Το 1821 στα Επτάνησα

Σπουδαίοι Επτανήσιοι πολιτικοί, λόγιοι, καλλιτέχνες αλλά και προσωπικότητες, συνέβαλλαν τα μέγιστα πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά το1821, στα πρώτα επαναστατικά χρόνια μέχρι και τη δημιουργία του νέου ελληνικού κράτους. Το Μουσείο Καποδίστριας στην Κουκουρίτσα, φιλοξενεί μία εξαιρετική έρευνα – καταγραφή των προσώπων αυτών αλλά και των σημαντικότερων χρονικών σημείων σπουδαίων γεγονότων που συνδέουν τους Επτανήσιους αυτούς με την απελευθέρωση της χώρας μας.

Οι Επτανήσιοι δεν ήταν ξένοι προς τις επαναστατικές ιδέες. Είχε προηγηθεί στα δικά τους μέρη η σύντομη αλλά καθοριστική παρουσία των Γάλλων Δημοκρατικών (1797-1799) οι οποίοι έφτασαν στα νησιά ως απελευθερωτές, με όπλο τους τις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης. Αλλά και στη συνέχεια, είχαν προσπαθήσει να δώσουν νέο νόημα στην έννοια της πατρίδας, μέσα από τα δειλά βήματα της Επτανήσου Πολιτείας. Έτσι, όταν πια ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, ήταν έτοιμοι να τη στηρίξουν προπαγανδίζοντας τον Αγώνα των Ελλήνων, συνεισφέροντας με χρήματα και εφόδια και συμμετέχοντας οι ίδιοι σε κρίσιμες μάχες, όπως αυτή στο Πέτα και η πολιορκία της Ακρόπολης. Αλλά και αργότερα, μετά την άφιξη του Καποδίστρια στην Ελλάδα, πολλοί Επτανήσιοι θα σπεύσουν να συνδράμουν στην οικοδόμηση του νέου κράτους.
Μέσα από τη ζωή διακεκριμένων Επτανησίων -τις σπουδές τους, την αλληλογραφία τους, τις φιλίες τους, την επαγγελματική τους σταδιοδρομία- ξεδιπλώνεται ένα δίκτυο γνωριμιών και συνεργασίας.

TA ΠΡΟΣΩΠΑ

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
Από το 1815, ως Υπουργός Εξωτερικών του Τσάρου ασκούσε σημαντική επιρροή στην ευρωπαϊκή σκηνή. Όταν, μάλιστα, ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, παρότι τη θεωρούσε άκαιρη, συνέβαλε καθοριστικά στη διάσωσή της, αφού κατόρθωσε να μην επέμβουν οι Μεγάλες Δυνάμεις υπέρ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ωστόσο, το 1822 οδηγήθηκε στην παραίτησή του από το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών, όταν φάνηκε πως ο Τσάρος δεν ήταν διατεθειμένος να στηρίξει τους Επαναστατημένους Έλληνες απέναντι στις υπόλοιπες Ευρωπαϊκές Δυνάμεις. Από το 1822 έως το 1827 διέμεινε στη Γενεύη αξιοποιώντας τις γνωριμίες του και τις ικανότητές του υπέρ της ελληνικής υπόθεσης και διαμορφώνοντας ένα ισχυρό φιλελληνικό δίκτυο.
Η Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας (1827) εξέλεξε τον Ιωάννη Καποδίστρια, Κυβερνήτη της Ελλάδας, με επταετή θητεία. Από τη θέση αυτή προσπάθησε να θέσει τις βάσεις για το νέο ελληνικό κράτος, με βάση τις αρχές του αλλά και την εμπειρία του. Παρόλη τη βίαιη ανακοπή των προσπαθειών του, έμεινε ένα αξιοθαύμαστο έργο, και πολλοί εθνικοί θεσμοί έλκουν την καταγωγή τους από αυτή τη γόνιμη περίοδο

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ
Ο Σταμάτης Βούλγαρης, γεννήθηκε στη Λευκίμμη Κέρκυρας το 1777. Η έλευση των Δημοκρατικών Γάλλων στα Επτάνησα to 1797 συνεπήρε τον νεαρό Κερκυραίο. Τάχθηκε υπέρ της φιλελεύθερης, προοδευτικής πολιτικής του Ναπολέοντα και υποδέχτηκε μαζί με πολλούς Κερκυραίους τους Γάλλους ως απελευθερωτές από τα δεσμά του παλαιού καθεστώτος. Η έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης βρίσκει τον Βούλγαρη στην Γαλλία, να αναπολεί την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κέρκυρα. Το 1823 λαμβάνει μέρος στην Εκστρατεία της Ισπανίας και το 1825 αναχωρεί για τις Αντίλλες σε μια αποστολή επιθεωρήσεως των νησιών. Κατά την παραμονή του στην Καραϊβική ενημερώνεται για τις εξελίξεις στη Μεσόγειο και ανησυχεί για την κατάληξη του Αγώνα των Ελλήνων. Σε ένδειξη της ένθερμης υποστήριξής του στην υπόθεση της απελευθέρωσης των συμπατριωτών του συνθέτει το δοκίμιο «Ευγνώμων Έλληνας προς το πνεύμα του Λόρδου Βύρωνος».
Θα υπηρετήσει τον σκοπό της ελληνικής ανεξαρτησίας λίγα χρόνια αργότερα, όταν θα συνοδεύσει τον Ιωάννη Καποδίστρια στο σημαντικότερο ταξίδι του, με προορισμό την απελευθερωμένη Ελλάδα.

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΡΩΜΑΣ
Ο Διονύσιος Ρώμας, από την μεγάλη αριστοκρατική οικογένεια της Ζακύνθου, ήταν νομικός και διπλωμάτης. Θα ζήσει στην Κέρκυρα έως το 1815, οπότε θα αναγκαστεί λόγω της διαμάχης του με τον Ύπατο Αρμοστή των Επτανήσων, Th.Maitland, να επιστρέψει στην Ζάκυνθο, όπου θα ιδρύσει την τεκτονική στοά «Αναγεννηθείς Φοίνιξ-Fenice Risorta». Το σπίτι του θα λειτουργήσει ως κέντρο της Φιλικής Εταιρείας, προσφέροντας ταυτόχρονα άσυλο σε αγωνιστές. Ο Διονύσιος Ρώμας συμμετείχε στην υπόθεση της απελευθέρωσης των Ελλήνων, προσέφερε μέρος της περιουσίας του για την ενίσχυση των Αγωνιστών, διαχειρίστηκε χρήματα του ελβετικού, γερμανικού, γαλλικού φιλελληνισμού καθώς και εισφορές των Επτανησίων. Σημαντική βοήθεια πρόσφερε και με τη συμμετοχή του στην Επιτροπή Ζακύνθου η οποία στήριξε την Ελληνική Επανάσταση στέλνοντας πολεμοφόδια και τρόφιμα στο Ναυαρίνο και στο Μεσολόγγι, ναυλώνοντας τα καΐκια των πλοιάρχων για συνεχείς αποστολές και επεμβαίνοντας για την κατάπαυση των συγκρούσεων μεταξύ των οπλαρχηγών. Ακόμη, κατάφερε να οργανώσει εθελοντικά σώματα πολεμιστών. Εξαιτίας της δράσης του, ο Ρώμας προτάθηκε στην Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας για τη θέση του Κυβερνήτη της Ελλάδας. Ο ίδιος όμως, αρνήθηκε την πρόταση, καθώς υποστήριζε θερμά την εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια, ως του πιο κατάλληλου να αναλάβει τη διοργάνωση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΑΜΠΕΛΙΟΣ
Ο Ιωάννης Ζαμπέλιος γεννήθηκε στη Λευκάδα, τον Απρίλιο του 1787. Η οικογένειά του είχε ευγενική καταγωγή και ήταν μια από τις παλαιότερες του νησιού. Ο Ι. Ζαμπέλιος άσκησε τη δικηγορία ως το 1813 οπότε ανέλαβε χρέη Εισαγγελέα. Σύντομα εμπλέκεται ενεργά με την υπόθεση της διεκδίκησης της εθνικής ανεξαρτησίας, προσφέροντας καταφύγιο σε καταδιωκόμενους από την Ήπειρο και οργανώνοντας εράνους για την προετοιμασία του Αγώνα. Το 1817 μυείται στη Φιλική Εταιρεία και εργάζεται για την εξάπλωση του δικτύου της σε όλη τη Λευκάδα. Η Επιτροπή της Λευκάδας βρισκόταν σε επικοινωνία με τις Επιτροπές της Κέρκυρας, της Πελοποννήσου, της Κωνσταντινούπολης και του Ιασίου.
Οι Βρετανικές αρχές, που από το 1814 κυβερνούσαν τα Επτάνησα, κατάλαβαν ότι ο Ι. Ζαμπέλιος ενίσχυε με τρόφιμα τους Σουλιώτες αγωνιστές και με πολεμοφόδια τους εθελοντές που θα συνόδευαν τον Κεφαλονίτη Μ. Πανά στην Πρέβεζα, τον συνέλαβαν μέσα στο εισαγγελικό του γραφείο και τον οδήγησαν στη φυλακή. Όταν του ζητήθηκε να καταδώσει συνεργάτες του ή να ομολογήσει ότι ο Ι. Καποδίστριας είχε γνώση των γεγονότων, απάντησε: «… η Ιόνιος Κυβέρνησις μοι επέβαλε και έδωσα όρκον να κατηγορώ ως Εισαγγελεύς τους παραβάτας του νόμου, ουχί δε να κατασκοπεύω τας πράξεις των πολιτών και να γίνομαι καταδότης.».

ΙΩΑΝΝΗΣ-ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΗΣ
Ο Ιωάννης-Βαπτιστής Θεοτόκης, του οικογενειακού κλάδου των λεγόμενων Νταβιάτζο, γενάρχης των πολιτικών Θεοτόκη που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην πολιτική ζωή της Ελλάδας κατά τον 19ο και 20ο αι., γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1778. Από πολύ μικρός ακολουθούσε τον πατέρα του που υπηρετούσε στον βενετικό στρατό, πρώτα στη Βενετία και μετά στο Βουθρωτό. Στις 15 Νοεμβρίου του 1821, αψηφώντας τις απαγορεύσεις της βρετανικής Διοίκησης αναχώρησε κρυφά από την Κέρκυρα, στα 43 του χρόνια, με τελικό προορισμό την εξεγερμένη Πελοπόννησο. Παραβρέθηκε στις εργασίες της Α’ Εθνοσυνέλευσης στην Πιάδα-Νέα Επίδαυρο της Αργολίδας, και συνδέθηκε φιλικά και πολιτικά με τον Ιωάννη Κωλέττη. Σύντομα του δόθηκε η ευκαιρία να υπηρετήσει ως Γενικός Γραμματέας στα «Μινιστέρια» Εσωτερικών και Πολέμου. Η σημαντικότερη θέση που ανέλαβε κατά την διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, ήταν εκείνη του Υπουργού Δικαιοσύνης (Ιούλιο 1824 – Αύγουστο 1825), από την οποία κατάφερε να εκσυγχρονίσει το δικαστικό σύστημα, προωθώντας μια πολιτική ενιαίου Δικαίου και ισότητας όλων των Ελλήνων απέναντι στο Νόμο.

ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΔΕΣΤΟΥΝΗΣ
Ο Σπυρίδων Δεστούνης, λόγιος από την Κεφαλονιά, υπηρέτησε, όπως αρκετοί Επτανήσιοι, στο διπλωματικό σώμα της Ρωσίας και συνδέθηκε φιλικά με τον Ιωάννη Καποδίστρια. Το 1818, λίγο πριν το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, ο Σπυρίδων Δεστούνης διορίζεται Γενικός Πρόξενος της Ρωσίας στη Σμύρνη. Εκεί, θα έρθει σε επαφή με το δίκτυο της Φιλικής Εταιρείας και σύντομα θα αναλάβει τον συντονισμό της τοπικής εφορείας. Το ξέσπασμα της Επανάστασης θέτει σε κίνδυνο τον ελληνικό πληθυσμό της Μ. Ασίας. Ο Δεστούνης, όπως και άλλοι Ευρωπαίοι πρόξενοι, καταβάλλουν προσπάθειες για την προστασία των αμάχων, έως ότου λαμβάνει την εντολή να εγκαταλείψει τη Σμύρνη και να μεταβεί στα Επτάνησα.
Μέσω των Κυθήρων καταφέρνει να φτάσει στη Ζάκυνθο στα τέλη του 1821, όπου θα παραμείνει για μεγάλο διάστημα, φροντίζοντας να συνδράμει με κάθε τρόπο την υπόθεση του Αγώνα.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΟ

1787
Ο ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΤΣΩΝΗΣ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ

Ο Λάμπρος Κατσώνης, έχοντας εξασφαλίσει ορισμένα πλοία από Έλληνες της Τεργέστης, ξεκίνησε επιδρομές κατά των Οθωμανών στο Ιόνιο Πέλαγος. Σταδιακά έφθασε στο Αιγαίο και πέτυχε νίκη κατά του οθωμανικού στόλου στην Κάρπαθο το καλοκαίρι του 1788.

1789
ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Η Γαλλική Επανάσταση ενέπνευσε τους λαούς της Ευρώπης και πυροδότησε λαϊκές εξεγέρσεις ενάντια στα απολυταρχικά καθεστώτα σε Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα.

1798
ΤΥΠΩΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ Ο ΘΟΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΡΗΓΑ

Το πατριωτικό έργο του Ρήγα Βελεστινλή (Φεραίος) “Θούριος”, κυκλοφορεί, τραγουδιέται και εμπνέει τους σκλαβωμένους Έλληνες. Το 1798 τυπώνεται στην Κέρκυρα, στο Τυπογραφείο του Γένους, που λειτουργεί κοντά στην είσοδο του Παλαιού Φρουρίου, από τον συνεργάτη του Ρήγα, Χριστόφορο Περραιβό.

1803
ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΣΟΥΛΙΟΥ ΣΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ

Η παράδοση του Σουλίου αναγκάζει τους κατοίκους του να τραπούν σε φυγή κατά ομάδες. Η ομάδα του Φώτη Τζαβέλα καταφέρνει να φτάσει στην Πάργα και από εκεί να βρει καταφύγιο στα Ιόνια Νησιά. Οι γυναίκες του Σουλίου πέφτουν ηρωικά μαζί με τα παιδιά τους, επιλέγοντας το θάνατο απ’ τη σκλαβιά. Η πράξη τους συγκινεί την Ευρώπη και απαθανατίζεται από καλλιτέχνες της.

1806
Ο Θ. ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ ΚΑΤΑΦΕΥΓΕΙ ΣΤΑ ΕΠΤΑΝΗΣΑ

Ο οργανωμένος κατατρεγμός των κλεφτών της Πελοποννήσου είχε ως αποτέλεσμα να καταφύγει ο Θ. Κολοκοτρώνης στην Επτάνησο Πολιτεία. Στη Ζάκυνθο θα συνδεθεί με τον Διονύσιο Ρώμα, θα συμμετάσχει στις μυστικές οργανώσεις και θα μυηθεί στον ελευθεροτεκτονισμό. Ο “Γέρος του Μοριά” θα επιστρέψει στην γενέτειρά του το 1821 για να συμμετάσχει στον Αγώνα.

1807
Ο ΑΛΗ ΠΑΣΑΣ ΕΠΙΤΙΘΕΤΑΙ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ

Ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων προσπαθεί να καταλάβει τη Λευκάδα. Η Ιόνιος Γερουσία αποφασίζει να αναθέσει στον Ιωάννη Καποδίστρια την άμυνα του νησιού.

1807
Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΟΥΣ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΥΣ

Το καλοκαίρι του 1807 ο Ιωάννης Καποδίστριας καλεί τους οπλαρχηγούς της Ηπείρου και της Στερεάς Ελλάδας στη Λευκάδα. Στη “Συνέλευση των Κλεφταρματολών”, θα γνωρίσει τον Κατσαντώνη, τον Τζαβέλα, τον Μπότσαρη, τον Αναγνωσταρά, τον Καραϊσκο κ.α. Την ίδια εποχή, η Γαλλία και Ρωσική Αυτοκρατορία υπογράφουν τη Συνθήκη του Τιλσίτ, με την οποία τα Επτάνησα παραχωρούνται στον Ναπολέοντα. Η δεύτερη γαλλική προστασία των Ιονίων Νήσων θα κρατήσει έως το 1814.

1819
ΠΩΛΗΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΓΑΣ ΣΤΟΝ ΑΛΗ ΠΑΣΑ

Οι κάτοικοι της Πάργας την εγκαταλείπουν όταν οι Άγγλοι πωλούν την πόλη στους Οθωμανούς. Πολλοί βρίσκουν καταφύγιο στην Κέρκυρα.

1821
ΞΕΣΠΑ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Σύσκεψη της Βοστίτσας: Από τις 26 έως και τις 30 Ιανουαρίου, μέλη της Φιλικής Εταιρείας, κληρικοί και προεστοί της Πελοποννήσου, συζητούν για την οργάνωση και την εκδήλωση της Επανάστασης.

1821
ΕΠΤΑΝΗΣΙΟΙ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Ιδρύεται το Ελληνικό Ορφανοτροφείο Βενετίας, στη διοίκηση του οποίου συμμετέχει, μετά από παράκληση του Ιωάννη Καποδίστρια, ο Ανδρέας Μουστοξύδης. Η Έλενα Αρμένη-Μοτσενίγο συνδράμει για τις ανάγκες των Ελληνόπουλων.
Ο Γεράσιμος Πιτζαμάνος φυγαδεύεται από την Κωνσταντινούπολη με πλοίο για την Οδησσό. Στο ίδιο πλοίο βρίσκεται και το σκήνωμα του απαγχονισμένου πατριάρχη Γρηγορίου Ε’.
Τον Ιούνιο του 1821, σώμα εθελοντών Επτανήσιων, κυρίως από την Κεφαλονιά και τη Ζάκυνθο, συμμετέχουν στη Μάχη του Λάλα Ηλείας. Οι Επτανήσιοι ενώθηκαν με αγωνιστές από την Ηλεία και τα Καλάβρυτα και πολεμούσαν επί τρεις ημέρες τους Τουρκαλβανούς που λυμαίνονταν την περιοχή. Τη σημαντική νίκη των Ελλήνων στην Ηλεία ακολούθησε η παραδειγματική τιμωρία των Επτανησίων από την Βρετανική Διοίκηση των Ιονίων Νήσων.
Στις 15 Νοεμβρίου 1821 ο Ιωάννης-Βαπτιστής Θεοτόκης επιβιβάζεται κρυφά σε πλοιάριο και αναχωρεί από το Καρδάκι της Κέρκυρας με προορισμό την Πάργα. Στην πορεία του ταξιδιού του περνά από την περιοχή της Άρτας-Αιωλικού και το Μεσολόγγι, όπου συναντά τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Στη συνέχει κινείται προς την Πελοπόννησο, τον τελικό του προορισμό, αφού θέλει διακαώς να συμμετάσχει στον επαναστατικό Αγώνα των Ελλήνων.
Με τη βοήθεια του Ιωάννη Ζαμπέλιου και της Επιτροπής της Φιλικής Εταιρείας στη Λευκάδα, 853 εθελοντές Επτανήσιοι διοχετεύονται μαζί με οπλισμό και τρόφιμα στη Στερεά Ελλάδα και συμμετέχουν στην Επανάσταση.

1825
Η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΖΗΤΑ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ

Σε συνέλευση της Επιτροπής Ζακύνθου, συντάχθηκε το έγγραφο – επίκληση Αγγλικής Προστασίας, με το οποίο οι Έλληνες θέσπιζαν «την παρακαταθήκην της ελευθερίας, εθνικής ανεξαρτησίας και της πολιτικής υπάρξεως» του έθνους, «εις την απόλυτον υπεράσπισιν της Μεγάλης Βρετανίας».

1827
Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΠΡΩΤΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας ψηφίζει τον Ιωάννη Καποδίστρια Α’ Κυβερνήτη της Ελλάδας με επταετή θητεία.

1828
ΕΠΤΑΝΗΣΙΟΙ ΣΤΗΝ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Ο Σταμάτης Βούλγαρης συνοδεύει τον Ιωάννη Καποδίστρια στην απελευθερωμένη Ελλάδα. Θα αναλάβει τον πολεοδομικό σχεδιασμό πόλεων της Πελοποννήσου, όπως το Ναύπλιο και η Πάτρα. Ο Ανδρέας Μουστοξύδης θα προσπαθήσει να οργανώσει τη δημόσια εκπαίδευση.

1831
ΔΟΛΟΦΟΝΕΙΤΑΙ Ο Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Ο Α’ Κυβερνήτης της Ελλάδας, Ιωάννης Καποδίστριας, δολοφονείται έξω από τον Ι.Ν. Αγ. Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο. Η Ελλάδα θρηνεί την τεράστια απώλεια. Η Γερουσία αναθέτει την εξουσία στη Προσωρινή Διοίκηση που απαρτίζεται από τους Αυγουστίνο Καποδίστρια, Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και Ιωάννη Κωλέττη.

Η τιμή της ελευθερίας: πρόσφυγες του Αγώνα στην Κέρκυρα

Τα Ιόνια νησιά, στα χρόνια που προηγήθηκαν της Ελληνικής Επανάστασης, έγιναν μάρτυρες συγκρούσεων στην Πελοπόννησο και την Ήπειρο, και υποδέχτηκαν πρόσφυγες από το Σούλι και την Πάργα, ανθρώπους που θρήνησαν συγγενείς τους, που έχασαν το σπίτι και τα κτήματά τους, που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους. Αλλά και κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, όταν τα Επτάνησα ήταν πλέον κάτω από Αγγλική κυριαρχία, συνέχισαν να αποτελούν καταφύγιο προσφύγων. Η πολιορκία και η πτώση του Μεσολογγίου, η οποία εκτυλίχθηκε σχεδόν μπροστά στα μάτια των κατοίκων του Ιονίου, όπως μαρτυρεί η ποίηση του Διονυσίου Σολωμού, έφερε νέο κύμα ξεριζωμένων. Ο Ιωάννης Καποδίστριας προσπάθησε να συγκεντρώσει πόρους για τους πρόσφυγες όσο ήταν στην Ευρώπη μέσα από τις Φιλελληνικές Επιτροπές. Αλλά και ως Κυβερνήτης, μετά το 1828, κινητοποιήθηκε για τη φροντίδα όσων αναζήτησαν καταφύγιο στην Αίγινα, μετά την καταστροφή των Ψαρών και την πτώση της Αθήνας.

Ένας Επτανήσιος αγωνιστής της Επανάστασης: Ιωάννη Βαπτιστής Θεοτόκης

Οι ιδέες που πυροδότησαν την Ελληνική Επανάσταση δεν ήταν άγνωστες στους Επτανήσιους. Ήδη από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης ο χώρος του Ιονίου είχε βιώσει τη μετάβαση σε ένα νέο πολιτικό καθεστώς, όταν οι Δημοκρατικοί Γάλλοι πήραν τον έλεγχο των νησιών, μετά την κατάλυση της Δημοκρατίας της Βενετίας. Έννοιες όπως η πατρίδα, η ελευθερία, η ισότητα, ο πολίτης, τα δικαιώματα, απέκτησαν θέση στο καθημερινό πολιτικό λεξιλόγιο των Επτανησίων. Το 1821, όταν ξέσπασε η Επανάσταση, τα Επτάνησα ήταν πια υπό Αγγλική κυριαρχία και οι αρχές προσπάθησαν να απαγορεύσουν κάθε ανάμειξη των νησιωτών στις εχθροπραξίες στην Ήπειρο, την Πελοπόννησο και τα νησιά. Ο Ιωάννης Βαπτιστής Θεοτόκης, μέσα από το ημερολόγιό του, μας διέσωσε τη μαρτυρία ενός Επτανήσιου που συντάχθηκε με τους επαναστατημένους Έλληνες, παρά τις απειλές της αγγλικής διοίκησης.