Τρεις γυναίκες, που ζουν και κυκλοφορούν δίπλα μας, ως εργαζόμενες, μανάδες, μετέχουσες στα κοινά, διαδηλώτριες, περιπατήτριες στους δρόμους της πόλης. Γράφουν ποίηση αθόρυβα, ίσως και αβίαστα, χωρίς τυμπανοκρουσίες, χωρίς διασυνδέσεις με μηχανισμούς προβολής και διαφήμισης. Βρίσκονται εδώ, κοντά μας, αυτές και τα βιβλία τους, και περιμένουν υπομονετικά να τις γνωρίσουμε.
Παρά τις διαφορές μεταξύ τους στο ύφος και στον τρόπο γραφής, έχουν, νομίζω, ένα κοινό στοιχείο, ορατό σε πρώτη ανάγνωση: ένα λυρισμό διαχρονικής κοπής, αλλού διακριτικότερο κι αλλού εμφατικότερο.
Σχολιάζω πολύ σύντομα τρέχουσες ποιητικές τους συλλογές, παραπέμποντας σε δικούς τους στίχους, οι οποίοι αποδίδονται με πλάγια γραφή.
Ιωαννέτα Δοκανάρη, Το χαμόγελο του ουράνιου τόξου, εκδόσεις Όστρια, 2019
Η Γιαννέτα αναδεικνύει το αίτημα για γνησιότητα στην έκφραση, νομίζω όχι μόνο στην ποιητική (Μη με στολίζεις μάτια μου / Γράψε με όπως είμαι). Κυκλοφορεί σε γνώριμα για όλους μας μονοπάτια (Τ΄ ανήλιαγα στενά σε οδηγούν στης καρδιάς σου τον καημό), συνομιλεί με τα κυκλάμινα του Ρίτσου (Ανθίζετε στου βράχου τη σκληρή αλήθεια /Ψάχνετε το δικό σας ουρανό). Αφουγκράζεται τη συλλογική συνείδηση των κοινωνικών αγώνων (Τα μαρμαρένια αλώνια κατεβαίνουν στις αυλές μας), καθώς και κορυφαίες στιγμές της συλλογικής ζωής, όπως ο αγώνας της Λευκίμμης. Ψάλλει ωδές στο φόβο, συνομιλεί με το ανεπίγνωστο πρωτογενές τραύμα (Στο σώμα σου φωλιάζουν τα βάσανα του κόσμου) και, εξίσου, καταφάσκει πανηγυρικά στο μυστήριο της ύπαρξης (Τα πάθη της ζωής… θηλάζουν τη γύρη του λόγου).
Λένα Στρατούλη, Δεν αγοράζεται η ζωή, εκδόσεις Άπαρσις, 2023
Η συγκεκριμένη ποιητική της συλλογή ( η δεύτερη στη σειρά, η Λένα γράφει και πεζά) θα μπορούσε να τιτλοφορείται και Εξομολογήσεις. Προσεκτικές εξομολογήσεις, μετρημένες, όχι ξέχειλες, τόσο όσο να καθρεφτιζόμαστε και να αναγνωρίζουμε μέσα εκεί τον εαυτό μας. Πρόκειται για ποιήματα παρατήρησης και ενδοσκόπησης, επαναφοράς και αναδιάταξης της μνήμης. Η Λένα στοχάζεται τη φθορά του χρόνου(Δεν θέλω να γεράσουν / Τα μάτια μου…), το ανέφικτο των ονείρων(Ξύπνησα με χέρια / Αντί για φτερά στους ώμους) , το αναπάντεχο των συναντήσεων αλλά και την ιστορική μνήμη(Μαύρα χρόνια/Κόκκινη θύμηση), καθώς και θέματα πρώτης γραμμής της εποχής (Την ακούγαμε δίπλα μας/ Να φωνάζει «Βοήθεια»). Απόλαυσα πραγματικά μια αυξανόμενη μαστοριά στις ολιγόστιχες δημιουργίες της.
Ναζή Χατζημωυσιάδου, [Ποίηση 2022], ανέκδοτο
Απ’ όσα ξέρω, η Ναζή δημοσιεύει ποιήματα εδώ και είκοσι χρόνια. Η γραφή της, άλλοτε αφαιρετική κι άλλοτε πληθωρική, ξαφνιάζει ευχάριστα και γοητεύει με τις λογικοσυντακτικές ανατροπές (Η απόσταση που συνέβης). Είχα την τύχη να διαβάσω πρόσφατα ανέκδοτα ποιητικά της κείμενα και κατακλύστηκα ευφρόσυνα από ένα χείμαρρο εικόνων, ήχων και φωνών. Πρόσφυγες, φυλακισμένοι, μπάτσοι στην πλατεία, ανδρόγυνες υπάρξεις, θαμώνες των καφέ, άνεργοι, ηλικιωμένοι, πωλητές του δρόμου αλλά και αρχαίοι συγγραφείς, λιτανείες, αγαπημένα πρόσωπα και alter ego, τόποι της μνήμης και γεγονότα σταθμοί ξεπετάγονται, για να μας παρασύρουν και να μας στροβιλίσουν βαθιά στο εδώ και σήμερα. Απ΄ την αφαίμαξη στα όνειρα και το τσιγκέλι του χασάπη μέχρι το πρωινό που συνιστά θαυμαστικό κι εκείνο το καημένο, μέτρον το άριστον, οι λέξεις, τα πράγματα, οι άνθρωποι έχουν κι εδώ τη δική τους, ξεχωριστή ιστορία. Ας την αφουγκραστούμε προσεκτικά, διότι το ποίημα αναπνέει μεν μόνο του/αλλά αναμένει εξάπαντος να του μιλήσουμε.
μμε στο Καλούδης: Στοιχείο ενίσχυσης του πλουραλισμού η ανακήρυξη των τριών συνδυασμών: “Είναι εντιπωσιακο ότι άνθρωποί που ποτέ δεν είχαν κοινωνική δραστηριότατα σήμερα διεκδικούν εκλογή στην διοίκηση του επιμελητήριου για ποιο λογο…” Νοέ 27, 16:10
