Τα πορίσματα της 102ης Συνόδου των Πρυτάνεων

H 102η Σύνοδος Πρυτάνεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων διεξήχθη από τις 20 έως τις 23 Μαρτίου 2023 στην Κέρκυρα με φυσική παρουσία, αλλά και με δυνατότητα συμμετοχής μέσω τηλεδιάσκεψης, με διοργανωτή το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και Προεδρεύοντα τον Πρύτανη Καθηγητή Ανδρέα Φλώρο και με τη συμβολή των υπολοίπων μελών του Προεδρείου στο οποίο συμμετέχουν ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής Καθηγητής Παναγιώτης Καλδής και ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας Καθηγητής Θεόδωρος Θεοδουλίδης.

Αναλυτικά:
Στο πλαίσιο της Συνόδου, στη συνεδρίαση που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 23 Μαρτίου 2023, συμμετείχαν η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, εκπροσωπούμενη από την Υπουργό Νίκη Κεραμέως, τον Υφυπουργό Άγγελο Συρίγο και τον Γενικό Γραμματέα Ανώτατης Εκπαίδευσης Οδυσσέα Ζώρα, καθώς και ο Πρόεδρος της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης Καθηγητής Περικλής Μήτκας.
Στην ομιλία της η Υπουργός παρουσίασε ένα συνοπτικό απολογισμό των δράσεων της τελευταίας τετραετίας και της συνεργασίας με τα Πανεπιστήμια δίνοντας έμφαση στην αύξηση της χρηματοδότησης του ετήσιου τακτικού προϋπολογισμού κατά συνολικά 29% από το 2019 ενώ ανακοίνωσε τη δημοσιοποίηση προσκλήσεων έργων που αφορούν τις εμβληματικές δράσεις για τα Πανεπιστήμια από το Ταμείο Ανάκαμψης, όπως τα βιομηχανικά διδακτορικά.
Κατά την διάρκεια των εργασιών της Συνόδου υπογράφηκε από τα Πανεπιστήμια το καταστατικό του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Study in Greece για την προώθηση της εξωστρέφειας των Ελληνικών Α.Ε.Ι. Συζητήθηκαν επίσης για πρώτη φορά οι επιπτώσεις και τα μέτρα αντιμετώπισης των συνεπειών της χρήσης αυτοματοποιημένων εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαιδευτική και ερευνητική διαδικασία, καθώς και ο ρόλος των Πανεπιστημίων στην ενίσχυση της περιφερειακής συνοχής. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν με τη συζήτηση σχετικά με τη χωρική διεύρυνση της εφαρμογής της Χάρτας Αειφορίας των Eλληνικών Πανεπιστημίων στην Μεσογειακή λεκάνη, παρουσία των Προέδρων των Συνόδων των Πρυτάνεων των Κυπριακών και Αλβανικών Πανεπιστημίων και αποφασίστηκε η από κοινού συνεργασία στο πεδίο αυτό, η οποία θα επικυρωθεί σε επόμενη Σύνοδο με την υπογραφή σχετικού μνημονίου.
Αναφορικά με τα θέματα που συζητήθηκαν διεξοδικά στο πλαίσιο της Συνόδου, διαπιστώθηκε καταρχάς ότι παραμένει η ανάγκη επίλυσης ζητημάτων που προκύπτουν από την εφαρμογή του νέου Νόμου Πλαισίου και ήδη έχουν τεθεί στην πολιτική ηγεσία, ενώ εκκρεμεί η έκδοση πρόσθετων εγκυκλίων και υπουργικών αποφάσεων.
Η αναβάθμιση των κτηριακών και των εργαστηριακών υποδομών των Πανεπιστημίων είναι αναγκαίο στοιχείο για την περαιτέρω ανάπτυξή τους, αλλά και για την ενίσχυση της ασφάλειας των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, μέσω της πραγματοποίησης ελέγχων επί των κατασκευών και της αντισεισμικής θωράκισής τους. Συνεπώς, η διασφάλιση πόρων για την υλοποίηση του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης (ΕΠΑ) και η ένταξη νέων έργων είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Είναι εξάλλου επιτακτική η ανάγκη καταβολής της εθνικής χρηματοδότησης στο πλαίσιο ευρωπαϊκών ανταγωνιστικών έργων, που δεν έχει καταβληθεί από το 2019, ώστε να διασφαλιστεί η αναπτυξιακή πορεία των Ιδρυμάτων.
Καθώς προχωρά η διαδικασία υποβολής και έγκρισης νέων Οργανισμών και Εσωτερικών Κανονισμών των Πανεπιστημίων, τονίζεται η ανάγκη εξεύρεσης των απαραίτητων πόρων για την πλήρωση των οργανικών θέσεων με μόνιμο διοικητικό προσωπικό υψηλής εξειδίκευσης στη βάση των προβλέψεων του νέου Νόμου αλλά και της αντιμετώπισης του χρόνιου προβλήματος υποστελέχωσης των Πανεπιστημίων. Απαιτείται επίσης η διάθεση ικανού αριθμού πιστώσεων ειδικού τεχνικού προσωπικού, αλλά και πιστώσεων μελών ΔΕΠ για την κάλυψη των εργαστηριακών και εκπαιδευτικών αναγκών των Α.Ε.Ι. Ειδικά για τις ιατρικές σχολές προτείνεται η ενίσχυσή τους με θέσεις ΔΕΠ που θα διατεθούν από το Υπουργείο Υγείας, όπως συνέβη στο παρελθόν.
Η Σύνοδος διαπίστωσε επίσης ότι οι αρμοδιότητες της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης έχουν αυξηθεί σημαντικά με την εφαρμογή του νέου Νόμου Πλαισίου και προτείνει να διασφαλιστεί η αποτελεσματική λειτουργία της με ανάλογη ενίσχυση του στελεχιακού της δυναμικού και των πόρων που της διατίθενται.
Η βελτίωση της στέγασης των φοιτητών και φοιτητριών αποτελεί ένα εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα για τα Πανεπιστήμια. Είναι απαραίτητη η κατασκευή νέων φοιτητικών εστιών, ενώ επείγει η χρηματοδότηση της συντήρησης και ανακαίνισης των εστιών που ήδη λειτουργούν. Χρειάζεται επίσης να επαναξιολογηθεί ο ρόλος και η λειτουργία του ΙΝΕΔΙΒΙΜ, ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί με επάρκεια στις αρμοδιότητες που του έχουν ανατεθεί.
Αναφορικά με τη σίτιση των φοιτητών και φοιτητριών, η Σύνοδος επισήμανε ότι χρειάζεται να αυξηθούν τα κονδύλια στο ύψος της κάλυψης των πραγματικών αναγκών και με βάση τα τρέχοντα δεδομένα του ενεργού φοιτητικού πληθυσμού.
Διαπιστώθηκε εξάλλου η επιτακτική ανάγκη συνέχισης της χρηματοδότησης του προγράμματος της Πρακτικής Άσκησης Φοιτητών με την εξασφάλιση κονδυλίων ικανών να καλύψουν το σύνολο των θέσεων, λαμβάνοντας υπόψιν την ισχύουσα νομοθεσία.
Η Σύνοδος ζητά επίσης:
α) την άμεση έκδοση τροπολογίας για την κατοχύρωση των επαγγελματικών προσόντων των αποφοίτων όλων των Τμημάτων Γεωπονικών Σπουδών. Η Σύνοδος θεωρεί απαραίτητο να λάβει γνώση εγκαίρως επί του περιεχομένου της τροπολογίας, ώστε να τοποθετηθεί πριν την κατάθεσή της προς ψήφιση στο Ελληνικό κοινοβούλιο.
β) τη συμμετοχή των πανεπιστημιακών καλλιτεχνικών Τμημάτων και Σχολών στην υλοποίηση του σχεδίου δημιουργίας Ανώτατων Σχολών Παραστατικών Τεχνών αποκλειστικά εντός των Ελληνικών Πανεπιστημίων. Επιπλέον, επισημαίνεται η ανάγκη διαβάθμισης εντός του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων τίτλων καλλιτεχνικών σπουδών που υλοποιούνται εκτός των Πανεπιστημίων.
γ) την άμεση θέσπιση νέου μισθολογίου για τα μέλη ΔΕΠ λαμβάνοντας υπόψιν και την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας του Οκτωβρίου του 2022. Διαφορετικά, ο κρατικός προϋπολογισμός και τα Πανεπιστήμια θα επιβαρύνονται από τη διαδικασία καταβολής μισθολογικών διαφορών σε συμμόρφωση δικαστικών αποφάσεων.
δ) τον καθορισμό του αριθμού των εισακτέων στα Ελληνικά Α.Ε.Ι. σύμφωνα με τις εισηγήσεις που αυτά καταθέτουν βάσει των πραγματικών δυνατοτήτων τους.