«Όλες οι δυστυχισμένες οικογένειες, μοιάζουν μεταξύ τους. Ωστόσο, κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, δυστυχεί με το δικό της τρόπο», έγραφε ο Ρώσος συγγραφέας, Λέων Τολστόι, (1828 – 1910), ο οποίος θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους συγγραφείς όλων των εποχών. Μάλλον αυτή η ιστορική ρήση έρχεται να δέσει απόλυτα με τα εσωκομματικά προβλήματα και τις ιδιαίτερες συνθήκες, που αντιμετωπίζουν τα κόμματα του πολιτικού μας σκηνικού και το κάθε ένα για τους δικούς του λόγους.
Για τις δημοσκοπήσεις, που δείχνουν απομάκρυνση της κοινωνίας από τα κόμματα που κυβέρνησαν, (ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ), ο μακρινός στον χρόνο, Κινέζος φιλόσοφος, Κομφούκιος (551-479 π. X. ), θα έλεγε στις κομματικές ηγεσίες, «Μην ανησυχείς αν οι άλλοι δεν σε καταλαβαίνουν. Να ανησυχείς όταν εσύ δεν καταλαβαίνεις τους άλλους». Και μάλλον αυτό συμβαίνει, οι πολιτικές ηγεσίες δεν καταλαβαίνουν την κοινωνία που θέλουν να κυβερνήσουν και τα προβλήματά της.
Πολυδιάσπαση – κατακερματισμός του εκλογικού σώματος
Το πολιτικό σύστημα περνάει σε μια άλλη πολιτική – ιστορική φάση. Το ισχυρό δικομματικό – διπολικό σύστημα διακυβέρνησης της χώρας, – Νέα Δημοκρατία – ΠΑΣΟΚ, από την αρχή της Μεταπολίτευσης μέχρι και το 2012 και ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ – Νέα Δημοκρατία, μέχρι και τις εκλογές του 2023 – , θεωρείται πολιτικά και ιδεολογικά λήξαν.
Στην παρούσα φάση με την κοινωνία να απομακρύνεται από τα τρία κόμματα που κυβέρνησαν την χώρα και να στρέφεται στα λεγόμενα αντισυστημικά κόμματα, απλά δείχνει στα ενδότερα της κοινωνίας συντελούνται πολιτικές διεργασίες, οι οποίες θα οδηγήσουν σε μια νέα πολιτική – κομματική ισορροπία, η οποία μάλλον θα είναι μια περίοδος διακυβέρνησης από πολυκομματικές συνεργασίες.
Η βαθύτερη ανάγνωση – ανάλυση των ευρημάτων των τελευταίων δημοσκοπήσεων, μας πείθει πως η τρέχουσα πολιτική –οικονομική – κοινωνική συγκυρία είναι η «επώδυνη κυοφορία μιας άλλης εποχής».
Πέραν των δημοσιοποιούμενων δημοσκοπήσεων είναι κι εκείνες που δεν δημοσιοποιούνται και διενεργούνται για τα υψηλά επικοινωνιακά επιτελεία των κομμάτων, τα οποία, κυριολεκτικά «ψάχνονται» με τα νούμερα που παραπέμπουν σε μια ακόμα μεγαλύτερη πολυδιάσπαση, του εκλογικού σώματος, η οποία θυμίζει αποτελέσματα εκλογών του 2012. Κύκλοι υψηλά ιστάμενοι της κυβερνώσας παράταξης, ισχυρίζονται πως, σε πολλές μετρήσεις, η Νέα Δημοκρατία προσμετράται γύρω στο 20%.
Τι μπορεί να σημαίνουν όλα τούτα.;
Αναμφίβολα και σαφέστατα η κομματική πολυδιάσπαση και ο κομματικός κατακερματισμός, σε συνδυασμό και με την λίαν αυξημένη αποχή σε διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις, καταδεικνύει πως τα κόμματα δεν λειτούργησαν ως αποτελεσματικοί θεσμοί εκπροσώπησης της κοινωνίας.
Ύστατη προσπάθεια του Κυριάκου Μητσοτάκη
Προχθές, Παρασκευή, στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, προσπάθησε να πείσει τους βουλευτές του, πως, «Εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας το 2027 και θα είναι νικηφόρες με εμένα στην πρώτη γραμμή της μάχης με τον ίδιο αριθμό βουλευτών και γιατί όχι και μεγαλύτερο, αρκεί να το πιστέψουμε, αυτό επιβάλλει σήμερα η εθνική ανάγκη. Η πατρίδα να ακολουθήσει την πορεία της με σταθερότητα σε ένα περιβάλλον αχαρτογράφητων νερών».
Παρά την προσπάθεια του Κυριάκου Μητσοτάκη, οι 20 περίπου βουλευτές που πήραν τον λόγο εξέφρασαν τα παράπονά τους για τον τρόπο λειτουργίας της κυβέρνησης. Ο Δημήτρης Μαρκόπουλος, πρόεδρος της εξεταστικής επιτροπής για τα Τέμπη, τόνισε ότι, «από τη μία βρίσκονται κάποιοι που λειτουργούν ως Illuminati (πεφωτισμένοι) και από την άλλη βρισκόμαστε εμείς», όπως είπε χαρακτηριστικά, «οι αναλώσιμοι, οι οποίοι βγαίνουμε να υπερασπιστούμε πολλές φορές στην κυβέρνηση». Ο βουλευτής Δωδεκανήσων, Βασίλης Υψηλάντης, μίλησε για «βουλευτές εμίρηδες και βουλευτές κακομοίρηδες». Η ευρωβουλευτής, Ελίζα Βόζεμπέργκ, άφησε υπαινιγμούς και καρφιά, γιατί «κάποιοι υπουργοί», όπως είπε, δεν έβγαιναν να τοποθετηθούν και να στηρίξουν την κυβέρνηση για τα Τέμπη.
Ο πρωθυπουργός είναι σαφές πως προσπαθεί να ανατάξει την παράταξή του, να εμψυχώσει τους βουλευτές του και να αντιστρέψει το δυσμενές κλίμα για την κυβέρνησή του. Προς τούτο, έχει καθορίσει τον Σεπτέμβριο, ως τον μήνα που η κυβέρνηση, από το βήμα της Διεθνούς Έκθεσης της Θεσσαλονίκης, θα ξεκινήσει να πατάει γκάζι με στόχο τις εκλογές. Ωστόσο, το διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον με τις επιπτώσεις των αποφάσεων του προέδρου Τραμπ στην οικονομία, προδιαγράφεται λίαν δυσμενές και ουδείς μπορεί να προβλέψει πως θα επηρεάσουν και τα ελληνικά πολιτικά πράγματα.
Τούτων όλων δοθέντων, η φετινή ΔΕΘ θα είναι από τις πιο κρίσιμες της διακυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, γιατί θα κρίνει το αν η Νέα Δημοκρατία μπορεί να ανατρέψει τη δημοσκοπική εικόνα με εκείνη πρώτη και με αισθητή διαφορά από το δεύτερο κόμμα και πολύ πάνω από το 30% αλλά και με ποιες ενδεχόμενες πολιτικές συμμαχίες διακυβέρνησης.
Προς κυβερνήσεις συνεργασίας
Όλες οι μετρήσεις των πολιτικών τάσεων στην ελληνική κοινωνία, καταδεικνύουν μια πτωτική τάση στα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας, και μια ανάλογη πολυδιάσπαση των κομμάτων στην δεξιά και αριστερά της όχθη. Μέχρι τώρα η γαλάζια παράταξη, παραμένει σταθερά πρώτη. Ακόμη και στην όντως δύσκολη περίπτωση απώλειας της γαλάζιας πρωτιάς από το όποιο δεύτερο κόμμα, κυβέρνηση κοινοβουλευτικά αυτοδύναμη, θα ήταν αδύνατο να συγκροτηθεί. Άρα, η χώρα εισέρχεται σε περίοδο κυβερνήσεων συνεργασίας.
Τη σύνθεση της κυβέρνησης που θα προτιμούσαν οι ψηφοφόροι παρουσιάζει, δημοσκόπηση της εταιρείας Marc για λογαριασμό του τηλεοπτικού σταθμού ΑΝΤ1.
Στο ερώτημα για το «ποια κυβέρνηση θα ήταν καλύτερη για τη χώρα και τους πολίτες», το 28,5% απάντησε πως προτιμά μια συνεργασία ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ-Πλεύσης Ελευθερίας-Νέας Αριστεράς.
Το 23,8% απάντησε πως θα ήταν καλύτερη μια αυτοδύναμη ΝΔ, το 10,7% θεωρεί καλύτερη τη συνεργασία ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, το 9,3% τη συνεργασία ΝΔ και μικρότερων δεξιών κομμάτων και μια άλλη επιλογή απαντά το 12,7%.
Ενδεχόμενα σενάρια κυβερνήσεων συνεργασίας
Με βάση στην ανάλυσή μας, τα ευρήματα της δημοσκόπηση της Marc για τον ΑΝΤ1.: Η Νέα Δημοκρατία βρίσκεται στο 28,6%, η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου έχει εκτοξευθεί στο 16,2%, το ΠΑΣΟΚ υποχώρησε στο 13,3%, Τέταρτο κόμμα παραμένει η Ελληνική Λύση, η οποία έχει ανεβάσει το ποσοστό της στο 8,8%, ενώ ακολουθούν με απώλειες ο ΣΥΡΙΖΑ με 7,6% και το ΚΚΕ με 7,5%. Σε ποσοστό εισόδου στη Βουλή βρίσκονται το Κίνημα Δημοκρατίας με 3,5%, η Φωνή Λογικής με 3,3%, το ΜέΡΑ25 και η Νίκη με 3,2%, ενώ εκτός μένουν οι Σπαρτιάτες με 1,3% και η Νέα Αριστερά με 1,2%.
Εδώ ακριβώς αρχίζουν να εξυφαίνονται τα διάφορα σενάρια σε περίπτωση εκλογών :
Σενάριο 1ο : Το πρώτο κόμμα, η Νέα Δημοκρατία, μετά από εκλογές και αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης, προκηρύσσει και πάλι εκλογές και η χώρα προχωράει σε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση από την οποία επίσης δεν αναδεικνύεται αυτοδύναμη κυβέρνηση,
Σενάριο 2ο : Παραιτείται ο αρχηγός του πρώτου κόμματος, μετά τις δεύτερες εκλογές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, στην συγκεκριμένη περίπτωση, ή τον αλλάζουν οι εκλεγέντες βουλευτές. Ο νέος πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, μπορεί να βρει κόμματα πρόθυμα να συγκυβερνήσουν, με ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα και συγκεκριμένη χρονική διάρκεια.
Σενάριο 3ο : Η παραίτηση του αρχηγού του πρώτου κόμματος και η εκλογή νέου αρχηγού, μπορεί να προκύψει και μετά την πρώτη εκλογική αναμέτρηση, να αποφευχθούν οι δεύτερες εκλογές, και να συγκροτηθεί κυβέρνηση συνεργασίας, με πρωθυπουργό τον νέο πρόεδρο του πρώτου κόμματος.
Σενάριο 4ο : Σε Συμβούλιο πολιτικών αρχηγών υπό τον πρόεδρο της Δημοκρατίας, – τόσο μετά τις πρώτες, όσο και μετά τις δεύτερες εκλογές – , συγκεκριμένα κόμματα συμφωνούν στο σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ανάγκης με κοινά αποδεκτό πρωθυπουργό, πολιτικό ή μη πολιτικό πρόσωπο.
Σενάριο 5ο : Στο δρόμο προς τις εκλογές, σχηματίζεται νέο κόμμα στην ευρύτερη κεντροαριστερά ή δημιουργείται κοινό μέτωπο των προοδευτικών δυνάμεων, που κατορθώνει να κόψει πρώτο το νήμα στην εκλογική αναμέτρηση. Τότε, ο πρώτος λόγος θα έχει αλλάξει χέρια και θα έχει σχηματιστεί ένα εντελώς νέο πολιτικό τοπίο με νέους πρωταγωνιστές.
Κι όπως θα έλεγε κι ο Ηράκλειτος, ο Εφέσιος : “Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τ’αυτό μένειν“.