Το μέλλον του τουρισμού στα Ιόνια νησιά: Μπορούμε αλλά θέλουμε;

Τι δήλωσαν μεταξύ άλλων οι: Σοφία Ζαχαράκη Υφυπουργός Τουρισμού/ Αλέκος Αυλωνίτης βουλευτής & αν. Τομεάρχης Τουρισμού ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.,/ Άρης Ίκκος, επιστημονικός δ/ντης του ΙΝΣΕΤΕ

Τα πρώτα βήματα διαβούλευσης για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη στα Ιόνια Νησιά έγιναν προ ημερών στην ημερίδα για τη Βιώσιμη Τουριστική ανάπτυξη. Ομιλητές και παρεμβάσεις έδειξαν με τις ομιλίες τους ότι υπάρχουν προκλήσεις που ανοίγονται μπροστά μας και παρεμβάσεις που πρέπει να γίνουν τάχιστα, καθώς οι αλλαγές είναι ραγδαίες και όσα γνωρίζαμε μέχρι πρότινος εντός ολίγου θα είναι σχεδόν άχρηστα.

Η κλιματική αλλαγή, η φέρουσα ικανότητα των προορισμών, η πανδημία που μας χτύπησε την πόρτα και δημιούργησε αβεβαιότητα για το μέλλον, η προστασία του περιβάλλοντος και η ψηφιακή και πράσινη μετάβαση στην ανάπτυξη των προορισμών είναι μόνο μερικά από τα θέματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Είμαστε έτοιμοι; Μπορούμε να το κάνουμε ή θα παραμείνουμε σε συζητήσεις και ευχολόγια; Τι ρόλο παίζει η Αυτοδιοίκηση και πως μπορεί (αν θέλει) να βοηθήσει το Κράτος; Και που σταματά η ανάπτυξη, οι καλοδεχούμενες επενδύσεις και ξεκινά ο υπερτουρισμός και η ενόχληση για τους κατοίκους;

Είπαν

Σοφία Ζαχαράκη, Υφυπουργός Τουρισμού

► Το Κράτος έκανε και συνεχίζει να καταβάλλει προσπάθειες, μάλιστα στην εποχή της πανδημίας δεν σταμάτησε και συνέχισε υπό αντίξοες συνθήκες να ανοίγει το δρόμο και να κάνει βήματα πρωτοβουλίας για να εμπεδωθεί το αίσθημα της ασφάλειας του προορισμού στους επισκέπτες μας. Τα καταφέραμε.

► Ήμασταν από τα πρώτα κράτη που θεσπίσαμε ψηφιακά πιστοποιητικά για τους επισκέπτες στην περίοδο της καραντίνας, λειτούργησε ως διαβατήριο για τα ταξίδια , παρακινώντας όσους ήθελαν να ταξιδέψουν να το κάνουν με ασφάλεια.

► Είμαστε στην ευχάριστη θέση να έχουμε μια καλή αύξηση στις τουριστικές αφίξεις και μια καλή τουριστική σαιζόν. Οι προκρατήσεις, οι προγραμματισμένες πτήσεις και τα μηνύματα από τις Διεθνείς Τουριστικές Εκθέσεις μας κάνουν αισιόδοξους για τη νέα τουριστική περίοδο που περιμένουμε.

► Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες συνέβαλαν στη διαφήμιση του τουριστικού μας προϊόντος, με έργα υποδομών που εκτελούν, και βάσει των οποίων μπορούμε να διαφημίζουμε τη χώρα μας και να προσπαθούμε για την επέκταση της τουριστικής περιόδου.

► Για τη βιώσιμη ανάπτυξη έχουμε κάνει σημαντικά βήματα διαθέτοντας 450εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, τα οποία δίνονται για έργα και δράσεις με απαραίτητη προϋπόθεση την βιώσιμη ανάπτυξη, δημιουργούμε Παρατηρητήριο και συστήνουμε DMMO, Οργανισμούς Διαχείρισης Προορισμών.

Αλέκος Αυλωνίτης, βουλευτής, αν. Τομεάρχης Τουρισμού ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ.

► Η οικονομική δραστηριότητα του τουρισμού, η  οποία δυστυχώς αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων στα νησιά μας και εξαιτίας της οποίας εγκαταλείφθηκαν εν πολλοίς παραδοσιακές πηγές εσόδων,  όπως η ελαιοκαλλιέργεια και η κτηνοτροφία, πρέπει να σχεδιαστεί υπό το πρίσμα των επιπτώσεων που αυτή έχει στο περιβάλλον, το κλίμα, την βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου μας.

► Το τελευταίο ειδικά διάστημα, όλο και περισσότερο πληθαίνουν οι φωνές που ζητούν μια ισόρροπη ανάπτυξη του τουρισμού, λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης και του δικαιώματος των μονίμων κατοίκων να ζουν και να απολαμβάνουν τις φυσικές ομορφιές του τόπου τους, να αισθάνονται ασφαλείς, να ευημερούν στον τόπο κατοικίας τους και να έχουν ποιότητα ζωής, αλλά μέσα σε ένα προστατευμένο  περιβάλλον.

►  Επτά είναι τα κύρια σημεία που πρέπει να επικεντρωθούμε για να συζητήσουμε για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού στα Ιόνια νησιά: Η φέρουσα ικανότητα των νησιών μας, ώστε να μην καταστούν αφιλόξενα για τους κατοίκους τους, η συμπερίληψη των εργαζομένων και των επιχειρηματιών του τουρισμού στους σχεδιασμούς και η στήριξή τους, η λήψη μέτρων για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η πρόβλεψη για τυχόν νέες πανδημίες και φυσικές καταστροφές και η άμεση διαχείριση κρίσεων, η παροχή κινήτρων και εργαλείων για να γίνουν ουσιαστικά βήματα για την ψηφιακή και πράσινη μετάβαση, ο σχεδιασμός από ειδικούς της τουριστικής ταυτότητας που επιθυμούμε να έχουν τα νησιά μας και η ενίσχυση της καινοτομίας εξετάζοντας και τις συνέργειες που μπορούν να υπάρξουν σε επιμέρους τομείς (μεταφορές, ναυτιλία, απασχόληση κλπ).

► Πρέπει να υπάρξει εξαντλητική διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς και τις τοπικές κοινωνίες, για τις δικές τους απόψεις και προτάσεις στον οδικό χάρτη που σχεδιάζετε για τη βιώσιμη ανάπτυξη στα Ιόνια νησιά. Επιπλέον πρέπει να επισημάνουμε τις ελλείψεις που έχουν προκύψει από την πολιτική τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και της Κυβέρνησης για την ένταξη δράσεων που εξυπηρετούν την βιώσιμη ανάπτυξη ή/και τους επιχειρηματικούς σχεδιασμούς στα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, ώστε να δοθεί ουσιαστική βοήθεια και ώθηση στο τουριστικό επιχειρείν.

► Η προστασία του περιβάλλοντος, για την οποία πολύς λόγος γίνεται με κάθε ευκαιρία, εξαντλείται μόνο σε ευχολόγια και αοριστίες, ενώ στην πράξη γιγαντώνονται τα προβλήματα. Για παράδειγμα θα αναφέρω ότι η κατακρεούργηση του φυσικού περιβάλλοντος στο όνομα των δήθεν “επενδύσεων” τυγχάνει σε πολλές των περιπτώσεων κυβερνητικής και αυτοδιοικητικής στήριξης, όπως είδαμε και τοπικά, ερχόμενη σε πλήρη αντίθεση με όσα βαυκαλιζόμαστε περί πράσινης ανάπτυξης και στήριξης του φυσικού περιβάλλοντος.

► Πρέπει να υπάρχει συνέπεια λόγων και έργων, στήριξη στην πράξη και όχι στα λόγια, συσκέψεις που θα παράξουν αποτέλεσμα απτό και μετρήσιμο και γρήγορη δραστηριοποίηση των αρμοδίων γιατί η κλιματική κρίση  είναι και  εδώ και μας χτυπά την πόρτα, το φυσικό περιβάλλον εκπέμπει σήμα βοηθείας, ο υπερτουρισμός απασχολεί όλο και περισσότερο τις τοπικές κοινωνίες και εμείς δεν έχουμε την πολυτέλεια να παραμένουμε απλοί θεατές. Για αρχή προτείνω: Ένας Οργανισμός  διαχείρισης και Προώθησης  Προορισμού (DMMO) ανά νησί , ένας Oργανισμός  Διαχείρισης και Προώθησης  Προορισμού , επικεφαλής και συντονιστής όλων σε επίπεδο Περιφέρειας.

Άρης Ίκκος, επιστημονικός δ/ντης του ΙΝΣΕΤΕ

► Οι τουρίστες ζητούν περισσότερη βιωσιμότητα σε ποσοστό 59%,  όπως έδειξε η έρευνα του 2021 και πρέπει να γνωρίζουμε ότι δεν ισχύει ότι το βιώσιμο είναι κι ακριβότερο. Οι περισσότεροι επισκέπτες προτιμούν τα βιώσιμα καταλύματα, περισσότεροι από τους μισούς επιθυμούν να αφήσουν τους προορισμούς σε καλύτερη κατάσταση και μεγάλο ποσοστό αυτών δεν επιθυμούν συνωστισμό κι εξ΄αυτού του λόγου προτιμούν τις low season περιόδους για τα ταξίδια τους. Οι νεώτερες γενιές είναι πιο ευαισθητοποιημένες και ενδιαφέρονται περισσότερο για το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη.

► Υπάρχει η τάση για λιγότερα ταξίδια με αεροπλάνο, 55-80% των συμμετεχόντων στην ίδια έρευνα δήλωσαν ότι θέλουν να ταξιδεύουν λιγότερο με αεροπλάνο, στην κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος. Επίσης όλοι ενδιαφέρονται για την προστασία του περιβάλλοντος αλλά δεν θα πληρώσουν παραπάνω γι΄αυτό, θεωρώντας ότι θα πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη από τις επιχειρήσεις (εστιατόρια, μεταφορές, εστίαση κλπ) και από τις κυβερνήσεις για να πληρώσουν το κόστος.

► Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για υπερθέρμανση στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, επιβάρυνση στις υποδομές και τεράστια θέματα που έχουν δημιουργηθεί στους τουριστικούς προορισμούς από τις θεομηνίες.

► Γιατί ξαφνικά υπάρχει θέμα τουρισμού και περιβάλλοντος; Όταν ξεκίνησε ο τουρισμός λειτουργούσε μέσα στο οικοσύστημα, τώρα έχει ξεφύγει σε πολλές περιπτώσεις από τα όρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο από το 1989 μέχρι το 2021, βλέπουμε ότι στα Ιόνια νησιά έχουν δεκαπλασιαστεί τα 5στερα ξενοδοχεία, τα οποία χτίζονται κατά κύριο λόγο κοντά σε παραλίες ή ιδιαίτερες περιοχές, ενώ στο σύνολο οι ξενοδοχειακές υποδομές ήταν 750.000τ.μ. και τώρα πλησιάζουμε τα 2,5εκ. τ.μ. Αυτό σημαίνει πίεση στις παραλίες που θα πρέπει να διαχειριστούμε.

► Μπορούμε να έχουμε παραγωγή περισσότερης ενέργειας μέσω επενδύσεων, περισσότερου νερού μέσω αφαλατώσεων, αλλά το μήκος των ακτογραμμών μας είναι συγκεκριμένο και θα πρέπει να κινούμαστε μέσα στο όριο της βιωσιμότητας. Άρα οι επενδύσεις βοηθούν αλλά δεν λύνουν όλα τα προβλήματα που παρουσιάζονται.

► Πρέπει να συγκεντρώσουμε τις προσπάθειές μας στη βελτίωση των υποδομών, την ψηφιακή αναβάθμιση, την αειφορία και την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαρκή εκπαίδευση και ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού που ασχολείται με την τουρισμό, λαμβάνοντας υπόψη μας και τις βέλτιστες πρακτικές.