Περιληπτικό σημείωμα που αφορά τη Μελέτη Πυροπροστασίας για τη Παλιά Πόλη της Κέρκυρας, του επιστημονικού συμβούλου του Συλλόγου Μονίμων Κατοίκων Παλιάς Πόλης Υποστρατήγου ε.α. Π.Σ. Νικολάου Κολοβού η οποία έχει σταλεί στον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στο αρμόδιο Υπουργείο/Υφυπουργείο, στον Αρχηγό ΠΣ και όλους τους αρμόδιους φορείς
Αναλυτικά:
Νικόλαος Σπ. Κολοβός
Υποστράτηγος ε.α. Π.Σ.
Ασφάλεια και πρόληψη πυρκαγιών στο Ιστορικό Κέντρο
της Κέρκυρας : Προκλήσεις και Λύσεις
Η αποτελεσματική πυροπροστασία κάθε οικιστικού συνόλου, σύγχρονου ή παλαιού απαιτεί ιδιαίτερη μελέτη όλων των παραμέτρων εκείνων, που επηρεάζουν, κατά περίπτωση, την εκδήλωση και την αντιμετώπιση των πυρκαγιών. Το πρόβλημα αυτό γίνεται ακόμα ποιο πολύπλοκο όταν το οικιστικό αυτό σύνολο είναι η παλιά πόλη της Κέρκυρας. Και τούτο για το λόγο ότι, δεν έχεις μόνο κατά νου μια πόλη που πρέπει να δεις και να κατανοήσεις την ομορφιά της αρχιτεκτονικής της, να μπεις και να κατανοήσεις την φιλοσοφία της, στηριγμένη στα καντούνια, στα αγκωνάρια και τις φανέστρες της, αλλά και να προστατεύσεις σήμερα μαζί με τους φορείς και τους κατοίκους της ένα παγκόσμιο ιστορικό μνημείο. Όλα αυτά δεν μπορούσαν να με αφήσουν αδιάφορο. Έτσι με αφορμή την εκκίνηση διαλόγου για εκπόνηση μελέτης για υλοποίηση μέτρων προστασίας της παλιάς πόλης από φυσικά φαινόμενα θεώρησα χρέος μου να συμβάλλω με τις προτάσεις μου στη βιωσιμότητα του ιστορικού κέντρου έναντι των πυρκαγιών και κυρίως την προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Η σημασία της πυροπροστασίας του Ιστορικού Κέντρου
Η σημασία της αντιμετώπισης των πυρκαγιών παλαιών πόλεων δεν είναι σημερινή. Τουναντίον, εξαιτίας των εύφλεκτων υλικών κατασκευής τους στο παρελθόν, αλλά και των ανύπαρκτων σχεδόν μηχανισμών καταστολής, παλαιές πόλεις απειλήθηκαν με αφανισμό από τη φωτιά και δεν είναι λίγες οι φορές που προκλήθηκαν σε αυτές σημαντικότατες αν όχι ολοκληρωτικές, καταστροφές. Η αποτελεσματική πυροπροστασία κάθε οικιστικού συνόλου, σύγχρονου ή παλαιού, απαιτεί ενδελεχή μελέτη όλων των παραμέτρων εκείνων που επηρεάζουν, κατά περίπτωση, την εκδήλωση των δυνητικών κινδύνων και την αντιμετώπισή τους, είναι, δε, ιδιαίτερα πολύπλοκη υπόθεση ιδίως στην περίπτωση της παλαιάς πόλης της Κέρκυρας, όπου ως γνωστό έχει απασχολήσει την Πυροσβεστική Υπηρεσία πολλές φορές με συμβάντα πυρκαγιάς. Στην περίπτωση του οικιστικού συνόλου της παλαιάς πόλης της Κέρκυρας, το οποίο απαρτίζεται από πολυώροφα κτήρια με ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό κάλλος με πολιτισμική και ιστορική αξία, το φαινόμενο πυρκαγιά, η πρόληψη και οι μέθοδοι αντιμετώπισης της είναι καθοριστικής σημασίας, όχι μόνο για την προστασία ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς, αλλά πολλώ δε μάλλον και για την προστασία της ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών του.
Ανίχνευση-Ειδοποίηση-Απόκριση
Η πυροσβεστική υπηρεσία Κέρκυρας διαθέτει ως διασωστικό εξοπλισμό φορητές ολκωτές κλίμακες και μία εξ΄ αυτών φορητή ολκωτή κλίμακα με δυνατότητα ανάπτυξης έως (14) μέτρα, επίσης ένα βραχιονοφόρο όχημα, το οποίο καθίσταται μη επιχειρησιακά ενεργό ως επί το πλείστον, λόγω της στενότητας που παρουσιάζουν οι δρόμοι του ιστορικού κέντρου. Διαθέτει επίσης πυροσβεστικά οχήματα, τα οποία είναι αδύνατον να επιχειρήσουν εντός του ιστορικού κέντρου παρά μόνο σε ένα μικρό ποσοστό των κτηρίων. Αξίζει να σημειώσουμε ότι τα κτήρια φθάνουν σε ύψος μέχρι 21 μέτρα.
Γίνεται φανερό ότι τόσο η διάσωση των ατόμων όσο και η πυρόσβεση στο ιστορικό κέντρο της πόλης της Κέρκυρας καθίσταται επικίνδυνα δύσκολη σε αρχικά στάδια και εξαιρετικά αδύνατη όταν η πυρκαγιά πάρει διαστάσεις, κάτι που με τις υπάρχουσες συνθήκες και με την συσσωρευμένη καύσιμη ύλη των διαμερισμάτων οδηγεί στον κίνδυνο απώλειας ανθρωπίνων ζωών, γεγονός που θέτει πρόσθετους επιχειρησιακούς προβληματισμούς, αφού δεν διατίθεται εξειδικευμένος εξοπλισμός, ανταποκρινόμενος στις ιδιαιτερότητες – ανάγκες του ιστορικού κέντρου της πόλης της Κέρκυρας καθώς και των προαστίων αυτής που έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά με το ιστορικό κέντρο. Εξάλλου για να είναι αποτελεσματική η καταστολή ενός συμβάντος θα πρέπει να ικανοποιείται συνδυαστικά, κατά σειρά παράθεσης η συνθήκη: της Ανίχνευσης, της Ειδοποίησης και φυσικά της Απόκρισης (ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ- ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ- ΑΠΟΚΡΙΣΗ).
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ:
Για την άμβλυνση του φαινομένου και τον μετριασμό του κινδύνου που δύναται να προκύψει προτείνεται το Πυροσβεστικό Σώμα καθώς και οι φορείς του 1 ου και 2 ου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησής, ανάλογα με την αρμοδιότητά τους, να λάβουν, κατ΄ ελάχιστον, τα κάτωθι μέτρα:
- Ίδρυση Πυροσβεστικού Κλιμακίου εντός του ιστού της παλαιάς πόλης της Κέρκυρας.
- Σταθμοί πυρόσβεσης οι οποίοι θα βρίσκονται σε διασπορά σε καίρια σημεία, εντός του Ιστορικού κέντρου, όπου θα αποθηκεύονται υλικά διάσωσης και πυρόσβεσης.
- Εγκατάσταση Διευθυνσιοδοτούμενου συστήματος πυρανίχνευσης με ξεχωριστούς βρόγχους που θα συνδέεται άμεσα με το ενιαίο κέντρο διαχείρισης κρίσεων της πυροσβεστικής υπηρεσίας ή της πολιτικής προστασίας.
- Κατασκευή μόνιμου υδροδοτικού δικτύου πυρόσβεσης, με αυτόνομες υπόγειες δεξαμενές, ή υπάρχουσες στέρνες και πηγάδια όπου δύναται να χρησιμοποιηθούν ως δεξαμενές νερού, οι οποίες θα είναι συνδεδεμένες με αντλίες (μηχανοκίνητες ή ηλεκτρικές) και πυροσβεστικούς κρουνούς, έτσι ώστε η κατάσβεση να γίνεται απευθείας από τους πυροσβεστικούς κρουνούς. Σε συνάρτηση με τα παραπάνω κρίνεται σκόπιμο να καταγραφεί η υδροδοτική πίεση των υπαρχόντων πυροσβεστικών κρουνών σε διαφορετικές ημέρες και ώρες και με ιδιαίτερη έμφαση τα σαββατοκύριακα, καθότι η μέτρηση υπό τις ως άνω περιστάσεις θα οδηγήσει σε ασφαλή συμπεράσματα για τον αριθμό και τις θέσεις των δεξαμενών στήριξης του μόνιμου υδροδοτικού δικτύου που προτείνεται.
- Προμήθεια πυροσβεστικών οχημάτων ή μοτοσυκλετών πυρόσβεσης, τα οποία θα δύνανται να έχουν πρόσβαση στους στενούς δρόμους της παλαιάς πόλης και ειδικές κλίμακες διάσωσης καθώς και βραχιονοφόρων διασωστικών οχημάτων, τα οποία θα ανυψώνονται μέχρι τον τελευταίο όροφο των κτηρίων.
- Προμήθεια ειδικών εναέριων μέσων πυρόσβεσης Σ.ΜΗ.Ε.Α. ( Σμήνος μη επανδρωμένων αεροσκαφών – DRONES) για την αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη εποπτεία και καταστολή ενός συμβάντος.
- Προμήθεια και τοποθέτηση καταιονητήρων (Sprinkler) σε οδεύσεις διαφυγής, σε κάθε δωμάτιο των κτηρίων (οικίες και καταστήματα) συνδεδεμένων, είτε με την κοινή υδραυλική εγκατάσταση ή με το οικείο σύστημα πυρόσβεσης, καθώς επίσης και Πυροσβεστικά ερμάρια, με (πυροσβεστήρες, πυροσβεστικές κουβέρτες, λοστούς φανούς κλπ..), φωτιστικά ασφαλείας, τοποθετημένα σε επίκαιρα σημεία εντός των
πολυώροφων κτηρίων.
- Προώθηση νομοθετικής ρύθμισης για την απαγόρευση χρήσης αερίων καυσίμων στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, καθώς και στα διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης.
- Προώθηση νομοθετικής ρύθμισης για μέτρα και μέσα πυροπροστασίας σε διαμερίσματα βραχυχρόνιας μίσθωσης (Airbnb).
- Συνεχείς ενημερώσεις των κατοίκων με φυλλάδια και ημερίδες επί του θέματος της αυτοπροστασίας σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς.
Να σημειωθεί ότι έχουμε στη διάθεση των Αυτοδιοικητικών Αρχών ολόκληρη τη μελέτη, ώστε η έμφυτη και αναμφισβήτητη ευαισθησία όλων μας στο θέμα αυτό να βρει μια διέξοδο υλοποιήσιμη στην κατεύθυνση της ασφαλούς πυροπροστασίας αυτού του μοναδικού ιστορικού συνόλου, προκειμένου να διασφαλιστεί η βιωσιμότητα του, αφήνοντας το παρακαταθήκη και στις επόμενες γενιές.