Ο συνδυασμός των θέσεων που έχουν ανακοινώσει εν όψει εκλογών τα μεγάλα κόμματα της χώρας μας για τον τουρισμό, ίσως θα μπορούσε να αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα. Νέα Δημοκρατία, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, ΚΚΕ και ΜέΡΑ25, φυσικά και περιλαμβάνουν την τουριστική βιομηχανία στα προεκλογικά προγράμματα τους, όμως το περιεχόμενό τους είναι διαφορετικό, τόσο σε λεπτομέρειες, ανάλυση όσο και στο σε ποιους αναφέρεται.
H Νέα Δημοκρατία σε μόλις 100 λέξεις περιγράφει τους βασικούς στόχους για τον τουρισμό την επόμενη τετραετία που είναι ο 12μηνος τουρισμός, το Ειδικό Χωροταξικό πλαίσιο, οι λιμενικές υποδομές και η κατάρτιση των εργαζομένων. Ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει θέσεις και αλλαγές που αφορούν κυρίως στη λειτουργία των τουριστικών θεσμών, τα εργασιακά και τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου, ενώ το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είναι το μόνο κόμμα που εξειδικεύει το τουριστικό προϊόν και παρουσιάζει αναλυτικά τη στρατηγική του. Το ΚΚΕ κάνει αναφορά στους εργαζόμενους, ενώ το ΜέΡΑ25 υποστηρίζει τη δια- σύνδεση τουρισμού με πρωτογενή/δευτερογενή κλάδο και τον «Υπεύθυνο» τουρισμό. Ο τουρισμός στην Ελλάδα ως εργοδότης, απασχολεί πάνω από ένα εκατομμύρια εργαζόμενους, ενώ σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΝΣΕΤΕ, αναμένεται περαιτέρω αύξηση (+6% ) των θέσεων απασχόλησης στον τομέα των καταλυμάτων και της εστίασης, καθώς και ευρύτερα των θέσεων υψηλής ειδίκευσης (+17%) στον τουρισμό μέχρι το 2030.
Οι ελλείψεις σε εργαζόμενους εικάζεται ότι ξεπερνούν τις 80.000 φέτος και όλα δείχνουν ότι όπως και πέρυσι, οι επιχειρηματίες προσλαμβάνουν «ότι έχει δύο χέρια και δύο πόδια» προκειμένου να «βγει» η σεζόν. Βεβαίως με ότι αυτό συνεπάγεται για την παροχή υπηρεσιών. Αυτό το θέμα των εργαζομένων είναι σίγουρα η πιο «καυτή πατάτα» που καλείται να αντιμετωπίσει η όποια επόμενη ελληνική κυβέρνηση. Ακολουθούν τα θέματα της εποχικότητας που απαιτούν πολύ σoβαρό στρατηγικό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, αλλά και των υποδομών και της φέρουσας ικανότητας των πολλών κύριων προορισμών της χώρας. Η Ελλάδα τριπλασιάζει τον πληθυσμό της κάποιους μήνες του χρόνου λόγω τουρισμού, με αρκετούς προορισμούς να έχουν φτάσει ή και ξεπεράσει τα όρια τους σε πολλούς τομείς. Κανείς δεν μπορεί να τεκμηριώσει φαινόμενα υπερτουρισμού, όμως είναι εξόφθαλμα σε πολλές περιπτώσεις τα προβλήματα με τα οδικά δίκτυα και την ασφάλεια, με τα απορρίμματα, το συνωστισμό, την όχληση, τις παράνομες κατασκευές, την άναρχη δόμηση, την ανεξέλικτη βραχυχρόνια μίσθωση, τη φοροδιαφυγή, τη μαύρη εργασία και πόσα άλλα.
Νέα Δημοκρατία
Στη 12μηνη τουριστική περίοδος μέσω της ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού και αύξηση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι, επικεντρώνεται το πρόγραμμα διακυβέρνησης 2023-2027 της Νέας Δημοκρατίας για τον Τουρισμό και τη Ναυτιλία. Στόχος τα δημόσια έσοδα από τον Τουρισμό να φθάσουν τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. Οι θέσεις της ΝΔ για τον Τουρισμό, περιλαμβάνουν: Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη με ολοκλήρωση ειδικού χωροταξικού πλαισίου για Τουρισμό και έργα υποδομών ύψους 230 εκ. ευρώ. Αναβάθμιση τουριστικών λιμένων, δημιουργία 10 τουριστικών μαρινών και αναβάθμιση λιμενικών υποδομών. Προγράμματα κατάρτισης για τουλάχιστον 180,000 εργαζόμενους στον τουρισμό σε νέες ειδικότητες σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς χωρίς γεωγραφικούς περιορισμούς. Ενίσχυση της ζήτησης του εγχώριου τουρισμού, μέσω της συνέχισης του προγράμματος Τουρισμός για όλους. Καθιέρωση πολιτικών προσβάσιμου τουρισμού. Αναθεώρηση και εξορθολογισμός του Συστήματος της Λιμενικής Διακυβέρνησης. Ενίσχυση νησιωτικότητας με στοχευμένες πολιτικές.
ΣΥΡΙΖΑ
Ο Τουρισμός αποτελεί μία από τις σημαντικότερες κινητήριες δυνάμεις για την οικονομία της χώρας,επισημαίνει στο πρόγραμμα του ο ΣΥΡΙΖΑ. Όπως υπογραμμίζεται για να συνεχίσει και στο μέλλον να διαδραματίζει τον ρόλο αυτό, αποκτώντας και αναπτυξιακή διάσταση, θα πρέπει να αντιμετωπισθούν βασικές παθογένειες και αδυναμίες. Σύμφωνα με τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τον Τουρισμό, το νέο τουριστικό μοντέλο οφείλει να καλύπτει τους παρακάτω στόχους: Ικανοποίηση των καταναλωτών-τουριστών Βιώσιμες και πράσινες επιχειρήσεις Ικανοποιητικά εισοδήματα και «καλές» θέσεις εργασίας. Ευημερία και ποιότητα ζωής στις τοπικές κοινωνίες. Προστασία και διατήρηση του φυσικού και πολιτιστικού κεφαλαίου της χώρας για τις μελλοντικές γενιές. Για την ανάπτυξη του τουρισμού απαιτείται σήμερα ένα νέο, βιώσιμο, διαφοροποιημένο και ποιοτικά ανώτερο τουριστικό μοντέλο, που θα βασίζεται και θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας, με ουσιαστική ανάδειξη και ενίσχυση ειδικών μορφών τουρισμού. Ως δράσεις υψηλής προτεραιότητας ανά βασικό άξονα προτείνεται: Θεματικές μορφές τουρισμού –Αναδιαμόρφωση τουριστικού προϊόντος Στήριξη των περιφερειών και των προ- ορισμών, με τεχνογνωσία απαραίτητη για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση προγραμμάτων/ δράσεων. Επιδότηση τουριστικών γραφείων, ανεξαρτήτως νομικής μορφής, για την οργάνωση και προσφορά πακέτων ειδικών προϊόντων,ιδιαίτερα χαμηλού περιβαλλοντικού αποτυπώματος και έντασης εξειδικευμένης εργασίας.
Χωροταξικός σχεδιασμός- βιώσιμος τουρισμός
Ολοκλήρωση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό. Περιορισμός της δραστηριότητας της βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Επιχειρηματικότητα / χρηματοδοτήσεις
Ανασχεδιασμός των χρηματοδοτικών εργαλείων, με προτεραιοποίηση των καινοτόμων επενδύσεων σε νέες μορφές τουρισμού και επενδύσεις σε νέες κλίνες μόνο σε μη κορεσμένες περιοχές. Στήριξη υφιστάμενων τουριστικών επιχειρήσεων, που περιλαμβάνονται στους τουριστικούς κλάδους, και ειδικά των μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Εισαγωγή ισχυρών περιβαλλοντικών κριτηρίων στην κατάταξη των καταλυμάτων. Υποστήριξη της δημιουργίας συνεργατικών και πολυμετοχικών σχημάτων, για την αξιοποίηση δημόσιων τουριστικών πόρων και υποδομών και για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων και προϊόντων ειδικών μορφών τουρισμού.
Τουριστική Κατάρτιση και Απασχόληση
Ανασύσταση Φορέα Αρχικής και Διά Βίου Επαγγελματικής Κατάρτισης, με Περιφερειακά Κέντρα που θα λειτουργούν αποκεντρωμένα, για την κατάρτιση και επανακατάρτιση επιχειρηματιών, εργαζόμενων και ανέργων. Σύσταση Παρατηρητηρίου Τουριστικής Κατάρτισης και Απασχόλησης. Επέκταση του επιδόματος ανεργίας, σε συσχετισμό με τις συνθήκες που επικρατούν στους επιμέρους προορισμούς. Κίνητρα σε επιχειρήσεις και σε εργαζόμενους για ενίσχυση της επανακατάρτισης. Τουριστική Διακυβέρνηση Το κεντρικό κράτος επικεντρώνεται στον στρατηγικό του ρόλο: την εκπόνηση και τεκμηρίωση της στρατηγικής για τον τουρισμό, με εκτελεστικούς βραχίονες το Υπουργείο Τουρισμού, τον ΕΟΤ και μια νέα δομή τουριστικής εκπαίδευσης και διάχυσης της γνώσης, όπως θα αναδιαρθρωθούν. Η αυτοδιοίκηση (περιφέρειες και δήμοι) αναλαμβάνει την επεξεργασία ολοκληρωμένων επιχειρησιακών σχεδίων δράσης, που θα στοχεύουν στη βελτίωση των υποδομών και των υπηρεσιών του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, στη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος μέσα από την αξιοποίηση των τοπικών πόρων και στη βελτίωση της ταυτότητας, της διαχείρισης και της προβολής των προορισμών, σε συνεργασία τον ιδιωτικό τομέα.
ΠΑΣΟΚ: Ολοκληρωμένη στρατηγική
Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είναι το μόνο από τα τρία μεγάλα κόμματα που έχει ανακοινώσει ένα λεπτομερές σχέδιο για την στρατηγική του ελληνικού τουρισμού. Στο προεκλογικό του πρόγραμμα κάνει εκτενή αναφορά για τις διάφορες μορφές τουρισμού, με συγκεκριμένες προτάσεις που αφορούν ουσιαστικά στον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος, ενώ είναι προφανές ότι δεν αναφέρεται την ποσοτική αύξηση του τουρισμού, αλλά στην ποιοτική. Όπως υποστηρίζει, η ανάπτυξη του τουρισμού τις προηγούμενες δεκαετίες ήταν εν πολλοίς «αυθόρμητη» και «αυτοσχέδια», χωρίς στρατηγική και προσανατολισμό τόσο στο επίπεδο των επιμέρους τουριστικών προϊόντων (Ήλιος και Θάλασσα, city- break, Πολιτιστικός, Ναυτικός, Συνεδριακός τουρισμός) όσο και σχετικά με τα λεγόμενα «συμπληρωματικά» τουριστικά προϊόντα όπως, ο Αγροτουρισμός, ο Οικοτουρισμός, ο Τουρισμός Αθλητικών Δραστηριοτήτων και Περιπέτειας, ο Γαστρονομικός τουρισμός, ο τουρισμός Ευεξίας. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ αναφέρει στο πρόγραμμα τους, ότι η διατήρηση και περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικής θέσης του ελληνικού τουρισμού θα ενισχύσει και την ανθεκτικότητά του. «Προϋποθέτει δε την αντιμετώπισή του τουρισμού στην βάση των προορισμών και όχι των μεμονωμένων επιχειρήσεων, ώστε να προσφέρει υψηλότερη αξία, μέσω ενός πιο σύνθετου, προσεκτικά επιλεγμένου, οργανωμένου και επιμελημένου τουριστικού προϊόντος. Η επίτευξη αυτού του στόχου επιβάλλει την βελτίωση υποδομών που δεν είναι αμιγώς τουριστικές: ενέργεια και ύδρευση, διαχείριση απορριμμάτων, ανακύκλωση και καθαριότητα, υποδομές υγείας, οδική ασφάλεια και σήμανση αλλά και υλοποίηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τον Τουρισμό, καθώς και προώθηση των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων σε δεκάδες τουριστικούς Δήμους της χώρας που υφίστανται πιέσεις από την τουριστική ανάπτυξη. Η υλοποίηση των σχετικών δράσεων θα ωφελήσει σημαντικά την ποιότητα ζωής των τοπικών κοινωνιών και ταυτόχρονα θα βελτιώσει περαιτέρω τη βιωσιμότητα του τουρισμού.
Τρεις βασικοί στόχοι
Η βελτίωση της ελκυστικότητας και της ανταγωνιστικότητας θα οδηγήσει στην επίτευξη τριών βασικών στόχων για την ανάπτυξη του τουρισμού στην Ελλάδα: – την χωρική επέκταση, δηλαδή την επέκταση και σε άλλες Περιφέρειες πέραν των 5 Περιφερειών στις οποίες σήμερα λαμβάνει χώρα το 88% της τουριστικής δραστηριότητας, – τη χρονική διεύρυνση της τουριστικής δραστηριότητας, δηλαδή την άμβλυνση της εποχικότητας. Ο στόχος είναι για άμβλυνση της εποχικότητας- και όχι την εκμηδένισή της- αφού παγκοσμίως, και ιδιαίτερα στην Ευρώπη, οι τουριστικές ροές έχουν έντονη εποχικότητα που συνδέεται με το πιο δημοφιλές τουριστικό προϊόν, τον «Ήλιο και Θάλασσα» και την δυνατότητα των οικογενειών για διακοπές το καλοκαίρι. – την αύξηση της μέσης δαπάνης και της διάρκειας παραμονής ανά επισκέπτη. Με τον τρόπο αυτό η αύξηση των τουριστικών εσόδων στη χώρα δεν θα βασιστεί στην περαιτέρω αύξηση των ροών μόνο στο τρίτο τρίμηνο στις τουριστικά ανεπτυγμένες περιοχές.
Βιωσιμότητα –Εργαζόμενοι –Βραχυχρόνια μίσθωση
Ιδιαίτερη αναφορά και ανάλυση γίνεται στο προεκλογικό πρόγραμμα του κόμματος, στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και στην κοινωνική βιωσιμότητα. Για την επίλυση του σύνθετου προβλήματος της έλλειψης εργαζομένων, που αποτελεί παγκόσμιο και όχι αποκλειστικά ελληνικό πρόβλημα, το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ υποστηρίζει ότι προϋποθέτει κατ’ αρχάς την επιμήκυνση της σεζόν ώστε οι εργαζόμενοι να έχουν απασχόληση για περισσότερους μήνες. Όπου, λόγω της φύσης του τουριστικού προϊόντος της περιοχής (πχ Ήλιος και Θάλασσα), αυτό δεν είναι εφικτό, θα πρέπει να αναζητηθούν λύσεις σε άλλες δραστηριότητες(πχ αγροτική παραγωγή,εκπαίδευση) που λαμβάνουν χώρα εκτός της τουριστικής σεζόν. Παράλληλα, είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί η διάθεση αξιοπρεπών καταλυμάτων για τους εργαζόμενους, η οποία ιδιαίτερα στους ακριβούς προορισμούς αποτελεί δυσεπίλυτο μεν αλλά ντροπιαστικό πρόβλημα. Η Βραχυχρόνια Μίσθωση, αναφέρει το πρόγραμμα, αποτελεί ήδη και στην Ελλάδα και παγκοσμίως βασικό συστατικό του τουριστικού προϊόντος. Για το λόγο αυτό πρέπει να ενταχθεί στον τουριστικό σχεδιασμό (όπως πχ στη Σουηδία). Παράλληλα να αρθούν φορολογικά / διοικητικά πλεονεκτήματα που της δίνουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι των τουριστικών καταλυμάτων. Η ένταξη της Βραχυχρόνιας Μίσθωσης στον τουριστικό σχεδιασμό μπορεί να συμβάλλει και στην περιβαλλοντική προστασία με δύο τρόπους: μειώνοντας την ανάγκη για πρόσθετες κατασκευές προκειμένου η προσφορά να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη ζήτηση, ιδιαίτερα την εποχική, και αφετέρου θέτοντας υποχρεώσεις αναφορικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στην εκτός σχεδίου δόμηση.
Το σχέδιο για τους ψηφιακούς νομάδες
Ένα διαφορετικό σχέδιο παρουσιάζει ο κόμμα για τους ψηφιακούς νομάδες, υποστηρίζοντας ότι ίσως αποτελούν τη μεγαλύτερη ευκαιρία για την προσέλκυση μόνιμων κατοίκων από άλλα μέρη της Ελλάδας ή από το εξωτερικό που μπορούν να εργαστούν με τηλεργασία είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες είτε για λογαριασμό των επιχειρήσεών τους. Προς την κατεύθυνση αυτή, είναι ενδιαφέρον να διερευνηθεί η αναβίωση χωριών με αναστήλωση εγκαταλελειμμένων κατοικιών, οι οποίες θα διατεθούν σε ενδιαφερόμενους έναντι συμβολικού τιμήματος, ενώ θα υπάρξουν συμφωνίες για την εκμετάλλευσή τους με τους ιδιοκτήτες, εφ’ όσον αυτοί υφίστανται.Την αναστήλωση μπορούν να αναλάβουν κατασκευαστικές εταιρείες, υπό αυστηρές περιβαλλοντικές, ενεργειακές και αισθητικές προδιαγραφές, ενώ για την χρηματοδότηση θα μπορούν να διατεθούν πόροι από το Πρόγραμμα Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
Κεντρικές Στρατηγικές Κατευθύνσεις και Δράσεις
Στο πρόγραμμα του ΚΙΝΑΛ-ΠΑΣΟΚ αναφέρονται αναλυτικά και όλες οι κεντρικές στρατηγικές κατευθύνσεις και δράσεις για τις υποδομές, για τη διακυβέρνηση, τον ψηφιακό μετασχηματισμός, η προστασία του περιβάλλοντος και η αειφορία, η τουριστική επιχειρηματικότητα, οι δεξιότητες κ.α. Στο πρόγραμμα αναλύονται και όλες οι κύριες μορφές θεματικές μορφές τουρισμού, με συγκεκριμένες προτάσεις.
ΚΚΕ
Οι εργαζόμενοι στο κέντρο
Στο πρόγραμμά του, το ΚΚΕ κάνει αναφορά για τους εργαζόμενους στον τουρισμό και χαρακτηριστικά αναφέρει: «Η εργατική δύναμη παύει να είναι εμπόρευμα. Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση ξένης εργασίας, δηλαδή η μίσθωση εργασίας από τους ακόμα κατέχοντες μεμονωμένα μέσα παραγωγής σε κλάδους που δεν υφίσταται υποχρεωτική κοινωνικοποίηση π.χ., στη βιοτεχνία, στην αγροτική παραγωγή, στον τουρισμό -επισιτισμό, σε ορισμένες βοηθητικές υπηρεσίες».
ΜέΡΑ25
Όχι στο μονοθεματικό χαρακτήρα της ελληνικής οικονομίας
Το ΜέΡΑ25 στο προεκλογικό του πρόγραμμα περιλαμβάνει τον τουρισμό, υποστηρίζοντας ότι η κρίση της πανδημίας του κορονοϊού φέρνει στο προσκήνιο μία ενοχλητική πραγματικότητα για την ελληνική οικονομία που αρκετοί σκέφτονται αλλά λίγοι συζητούν: τον μονοθεματικό χαρακτήρα της ελληνικής οικονομίας. Το κόμμα υποστηρίζει τη διασύνδεση τουρισμού με πρωτογενή/δευτερογενή κλάδο με στόχο την ενίσχυση του συνόλου της οικονομίας, χωρίς να ζημιώνουμε έναν κλάδο σε βάρος κάποιου άλλου. «Η εθνική στρα-τηγική για τον τουρισμό οφείλει να στοχεύει στην αύξηση της προστιθέμενης αξίας του τουριστικού προϊόντος στην Ελληνική Οικονομία, την αειφορία και την ήπια κλίμακα που σέβεται το περιβάλλον, τις τοπικές κοινωνίες και την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων των εργαζομένων στον κλάδο. Το ΜέΡΑ25 στηρίζει τον «Υπεύθυνο» Τουρισμό και πρεσβεύει ότι ο επιδιωκόμενος στόχος είναι η διασφάλιση της υλοποίησης του, δηλαδή η προσοχή στα προβλήματα περιβαλλοντικής προστασίας, η ορθή χρήση των φυσικών πόρων και ο σεβασμός των κοινωνικών και πολιτιστικών αξιών μιας περιοχής, προκειμένου να διασφαλιστεί η πραγματική βιωσιμότητα. Με άλλα λόγια, ο στόχος είναι να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις σύμφωνα με την εθνική στρατηγική για τη βιοποικιλότητα και σύμφωνα με τις αρχές του Αειφόρου Τουρισμού, που εστιάζει στην ποιότητα, και όχι στην ποσότητα της τουριστικής προσφοράς, και στη συνειδητοποίηση και σεβασμό των αξιών της φύσης. Το δόγμα της τουριστικής πολιτικής και ανάπτυξης του ΜέΡΑ25 θα πρέπει να είναι η ανάδειξη της Ελλάδας σε διεθνώς αναγνωρίσιμο πολυθεματικό, πολυ-προϊοντικό και δημιουργικό προορισμό τεσσάρων εποχών με:Σχετική διατήρηση του μεριδίου αγοράς στο προϊόν Ήλιος/Θάλασσα και Σταδιακή μεταβολή του μοντέλου «Τουρισμός/ Αναψυχή» σε «Τουρισμός/ Αναψυχή / Βιωματικός Τουρισμός – Τουρισμός Εμπειρίας». Το κόμμα στο πρόγραμμα του υποστηρίζει ακόμη την εκπόνηση ειδικού τουριστικού χωροταξικού σχεδιασμού, τον περιορισμό στην υπερδόμηση και γενικώς στην άναρχη δόμηση, στη βελτίωση των υποδομών, στον επανασχεδιασμός της τουριστικής καμπάνιας και την επιμήκυνση τουριστικής περιόδου. Ακόμη περιλαμβάνει προτάσεις για προσανατολισμό στον Πολιτιστικό Τουρισμό, τη σύνδεση της παραγωγικής βάσης της χώρας με τον τουρισμό, στον ορισμό πλαισίου στην επισκεψιμότητα των κρουαζιερόπλοιων για αποσυμφόρηση περιοχών κορεσμένων από τον υπερτουρισμό και τη στήριξη του εσωτερικού τουρισμού. Επιπλέον γίνεται αναφορά στη δημιουργία μιας ελληνικής ιστοσελίδας τουρισμού , αλλά και στην εκπαίδευση των τουριστικών στελεχών και την δημιουργία πλαισίου που θα διασφαλίζει τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων στον κλάδο του τουρισμού. Τέλος, προτείνει τη δημιουργία κινήτρων για τους εργαζόμενους σε επιχειρήσεις του κλάδου που πτώχευσαν προκειμένου να αναλάβουν οι ίδιοι/ες τη λειτουργία της επιχείρησης για να μην κλείσει.
Με πληροφορίες από news247.gr (Βίκη Βαμιεδάκη), tourismtoday.gr και τα φυλλάδια των κομμάτων