Η Καρέτα – Καρέτα σε κίνδυνο: Απειλές από την ανοικοδόμηση στο Μαραθονήσι Ζακύνθου

Οικοδομικές άδειες και τουριστική πίεση απειλούν την ισορροπία του πληθυσμού της θαλάσσιας χελώνας

Η Ζάκυνθος, γνωστή ως ένας από τους σημαντικότερους τόπους αναπαραγωγής της θαλάσσιας χελώνας Καρέτα – Καρέτα στη Μεσόγειο, βρίσκεται αντιμέτωπη με σοβαρές προκλήσεις. Η πρόσφατη έκδοση άδειας για ανοικοδόμηση στο ιδιωτικό νησί Μαραθονήσι, που ανήκει στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, έχει προκαλέσει ανησυχία στους περιβαλλοντικούς φορείς.

Σύμφωνα με τη Χαρίκλεια Μινώτου, υπεύθυνη προγραμμάτων του WWF Ελλάς στη Ζάκυνθο, οποιαδήποτε οικοδομική παρέμβαση στο Μαραθονήσι θα έχει αρνητικές συνέπειες για τον πληθυσμό της Καρέτα – Καρέτα. «Η περιοχή είναι προστατευόμενη και η ανοικοδόμηση μπορεί να προκαλέσει ανεπανόρθωτες ζημιές στο φυσικό περιβάλλον και την ισορροπία του είδους», δηλώνει χαρακτηριστικά.

Ένας ευάλωτος πληθυσμός σε κρίσιμο σημείο

Η Καρέτα – Καρέτα είναι ένα από τα πιο απειλούμενα είδη θαλάσσιας χελώνας στη Μεσόγειο. Παρά το γεγονός ότι κάθε φωλιά περιέχει 100-120 αυγά, μόνο ένα στα χίλια χελωνάκια καταφέρνει να επιβιώσει και να επιστρέψει στην παραλία όπου γεννήθηκε για να αναπαραχθεί 20-25 χρόνια αργότερα.
Κατά την τελευταία περίοδο ωοτοκίας (Μάιος – Οκτώβριος 2024), καταγράφηκαν 86 φωλιές στην παραλία του Μαραθονησίου, αριθμός που ξεπερνά τα συνήθη επίπεδα. Επιπλέον, συνολικά στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου σημειώθηκε ρεκόρ φωλιών, γεγονός που δίνει ελπίδες για τη διαιώνιση του είδους. Ωστόσο, η κατάσταση παραμένει εύθραυστη, καθώς οποιαδήποτε διαταραχή μπορεί να ανατρέψει αυτή τη θετική εικόνα.
Η παραλία του Μαραθονησίου έχει ιδιαίτερη σημασία για την ισορροπία της Καρέτα – Καρέτα, κυρίως επειδή η ειδική σύσταση της άμμου ευνοεί τη γέννηση αρσενικών νεοσσών, απαραίτητων για την αναπαραγωγή του πληθυσμού.

Οι κίνδυνοι από την ανοικοδόμηση

Η ανοικοδόμηση στο Μαραθονήσι εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την περιοχή και τον πληθυσμό της θαλάσσιας χελώνας. Όπως σημειώνει η κ. Μινώτου, η παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον μπορεί να προκαλέσει:
Αλλοίωση των αμμοθινών: Η καταστροφή της βλάστησης και η μεταφορά υλικών, όπως λάσπη, ενδέχεται να οδηγήσουν σε διάβρωση και υποβάθμιση της σύστασης της άμμου.
Όχληση από τον θόρυβο: Οι μπουλντόζες και άλλα κατασκευαστικά μηχανήματα θα προκαλέσουν ηχορύπανση, επηρεάζοντας άμεσα τις θαλάσσιες χελώνες.
Φωτορύπανση: Η αυξημένη παρουσία φωτός μπορεί να αποπροσανατολίσει τα χελωνάκια κατά την έξοδό τους από τις φωλιές προς τη θάλασσα.
Επιπτώσεις στις γειτονικές παραλίες: Εξαιτίας της θέσης του Μαραθονησίου στον κόλπο του Λαγανά, οι αρνητικές συνέπειες από τον θόρυβο και το φως μπορεί να επεκταθούν και στις άλλες πέντε παραλίες όπου αναπαράγεται η Καρέτα – Καρέτα.
«Η διατήρηση της ισορροπίας στον πληθυσμό της θαλάσσιας χελώνας είναι μια μεγάλη πρόκληση. Οποιαδήποτε ανοικοδόμηση θα δημιουργήσει προβλήματα όχι μόνο στο Μαραθονήσι αλλά και σε ολόκληρη την περιοχή του κόλπου του Λαγανά», υπογραμμίζει η κ. Μινώτου.

Η πίεση από τον μαζικό τουρισμό

Εκτός από την απειλή της ανοικοδόμησης, η Ζάκυνθος δέχεται ετησίως έντονη πίεση από τον μαζικό τουρισμό. Το 2023, το νησί υποδέχθηκε περίπου 1,5 εκατομμύριο επισκέπτες, γεγονός που αυξάνει την ανθρώπινη παρουσία στις παραλίες αναπαραγωγής της Καρέτα – Καρέτα.
Οι περιβαλλοντικοί φορείς, όπως ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας «Αρχέλων» και το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για την προστασία των χελωνών από την τουριστική δραστηριότητα. Ωστόσο, οι αυξημένες πιέσεις καθιστούν αναγκαία τη λήψη αυστηρότερων μέτρων.

Έκκληση για προστασία

Η περίπτωση του Μαραθονησίου αναδεικνύει την ανάγκη για αυστηρότερη προστασία των προστατευόμενων περιοχών της Ζακύνθου. Η Καρέτα – Καρέτα, ως είδος-δείκτης για την υγεία των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, αποτελεί πολύτιμο φυσικό πόρο που πρέπει να διαφυλαχθεί.
«Η Ζάκυνθος δεν είναι μόνο ένας τουριστικός προορισμός αλλά και ένα καταφύγιο για τη θαλάσσια ζωή. Είναι ευθύνη όλων μας να διασφαλίσουμε ότι οι επόμενες γενιές θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν αυτόν τον μοναδικό πλούτο», καταλήγει η κ. Μινώτου.