Ο Γιώργος Κοσκινάς είναι πολυπράγμων. Συγγραφέας, μεταφραστής, επιμελητής εκδόσεων, καλλιτέχνης κόμικ, σεναριογράφος, αρθρογράφος, αλλά και dj. Ο πολυτάλαντος Κερκυραίος δημιουργός, μιλά στο CorfuPress.com εν όψει της παρουσίασης δύο τευχών του Μικρού Καουμπόι που έγραψε ο ίδιος σε εκδήλωση την Πέμπτη στο βιβλιοπωλείο Πλους.
Την Πέμπτη 23 του μήνα, το βιβλιοπωλείο “Πλους” φοράει τα καουμπόικα του για να φιλοξενήσει μια βραδιά βγαλμένη από το χθες. Η πορεία ενός περιοδικού – θρύλος για τα εγχώρια, εκδοτικά δεδομένα, που συνεχίζει να συγκινεί τους φίλους του 70 χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρώτου τεύχους. Ο “Μικρός Καουμπόι”, σε μια ενήλικη πλέον μορφή, αλλά με σεβασμό στις αρχές της “θρυλικής τετράδας” και όσων συμβόλισαν για τους αναγνώστες, με νέο σπίτι, αυτό των εκδόσεων “Άγρια Δύση”, θα βρίσκεται με δύο νέα τεύχη κοντά σας. 21 και 22. Δύο διηγήματα από την πέννα του Γιώργου Κοσκινά στο πρώτο και ένα μικρό απόσπασμα από την έρευνα δυόμιση δεκαετιών που αφορά στην προέλευση των εξώφυλλων του περιοδικού στο άλλο. Ειδήσεις για επερχόμενες κυκλοφορίες, μνήμες και οράματα για το μέλλον, σε μια διάσταση που παραμένει άρρηκτα δεμένη με μερικά από τα πιο αγνά πράγματα που ζήσαμε.
Ερώτηση: Κόμικ και, μάλιστα, ελληνικό; Και από… τα παλιά; Μα αγοράζονται κόμικ σε χαρτί εν έτη 2023;
Γ. Κοσκινάς: Από το 1963. Πάνε 70 χρόνια από το πρώτο τεύχος Μικρού Καουμπόι. Βέβαια, υπήρξε και μια διακοπή της έκδοσης που διήρκεσε 30 και κάτι χρόνια. Όπως και να’ χει όμως, αποτελεί κάτι όχι σύνηθες για τα εκδοτικά μας χρονικά. Η τωρινή έκδοση, ονομάζεται “Νέος Μικρός Καουμπόι”και φέρει την σφραγίδα μιας άλλης εκδοτικής, των εκδόσεων “Άγρια Δύση” του Διονύση Μαραθιά. Και σε πείσμα όλων όσων έχουν πειστεί πως πλέον τα κόμικς πέρασαν σε μια άλλη, διάδοχη περίοδο, αυτήν της ηλεκτρονικής μορφής, ο “Νέος Μικρός Καουμπόι” μπαίνει στην τρίτη του χρονιά έκδοσης και η μυρωδιά του χαρτιού εξακολουθεί να συντηρεί τις μνήμες.
Ερ.: Ποια είναι η ιστορία του Μικρού Κάου – Μπόι; Μας ήρθε από το εξωτερικό ή είναι ελληνικό;
Γ.Κ.: Ήταν ένα καθαρά Ελληνικό project. Μια ιδέα του συγγραφέα και εκδότη Πότη Στρατίκη, που ήρθε για να πλαισιώσει – αρχικά – το έτερο εγχείρημα, τον ήδη καταξιωμένο “Μικρό Σερίφη” και να προτείνει ένα διαφορετικό είδος, αυτοτελών ιστοριών, σε μικρότερο σχήμα – τσέπης. Το εκδοτικό σχήμα τότε αποτελούνταν από τους Πότη Στρατίκη, συγγραφέα των ιστοριών της “θρυλικής τετράδας”, Θέμο Ανδρεόπουλο, εικονογράφο και Κώστα Ραμπατζή, καλλιτεχνική επιμέλεια. Το ‘72, λόγω διαφωνιών, αποχώρησε ο Στρατίκης και τις ιστορίες ανέλαβε να γράφει ο Γιώργος Μαρμαρίδης. Οι εκδόσεις πλέον ονομάστηκαν “Μονόκερως” και εκτός του “Καουμπόι” στέγαζαν επίσης τα “Μικρός Αρχηγός” και “Υπερτεύχος”. Κεντρικοί χαρακτήρες των διηγημάτων, οι Δημήτρης Ανδρεόπουλος(Τζιμ Άνταμς), Ντιάνα Μόρισον, Πεπίτο Γκονζάλες και Τσιπιρίπο. Από τους 4 αυτούς, οπτικά μόνον ο Πεπίτο συνέχισε σε σκίτσα του Θέμου Ανδρεόπουλου. Από το 1971 περίπου και έπειτα, οι άλλοι 3 ήταν μορφές άλλων εκδόσεων του εξωτερικού, ιδιαίτερα δημοφιλείς μάλιστα, οι οποίοι τροποποιούνταν ανάλογα για τις ανάγκες κάθε τεύχους. Έτσι, η Ντιάνα Μόρισον ήταν η σέξι βαμπίρισσα “Vampirella”, συνήθως από σκίτσα του Jose “Pepe” Otiz, ο Τζιμ Άνταμς ήταν ο “dr. Benjamine Justice” δια χειρός Raphael Carlo Marcelo και ο Τσιπιρίπο δεν ήταν άλλος από τον “Little Beaver”, του Αμερικανού Fred Harman.
Ερ.: Πως προέκυψε η εμπλοκή σας με τη συγγραφή του σεναρίου των τελευταίων τευχών;
Γ.Κ.: Πρώτα φεύγει το χούι και μετά η ψυχή! Από αναγνώστης, συλλέκτης και από εκεί, μέσα από την δίνη της νοσταλγίας, στην καρέκλα του συγγραφέα, για μια πιο ώριμη μορφή των ηρώων και των ανδραγαθημάτων τους. Εδώ πλέον τα “παιδιά του νόμου” είναι ενήλικες και αντί για γάλα, ή λεμονάδα, πίνουν μπύρες και ουίσκι στα μπαρ, ερωτεύονται και τραυματίζονται. Νομίζω ότι πάντα είχα κατά νου μια τέτοια εξέλιξη, για αυτό και δεν το σκέφτηκα δεύτερη φορά όταν μου έγινε η πρόταση από τον φίλο και συγγραφέα Κώστα Ρομωσιό. Έτσι, πέρσι το καλοκαίρι άρχισαν να συντάσσονται οι πρώτες, νέες προσεγγίσεις της Άγριας Δύσης, με επιρροές από την γλαφυρότητα των περιγραφών του Λούις Λ’Αμούρ και μεγαλύτερο σεναριακό βάθος. Και η ίδια η απλότητα καμιά φορά χρειάζεται εμβάθυνση, περεταίρω ανάλυση, αξιοποίηση του ιστορικού background και των δυνατοτήτων του κάθε χαρακτήρα.
Ερ.: Στην εκδήλωση της Πέμπτης, δεν θα παρουσιάσετε μόνο το τελευταίο τεύχος αλλά και ένα επικείμενο αφιέρωμα. Δώστε μας περισσότερες πληροφορίες.
Γ.Κ.: Ναι. Έρχονται αρκετές εκπλήξεις για τους αναγνώστες. Κατ’ αρχάς έχει ήδη ετοιμαστεί το πλαίσιο και το πρώτο από τα τρία τμήματα, μιας ιστορίας μέσα από την οποία οι ήρωες μας θα γνωρίσουν και θα αντιμετωπίσουν έναν νέο, πανού6ργο και επικίνδυνο εχθρό, με τον οποίο θα συγκρουστούν μελλοντικά πολλές φορές. Τον “Σκορπιό”. Έπειτα, ετοιμάζεται πυρετωδώς ο πρώτος από τους 4+1 τόμους, οι οποίοι θα περιέχουν την προέλευση των εξώφυλλων και των εσωτερικών εικονογραφήσεων του “Μικρού Καουμπόι”. Κι εδώ υπάρχουν πολλές και μεγάλες εκπλήξεις που περιμένουν τους αναγνώστες, καθώς στην συντριπτική τους πλειοψηφία όλα τα πιο πάνω ήταν “δάνεια” ξένων εκδόσεων κόμικς και όχι απαραίτητα γουέστερν! Ο πέμπτος τόμος, θα περιέχει την ιστορία και την προέλευση όλων των εικονογραφημένων που δημοσιεύτηκαν στις σελίδες του “Μικρού Καουμπόι”< του “Μικρού Αρχηγού” και του “Υπερετύχους”. Όλα αυτά, μαζί με μια χρονική αναδρομή σε μερικές κομβικές στιγμές για την πορεία της έκδοσης του περιοδικού, θα είναι μεταξύ αυτών που θα ειπωθούν την βραδιά της παρουσίασης, την ερχόμενη Πέμπτη στις 7 και μισή το απόγευμα στο βιβλιοπωλείο Πλούς. Στο τεύχος 21 περιέχονται δύο διηγήματα μου με ήρωες τα μέλη της “θρυλικής τετράδας”, ενώ στο τεύχος 22 υπάρχει ένα μικρό απόσπασμα από την έρευνα που θα ξεκινήσει να τυπώνεται σε έγχρωμους, πολυτελείς τόμους, μετά το Πάσχα.
Ερ.: Τι είναι πιο σημαντικό σε ένα κόμικ; Το σενάριο; Το σκίτσο; Η αρχική δημιουργία των χαρακτήρων; Και πως δουλεύεται ένα τεύχος;
Γ.Κ.: Δύσκολη ερώτηση. Έχοντας περάσει και από τις δύο θέσεις αυτές(σενάριο – σκίτσο), νομίζω πως είναι εξίσου σημαντικές. Και φυσικά, δεν είναι δουλειά για έναν. Τα one man show στο κόμικς σπανίζουν, καθώς είναι εξαιρετικά δύσκολη η συνύπαρξη τους μέσα στο ίδιο πενάκι, κάποιου που το συλλαμβάνει ως ιδέα και έπειτα το μετουσιώνει σε σκίτσα. Υπάρχουν τέτοιοι δημιουργοί, αλλά είναι ελάχιστοι. Για μένα αυτή είναι μια καρέκλα για δύο. Έτσι μπορεί να αποδοθεί ακόμη πιο πιστά η αρχική ιδέα. Το τεύχος ξεκινάει – σε αντίθεση με αυτό που συνέβαινε το ‘70 – από την συγγραφή των ιστοριών(συνήθως φιλοξενεί δύο), έπειτα περνάει στην εικονογράφηση και τέλος επιλέγεται ένα εξώφυλλο που να ταιριάζει με το όλο concept. Την δεκαετία του ‘70 επιλέγονταν ένα σκίτσο από έκδοση κόμικς του εξωτερικού, το οποίο στη συνέχεια αποτελούσε τμήμα ενός μοντάζ και μπορούσε να υποστηρίξει στο εξώφυλλο τον τίτλο μιας ιστορίας του Μαρμαρίδη. Ο Ανδρεόπουλος ήταν απίστευτος καλλιτέχνης, όχι μόνο για τα χρονικά δεδομένα της εποχής του. Έκανε ευφάνταστες και ασύληπτες συνθέσεις στις μακέτες, με μηδενική τεχνική υποστήριξη.
Ερ.: Γνωρίζουμε πως είσαστε όχι μόνο κειμενογράφος και συγγραφέας, αλλά και λάτρης της 9ης τέχνης όπως πολλοί την αποκαλούν, αυτή των κόμικ και έχετε μια πολύ μεγάλη και αξιόλογη συλλογή. Ποια κόμικ και ποια τεύχη τους θα ξεχωρίζατε;
Γ.Κ.: Ήταν όλα τους παιδιά μου! Εντάξει και στην πιο αγαπημένη οικογένεια υπάρχουν μικρές, αγαθές διακρίσεις, μεταξύ μελών. Ζαγκόρ λοιπόν, υπεραγαπημένος, Μπλέκ, ΜΙκρός Καουμπόι, Ταρζάν αλλά στην εκδοχή του Γαλλικού του κλώνου του Zembla, όπως δημοσιεύονταν στο περιοδικό των εκδόσεων Πηδάλιο Πρες του Δραγούνη το 1970, Ακίμ, Λοχαγός Μαρκ, Κοκομπίλ, Τζώνυ Λόγκαν, Τιραμόλα, Σεραφίνο, Όμπραξ, Κάπτεν Μίκυ, Ρίνγκο, Τεξ, ή Ροκ(ο Ιταλός Tex Willer), τα κόμικς της “σκληρής γενιάς” της Marvel και πολλοί άλλοι. Η Ιταλική σκηνή κόμικς του ‘60 διαμόρφωσε σε μεγάλο βαθμό την κόμικς αντίληψη μου. Εδώ νομίζω ότι ταιριάζει το “too many comics too little time”!
Ερ.: Υπάρχει χώρος για νεους δημιουργούς κόμικ στη χώρα μας; Τη δεκαετία του ΄90 και λίγο την επόμενη, ο χώρος ειχε γνωρισει άνθιση…
Γ.Κ.: Φυσικά και υπάρχει. Έχει δημιουργηθεί μια πολύ υγιής και δημιουργική σκηνή κόμικς στην Ελλάδα, η οποία βρίσκει τρόπο να φτάσει μέχρι το τυπογραφείο και από εκεί στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Το κοινό μεγάλωσε, μαζί και οι απαιτήσεις και αυτό είναι σημαντικό. Έχουμε πολλούς οίκους που δραστηριοποιούνται στον χώρο. Annubis, Jemma Press, Εκδόσεις του Κάμπου, Ρενιέρη – Comicon Shop και πολλοί άλλοι. Υπάρχουν και πολλά φεστιβάλ, καταξιωμένα στην συνείδηση των φίλων των κόμικς. Athens Con, Comicon, Thess Con κ.α. Το κακό με την σκηνή του’90 είναι ότι μετά το κλείσιμο της “Βαβέλ” έμεινε ορφανή από χώρο έκφρασης και όντας μια εποχή χωρίς ετήσιες εκδηλώσεις και εκδοτικούς οίκους, συρρικνώθηκε και χάθηκε σε έναν καλλιτεχνικό μικρόκοσμο που αδυνατούσε να φωνάξει “παρόν”. Κι αυτό όλα ανέλαβαν να το καλύψουν σαν κενό οι επόμενες δεκαετίες. Δεν λέω ότι το κατάφεραν στο απόλυτο, όμως έγιναν πολλές προσπάθειες και συνεχίζονται. Θα ήθελα πολύ μια μέρα να δω παιδιά να βιοπορίζονται μέσα από τα σκίτσα και τα σενάρια τους και η ένατη τέχνη να πάρει τον επαγγελματικό της δρόμο και την Ελλάδα. Έχουμε δρόμο όμως ακόμη.
Ερ.: Τα επόμενα σχέδια σας; Μικρό Καου – Μπόι; Άλλο;
Γ.Κ.: Εκτός από τους τόμους με την προέλευση των εξώφυλλων, των εσωτερικών σελίδων και την ιστορία των εικονογραφημένων που δημοσιεύτηκαν σε συνέχειες, αλλά και τις ιστορίες της “θρυλικής τετράδας”, υπάρχουν πολλά που περιμένουν υπομονετικά την σειρά τους. Να πω εδώ ότι προ λίγων εβδομάδων ολοκληρώθηκε η συγγραφή του σεναρίου μιας κινηματογραφικής παραγωγής, τα γυρίσματα της οποίας θα ξεκινήσουν φέτος το καλοκαίρι. Τίτλος της “Κλεψύδρα”και θεματολογία η ιστορία μιας ροκ μπάντας στην Ελλάδα. Παράλληλα, βρισκόμαστε με την συνεργάτιδα μου Γιούλη Νικολάου στο μοντάρισμα της “Μπανανόφλουδας”, μιας νουάρ ιστορίας που διαδραματίζεται στην Κέρκυρα και που θα έχει κι άλλου είδους περιπέτειες εκτός από τις εκδοτικές. Ακόμη, υπάρχουν δύο project. Το ένα ονομάζεται “Τζίμης ο Μποτίλιας” και πρόκειται για μια φιγούρα ιδιωτικού ντετέκτιβ βουτηγμένου στο μαύρο χιούμορ, σε αυτοτελείς, ξεκαρδιστικές περιπέτειες, οι οποίες θα μεταφερθούν και σε κόμικς και κάτι ακόμη τηλεοπτικό. Είναι έτοιμα ήδη τα σενάρια των 16 επεισοδίων της “Ιστορίας των Ελληνικών εκδόσεων κόμικς και λαϊκών αναγνωσμάτων”. Και… κάτι ακόμη, επίσης τηλεοπτικό, αλλά είναι έκπληξη!