«Ταράττει τους ανθρώπους ου τα πράγματα, αλλά τα περί των πραγμάτων δόγματα» : «Οι άνθρωποι ταράζονται όχι απ’ αυτά που συμβαίνουν, αλλά από αυτά, που κατά την άποψή τους συμβαίνουν», έλεγε ο Στωικός φιλόσοφος, Επίκτητος, 50 μ.Χ.-120 μ. Χ.!
Κασσελάκης και Ανδρουλάκης θέλουν «μόνοι τους»
Tο 47,5%, των Ελλήνων πολιτών, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, «Τάσεις» της MRB για τον Ιούλιο 2024, πιστεύει πως τα κόμματα της αριστεράς και της κεντροαριστεράς θα πρέπει να συνεργαστούν για να διεκδικήσουν τη νίκη απέναντι στη Νέα Δημοκρατία. Τα ποσοστά των δυο μεγαλύτερων κομμάτων της αντιπολίτευσης, – στην πρόθεση ψήφου, ο ΣΥΡΙΖΑ με 12,1 % – ΠΑΣΟΚ με 11,1 %, ενώ στην αναγωγή ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ με14,5% και το ΠΑΣΟΚ με 13,3% – , δεν παραπέμπουν σε κόμματα εξουσίας.
Στην ελληνική κοινωνία, η πλειοψηφία των πολιτών που αυτοπροσδιορίζονται ως Κεντροαριστεροί και Αριστεροί επιθυμούν συνεργασίες, όχι μόνον μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και ΠΑΣΟΚ, αλλά στον ευρύτερο χώρο της «ολικής» κεντροαριστεράς. Ωστόσο, παρά την θέληση της κοινωνίας, για συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων, οι ηγέτες ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και ΠΑΣΟΚ κινούνται σε εντελώς αντίθετη «πολιτική φορά».
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, προεκλογικά δήλωνε σε όλους τους τόνους πως μετά τις ευρωεκλογές θα αναλάβει μείζονες πρωτοβουλίες για συνεργασία στην κεντροαριστερά, ευελπιστώντας ότι θα προσπερνούσε τον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και θα έβγαινε ενισχυμένος από τις κάλπες, άρα θα διατηρούσε την πρωτοβουλία κινήσεων. Μετά τη διάψευση των προεκλογικών προσδοκιών, όταν ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του, για την επανεκλογή στην προεδρία του ΠΑΣΟΚ, παράφρασε τον μακαρίτη Κύπριο Πρόεδρο Τάσσο Παπαδόπουλο, δηλώνοντας πως από την αείμνηστη Φώφη Γεννηματά παρέλαβε κόμμα και δεν θα παραδώσει συνιστώσα. Επιπλέον, επισήμανε στους εσωκομματικούς του αντιπάλους ότι δεν θα επιτρέψει τη «ρευστοποίηση του ΠΑΣΟΚ»,
Όλως παραδόξως, την ίδια φράση, περί «μη ρευστοποίησης» του κόμματός του, χρησιμοποίησε και ο Στέφανος Κασσελάκης. «Δεν θα επιτρέψω τη ρευστοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ» διαμηνύει με τη σειρά του και στο ίδιο μοτίβο, και ο Στέφανος Κασσελάκης.
Με απλά λόγια και οι δύο πολιτικοί αρχηγοί, ελάσσονος και μείζονος αντιπολίτευσης, αντιτίθενται σφόδρα στο καθολικό και λίαν διακριτό αίτημα των ψηφοφόρων τους για έναν ενιαίο φορέα της προοδευτικής παράταξης, χρησιμοποιώντας και την ίδια φρασεολογία.!
Πολιτική «υποκρισία» τα περί «γαλλικού μοντέλου»
Μετά τις λίαν πρόσφατες εθνικές εκλογές στην Γαλλία και την ανάδειξη σε πρώτη δύναμη του «Νέου Λαϊκού Μετώπου», με την αριστερή συμμαχία, κορυφαία στελέχη όλων των κομμάτων της ευρύτερης κεντροαριστεράς, πλην ΚΚΕ, με πρωτοστάτες ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ και ΠΑΣΟΚ, ευρέως έκαναν λόγο για «παράδειγμα», για «μήνυμα», που έστειλαν οι Γάλλοι κεντροαριστεροί στην Ελλάδα για μια παρόμοια συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων στην χώρα μας. Μίλησαν δε, για το »γαλλικό κλειδί» που θα «κλείδωνε» μια συνεργασία «γαλλικού τύπου» και στην χώρα μας.!
Επί του προκειμένου θέματος, οι Έλληνες πολιτικοί, είτε αγνοούν, είτε υποκρίνονται για δήθεν σύμπραξη των κεντροαριστερών δυνάμεων στην Ελλάδα, όπως έγινε στην Γαλλία. Στην Γαλλία, ισχύει το πλειοψηφικό σύστημα, δύο γύρων, σε μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, Ο υποψήφιος βουλευτής, που συγκεντρώσει την απόλυτη πλειοψηφία (άνω του 50%) των ψηφισάντων στη μονοεδρική περιφέρεια, εκλέγεται. Σε περίπτωση μη εκλογής, οι δύο πρώτοι και όποιος εκ των συμμετασχόντων έλαβε άνω του 12,5%, πηγαίνουν σε δεύτερο γύρο. Σε αυτόν τον γύρο εκλέγεται ο πρώτος σε ψήφους. Στη διάρκεια της εβδομάδας μεταξύ του πρώτου και δεύτερου γύρου, γίνονται ζυμώσεις και συνεννοήσεις για συνεργασίες με τις οποίες αποσύρονται οι τρίτοι ή οι τέταρτοι υπέρ της ενίσχυσης του πρώτου ή του δεύτερου κατά τον πρώτο γύρο.
Ωστόσο, επειδή πρόκειται για μονοεδρικές περιφέρειες, μεγάλο ρόλο παίζει η τοπική ισχύς και η προσωπικότητα των υποψηφίων με αποτέλεσμα πολλές φορές να περνούν σε δεύτερη μοίρα οι κεντρικές συμφωνίες κορυφής μεταξύ ηγεσιών. Αυτές οι διεργασίες δεν μπορούν να συμβούν στην Ελλάδα καθώς δεν ισχύει το πλειοψηφικό σύστημα εκλογής σε μονοεδρικές περιφέρειες και με δύο γύρους εκλογής.
Η ιδιαιτερότητα των Αυτοδιοικητικών Εκλογών
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει στην Ελλάδα, μόνον στις Αυτοδιοικητικές εκλογές, καθώς κι εδώ όπως στην Γαλλία, στην Περιφέρεια ή τον Δήμο, υπάρχουν δύο γύροι εκλογών. Αν στον πρώτο γύρο, (κατά τον οποίο εκλέγονται οι δημοτικοί ή οι περιφερειακοί σύμβουλοι και με πριμοδότηση εδρών υπέρ του εκλεγέντος), δεν εκλεγεί Περιφερειάρχης ή Δήμαρχος, στον δεύτερο συμμετέχουν μόνον οι δύο πρώτοι του πρώτου γύρου και όλοι οι άλλοι αποσύρονται από την εκλογική μάχη. Οι αποσυρθέντες με συνεννοήσεις και συμφωνίες καταλήγουν ποιον από τους δύο πρωτεύσαντες του πρώτου γύρου θα στηρίζουν στον δεύτερο. Με παρόμοιες συμφωνίες, εξελέγη ο Χάρης Δούκας Δήμαρχος Αθηναίων, απέναντι στον Κώστα Μπακογιάννη, ο Στέλιος Αγγελούδης Δήμαρχος Θεσσαλονίκης απέναντι στον Κώστα Ζέρβα και ο Δημήτρης Κουρέτας Περιφερειάρχης Θεσσαλίας, απέναντι στον Κώστα Αγοραστό. Παρόμοιες διεργασίες όμως, δεν μπορούν να γίνουν σε εθνικές εκλογές, καθώς είναι εντελώς διαφορετικό το εκλογικό σύστημα.
Ελληνικά Ιστορικά Παραδείγματα Συνεργασιών.
Τούτων, όλων των ανωτέρω εκτεθέντων, εύλογα προβάλλει το ερώτημα : Πως μπορούν να συνεργαστούν διαφορετικά κόμματα στην Ελλάδα και δη, στην ευρέως συζητούμενη περίπτωση της κατακερματισμένης Κεντροαριστεράς.;
Πρώτο παράδειγμα : Η Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά, (ΕΔΑ).!
Η ΕΔΑ ιδρύθηκε στις 3 Αυγούστου του 1951, ως συνασπισμός κομμάτων της Αριστεράς, με την πρωτοβουλία του εκτός νόμου, τότε, Κ.Κ.Ε., με πρόεδρο τον Ιωάννη Πασαλίδη. Την ιδρυτική διακήρυξή υπέγραψαν μικρά αριστερά κόμματα που ήταν νόμιμα εκείνη την περίοδο: το Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελλάδας του Ιωάννη Πασαλίδη, ο Δημοκρατικός Συναγερμός, το Κόμμα Αριστερών Φιλελευθέρων και το Δημοκρατικό Ριζοσπαστικό Κόμμα. Το νέο κόμμα συμμετείχε πρώτη φορά σε βουλευτικές εκλογές στις 9 Σεπτέμβρη 1951, μόλις έναν μήνα μετά την ίδρυσή του και εξέλεξε 10 βουλευτές.Το 1956 η Ε.Δ.Α. μετατράπηκε σε ενιαίο κόμμα και στις εκλογές του ίδιου χρόνου κατορθώνει να πάρει το 24,4% των ψήφων καταλαμβάνοντας 78 βουλευτικές έδρες και να αναδειχτεί αξιωματική αντιπολίτευση.!
Δεύτερο παράδειγμα : Η Ένωση Κέντρου.! ΄
Η Ένωση Κέντρο, (Ε.Κ), ( Ένωσης πολλών μικρών κεντρώων κομμάτων), ιδρύθηκε υπό την ηγεσία του Γεωργίου Παπανδρέου στις 19 Σεπτεμβρίου 1961. Ανήκε μεν στον κεντρώο χώρο, αλλά στις τάξεις της συνυπήρχαν πολιτικοί από διαφορετικά ιδεολογικά – πολιτικά ρεύματα, από την αριστερά (Ηλίας Τσιριμώκος) ως την αντικαραμανλική δεξιά (Στέφανος Στεφανόπουλος). Βασικός συνεκτικός κρίκος όλων αυτών ήταν η χαρισματική προσωπικότητα του Γεωργίου Παπανδρέου.
Δύο μόλις χρόνια μετά την ίδρυσή της, στις εκλογές τις 3 Νοέμβρη του 1963, η Ε.Κ κερδίζει τη σχετική πλειοψηφία στη Βουλή και στις επόμενες, στις 16 Φεβρουαρίου 1964 καθίσταται αυτοδύναμη κυβέρνηση με 53%.
Στον τύπο της εποχής αναδεικνύεται, ένα ταξίδι του Σοφοκλή Βενιζέλου στις Η.Π.Α. Κατά τις επαφές που είχε με αρμοδίους του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα ελληνικά πολιτικά πράγματα, όλοι τού τόνισαν ότι θεωρούσαν «αναγκαία την ύπαρξιν ενιαίου Κέντρου, το οποίον ν’ αποτελή ισχυράν πολιτικήν δύναμιν».
Η τότε πολιτική προτροπή των ΗΠΑ, προς τον Σοφοκλή Βενιζέλο, προσομοιάζει τα μέγιστα με τις σημερινές προτροπές παραινέσεις των ευρωπαίων σοσιαλιστών προς τους δύο πρώην πρωθυπουργούς του χώρου, Αλέξη Τσίπρα και Γιώργο Παπανδρέου.!