“Το Στοίχημα της Κλιματικής Ουδετερότητας”

του Στέφανου Σωτ. Γκίκα*

Η κλιματική ουδετερότητα αποτελεί έναν από τους πιο φιλόδοξους στόχους του 21ου αιώνα. Η προσπάθεια για μηδενικές, καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου δεν είναι απλώς μια περιβαλλοντική αναγκαιότητα, αλλά μια στρατηγική επιλογή για βιώσιμη ανάπτυξη και κοινωνική ισορροπία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) πρωτοστατεί στην παγκόσμια προσπάθεια αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.
Η Συμφωνία του Παρισιού το 2015, που έθεσε ως στόχο τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 1,5°C, αύξησε την πίεση στις κυβερνήσεις παγκοσμίως. Στην Ευρώπη, οι πιέσεις αυτές έγιναν ακόμα πιο έντονες εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Ως αποτέλεσμα, το 2023 ο Ευρωπαϊκός στόχος για μείωση των εκπομπών, αναθεωρήθηκε από το 40% που είχε τεθεί το 2014, σε 55% μέχρι το 2030 («Fit for 55»).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα αποτελεί παράδειγμα επιτυχούς μετάβασης, με τις εκπομπές της να έχουν μειωθεί κατά 45% από το 2005, ενώ η χρήση λιγνίτη έχει περιοριστεί στο 6%.
Ο τομέας της Ναυτιλίας έχει επίσης δεσμευτεί να στηρίξει τις παγκόσμιες προσπάθειες κατά της κλιματικής αλλαγής. Τα κράτη-μέλη του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (IMO) συμφώνησαν να επιτύχουν καθαρές μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στη Ναυτιλία έως το 2050. Ταυτόχρονα, η Ναυτιλία της ΕΕ θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην επίτευξη του στόχου «Fit for 55».
Η πράσινη μετάβαση αποτελεί κεντρικό άξονα της στρατηγικής του Υπουργείου Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, με στόχο τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των πλοίων και των λιμένων, καθώς και την αναβάθμιση των τεχνολογιών που χρησιμοποιούν.
Στην πρόσφατη 29η Διάσκεψη των Μερών της Σύμβασης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP 29) που πραγματοποιήθηκε στο Αζερμπαϊτζάν, είχαμε την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τις δράσεις του Υπουργείου Ναυτιλίας, μεταφέροντας το μήνυμα ότι η Ελλάδα, ως ηγέτιδα δύναμη στη Ναυτιλία, πρωτοστατεί στις προσπάθειες για την απανθρακοποίηση του κλάδου.
Συγκεκριμένα, παρουσιάστηκαν πρωτοβουλίες, όπως η εκπόνηση μελέτης για την ανανέωση του Ελληνικού Στόλου Επιβατηγού Ναυτιλίας με νέα «πράσινα» πλοία, τα οποία θα εκπέμπουν χαμηλές ή μηδενικές εκπομπές ρύπων, καθώς και η ανάπτυξη «πράσινων» λιμενικών υποδομών, σε τουλάχιστον 12 λιμένες της χώρας, με τη χρηματοδότηση συστημάτων ηλεκτροδότησης για τα ελλιμενιζόμενα πλοία (το λεγόμενο “cold ironing”). Οι σχετικές υποδομές θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιανουάριο του 2029, στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών στόχων της δέσμης μέτρων «FIT for 55».
Επιπλέον, στο Τομεακό Πρόγραμμα «Μεταφορές 2021-2027» του Υπουργείου Ναυτιλίας, περιλαμβάνεται δράση που αφορά στην ενίσχυση των ακτοπλοϊκών συνδέσεων μεταξύ των νησιών, με την κατασκευή και δρομολόγηση «πράσινων» πλοίων (μέσω ΣΔΙΤ) τα οποία δεν θα χρησιμοποιούν ορυκτά καύσιμα. Το πρόγραμμα στοχεύει στη δημιουργία κατάλληλων διανησιωτικών θαλάσσιων συνδέσεων και μπορεί να φτάσει τα 400 εκ. €. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζουμε βιώσιμες και περιβαλλοντικά φιλικές λύσεις για τις μεταφορές.
Πέραν των θαλασσίων μεταφορών, η Ελληνική κυβέρνηση υιοθέτησε και υλοποιεί την καινοτόμο και πολύπλευρη δράση Gr-eco Islands, ενώ μόλις προχθές συνυπέγραψε τη σύμβαση για τη σύσταση του «Ταμείου Απανθρακοποίησης των Νησιών». Οι δύο δράσεις, αφορούν στην «πράσινη» ανάπτυξη του Ελληνικού νησιωτικού χώρου με σημαντικά έργα, εξασφαλίζοντας εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Η Γενική Γραμματεία Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής συμμετέχει δυναμικά σε αυτές τις πρωτοβουλίες με στόχο την δραστική αλλαγή – επί τα βελτίω – των «πράσινων» υποδομών των νησιών μας μέχρι το 2030!
Συνοψίζοντας, η Ελλάδα τηρεί τις δεσμεύσεις της για ενεργειακή μετάβαση, στο μέτρο που της αναλογεί. Απαιτείται όμως συντονισμένη παγκόσμια προσπάθεια και συνεργασία για να επιτύχουμε τον στόχο μας, που δεν είναι άλλος, από το να παραδώσουμε στα παιδιά και στα εγγόνια μας, έναν περιβαλλοντικά καλύτερο και ασφαλέστερο πλανήτη.

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Political.gr στις 27/11/2024