Επιδημικές διαστάσεις παίρνει η βία ανηλίκων (και) στην Κέρκυρα και η εφημερίδα CorfuPress.com απευθύνθηκε στον υπεύθυνο της μονάδας πρόληψης του Νοσοκομείου Κέρκυρας, Ηλία Μιχαλαρέα να σχολιάσει την κατάσταση.
Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
Ερώτηση: Υπάρχει ή δεν υπάρχει έξαρση σε φαινόμενα βίας ανηλίκων.
Η.Μιχαλαρέας: Υπάρχει έξαρση και μάλιστα έχει αποκτήσει επιδημικές διαστάσεις όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά γενικότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και θα έλεγα γενικότερα στις χώρες της φιλελεύθερης Δύσης και του οικονομικού φιλελευθερισμού. Γιατί το λέω αυτό; Το λέω αυτό γιατί σε όλες αυτές τις χώρες υπάρχουν κοινά αίτια, υπάρχουν συγκεκριμένες πολιτικές και από κει και πέρα υπάρχουν συγκεκριμένα φαινόμενα που αποκτούν χαρακτήρα κοινωνικού φαινομένου. Και ένα από αυτά που έχει πάρει επιδημικές διαστάσεις είναι και η βία μεταξύ των ανθρώπων γενικότερα και ιδιαίτερα μεταξύ των νέων παιδιών, των εφήβων, των νέων ανθρώπων.
Που μπορεί να οφείλονται όλα αυτά; Είναι σαφές ότι συνδέονται με τη γενικευμένη κοινωνική, οικονομική και πολιτισμική κρίση σε αυτές τις κοινωνίες. Είναι σαφές ότι η βία είναι εγγενής σε αυτές τις κοινωνίες. Εύκολα μπορεί να το διαπιστώσει κανείς, εκτός και δε θέλει να το πει. Ξεκινάει από τις οικονομικές σχέσεις, περνάει στις κοινωνικές πολιτιστικές σχέσεις. Και αυτή η γενικευμένη κοινωνική, οικονομική, πολιτιστική βία που υπάρχει στις κοινωνίες αντανακλάται στο επίπεδο των ανθρώπων με τη μορφή ατομικών συμπεριφορών ή με τη μορφή, αν θέλετε, ακόμα και ατομικής παθολογίας.
Η κοινωνική παθολογία και δυσλειτουργία σε αυτή την περίπτωση αντανακλάται στο επίπεδο του ατόμου με τη μορφή της ατομικής παθολογίας. Αυτή είναι η βασική κοινωνιολογική και ψυχολογική ερμηνεία την οποία καθημερινά διαπιστώνουμε.
Ερώτηση: Γιατί βλέπουμε όλο και νεαρότερες ηλικίες να επιδίδονται σε τέτοιες ακραίες κατά τους υπόλοιπους πράξεις.
Η.Μιχαλαρέας: Γιατί; Γιατί ένα από τα βασικά προβλήματα σήμερα στα νέα παιδιά είναι ότι δε ζουν την παιδικότητά τους. Η παιδικότητα έχει χαθεί.
Το δεύτερο που διαπιστώνεται είναι η δυσκολία στα νέα παιδιά, στους εφήβους στη συνέχεια να αναδείξουν αυτό που λέμε ταυτότητα. Είτε αυτή η ταυτότητα είναι κοινωνική, είτε αυτή ταυτότητα είναι ψυχολογική, είτε είναι ταυτότητα φύλου, είτε είναι θρησκευτική ή την εθνική είτε οτιδήποτε άλλο. Άρα λοιπόν υπάρχουν λόγοι παράγοντες που τώρα δεν είναι της ώρας να αναλύσουμε, αλλά είναι σαφείς, ξεκάθαροι και παρόντες, όπου δυσκολεύουν τη διαδικασία ανάδειξης ταυτότητας κοινωνικής ταυτότητας. Όταν λοιπόν ένας άνθρωπος βρίσκεται αντιμέτωπος με την ανυπαρξία, γιατί αν δεν υπάρχει ταυτότητα υπάρχει ανυπαρξία, θα επιχειρήσει να βρει τρόπους να φτιάξει αυτή την ταυτότητα. Και όταν δε χωράς μέσα σε μια κοινωνία, γιατί υπάρχει ανεργία, γιατί υπάρχει πολιτιστική φτώχεια, γιατί υπάρχει δυσκολία στο να ενταχθείς κοινωνικά, τότε επειδή ο άνθρωπος κοινωνικός από τη φύση του θα προσπαθήσει να το κάνει μόνος του. Και αφού δε χωράει στις κοινωνικές δομές (σχολική διαρροή και όλα αυτά), τότε ομαδοποιείται, “γκρουπάρεται”. Να χρησιμοποιήσουμε τον όρο που ακούγεται όλο και πιο συχνά, κάνει grouping. Γιατί κάνει ομάδες; Γιατί στις ομάδες έχει κοινά χαρακτηριστικά, έχει κοινά ενδιαφέροντα, γιατί στις ομάδες υπάρχουν ρόλοι και οι ρόλοι ενισχύονται, αποκτούν υπόσταση. Μπαίνει λοιπόν στις ομάδες για να αποκτήσει κοινωνική ταυτότητα.
Ερώτηση: Με τι πρότυπα;
Η.Μιχαλαρέας: Δυστυχώς, αφού δεν υπάρχει κάτι σταθερό από την κοινωνία σήμερα, γιατί η κοινωνία είναι σε βαθιά κρίση, δεν υπάρχουν δηλαδή θετικά πρότυπα προς αυτήν την κατεύθυνση, θα προσπαθήσει να το κάνει με αρνητικές ταυτίσεις. Και οι αρνητικές ταυτίσεις είναι αυτές. Θα προσπαθήσει να ταυτιστεί με πρότυπα βίας. Δέστε τη βία που υπάρχει γύρω μας αυτή τη στιγμή. Όταν το νέο παιδί βιώνει 40.000 νεκρούς μέσα σε τρεις μήνες στη Γάζα και αυτό είναι η καθημερινότητά του και δεν τον συγκινεί πλέον και, από αυτές, τα 15.000 είναι νέα παιδιά, εκεί σοκάρεται και τρομοκρατείται στη θέα ενός παιδιού που τρέμει από τις βόμβες που πέφτουν. Ο νέος σήμερα, άσχετα αν είναι στην Ελλάδα, στη Γαλλία ή στην Αγγλία, φοβάται, τρομοκρατείται. Και όταν φοβάσαι έχεις δύο δυνατότητες. Ή θα συγκρουστείς με το φόβο σου και θα προσπαθήσεις να τον αντιμετωπίσεις ή θα ταυτιστείς μαζί του με το φόβο και θα γίνεις αυτό το οποίο φοβάσαι, θα γίνεις βίαιος. Και αυτό συμβαίνει στις μέρες μας.
Να τονίσω κάτι άλλο: Προσοχή, γιατί αυτές οι κοινωνίες, οι οποίες δυσλειτουργούν και είναι σε βαθιά κρίση, έχουν την εύκολη λύση στο τσεπάκι. Και σήμερα ήδη διαφαίνεται ότι διώχνουν τα νέα παιδιά, τους νέους ανθρώπους, τους έφηβους με το δάχτυλο. Είναι υποκριτικό. Δεν ανακαλύψαμε την Αμερική. Δημιουργήσαμε τη βία σε αυτά τα παιδιά. Είναι αντανάκλαση αυτής της κοινωνίας η βία στα νέα παιδιά. Αντί λοιπόν να δείχνουμε με το δάχτυλο αυτά τα παιδιά, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να δούμε τι φταίει και να τους δώσουμε δύναμη, ελπίδα και προοπτική. Τη δυνατότητα να ονειρεύονται ένα καλύτερο κόσμο, όχι να τα στιγματίσουν, να τα περιθωριοποιήσουν ή να τα καταστείλουμε. Δυστυχώς και στο νέο περιστατικό αλλά και στα προηγούμενα. Δεν υπάρχουν θύτες και θύματα. Υπάρχουν θύματα. Και τα θύματα αυτής της κοινωνίας είναι τα νέα παιδιά.