Οι επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές ήταν ίσως η αιτία της περιορισμένης συμμετοχής από πλευράς επισήμων Κέρκυρας στη φετινή τελετή στο Σερβικό Μαυσωλείο στο Βίδο, ωστόσο, οι εκδηλώσεις μνήμης για τους πεσόντες Σέρβους πολεμιστές της περιόδου 1916-1918 τελέστηκαν με λαμπρότητα και με μεγάλη σερβική συμμετοχή.
Τις εκδηλώσεις διοργάνωσαν και φέτος η Πρεσβεία της Σερβίας στην Αθήνα σε συνεργασια με το Δήμο Κεντρικής Κέρκυρας ενώ η σερβική αντιπροσωπεία είχε ως επικεφαλής τον υφυπουργό Εργασίας της χώρας Aleksandar Antic, ο οποίος συνοδευόταν από τον επίτιμο πρόξενο της Δημοκρατίας της Σερβίας στην Αθήνα Dejan Matcovic, στελέχη του Σερβικού Στρατού αλλά και τον επίτιμο πρόξενο της Σερβίας στην Κέρκυρα Σπύρο Μάστορα.
Από πλευράς Κέρκυρας, το παρών της έδωσε η δήμαρχος Μερόπη Υδραίου, αλλά και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Αλέκος Αυλωνίτης, ο πρόεδρος του Π.Σ. Ιονίων Νήσων Νίκος Μουζακίτης, ο πρόεδρος του Δ.Σ. του Δήμου Κεντρικής Κέρκυρας Δ. Μεταλληνός, η αντιδήμαρχος Π. Τζάνε. Για την τελετή μετέβη στο Βίδο η Φιλαρμονική των Λιαπάδων.
Το Νησί της Σωτηρίας
Για τους Σέρβους, η Κέρκυρα αποτελεί «νησί της σωτηρίας», αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορικής και πολιτικής τους διαδρομής. Στο νησί της Κέρκυρας, σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, έφτασαν 150.000 εξουθενωμένοι Σέρβοι στρατιώτες και πολίτες που μεταφέρθηκαν από τις 18 Ιανουάριου 1916 έως τις 21 Φεβρουαρίου 1916, με συμμαχικά πλοία από το λιμάνι Αυλώνα της Αλβανίας. Χιλιάδες είναι εκείνοι που χάθηκαν από την εξαθλίωση και τις αρρώστιες.
Στη μνήμη όλων αυτών, ανεγέρθηκε το 1936 στο Βίδο, το μαυσωλείο, οστεοφυλάκιο, ενώ ο δήμος Κέρκυρας προχώρησε επίσης και στη δημιουργία του Σερβικού Μουσείου στην οδό Μουστοξύδου, σε δημοτικό κτήριο.
Επέτειος μνήμης στο “νησί του θανάτου”
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει κείμενο της αποφοίτου του τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Έλενας Φαγογένη στην ιστοσελίδα balkansinsite.pollsandpolitics.gr: “ Το νησί του Βίδου μαζί με το νησί της Κέρκυρας αποτελούν πολύ σημαντική σελίδα της νεότερης ιστορίας της Σερβίας.
Οι επιθέσεις που δέχτηκε από πλευράς Αυστροουγγαρίας και Γερμανίας στα βόρεια σύνορα και Βουλγαρίας στα νότια τα πρώτα χρόνια του πολέμου, οδήγησαν τη χώρα σε απελπιστική κατάσταση.
Μοναδική λύση για την επιβίωση του σερβικού στρατού ήταν η απομάκρυνση τους από τη χώρα. Επειδή το αρχικό τους σχέδιο να κατευθυνθούν προς τη Θεσσαλονίκη ναυάγησε εξαιτίας της βουλγαρικής επίθεσης, μοναδική εναλλακτική επιλογή αποτέλεσε η κάθοδος του στρατού και μέρους του λαού από τα βουνά της Αλβανίας.
Η έξοδος αυτή παρέμεινε γνωστή ως ο Αλβανικός Γολγοθάς. Η κάθοδος προς τα Ιόνια νησιά διαμέσου της Αλβανίας ξεκίνησε στα τέλη του 1915, ενώ η εγκατάσταση τους στο νησί ολοκληρώθηκε το 1916.
Οι πρώτοι μήνες της παραμονής τους στην Κέρκυρα ήταν δύσκολοι. Η προετοιμασία που είχε γίνει από την πλευρά, τόσο των κατοίκων του νησιού, όσο και των συμμάχων δεν ήταν αρκετή ώστε να καλύψει τις ανάγκες των πολύπαθων Σέρβων, με αποτέλεσμα να επιδεινωθεί η υγεία τους και να πολλαπλασιαστούν οι ασθενείς. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της τότε σερβικής κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια αυτού του χειμώνα πέθαναν δεκάδες χιλιάδες Σέρβοι από τις κακουχίες, τις αρρώστιες και το κρύο.
Προσωρινά αποφασίστηκε οι πιο βαριές περιπτώσεις να εγκατασταθούν στη νήσο Βίδο, όπου αποτέλεσε και έναν από τους πρώτους χώρους ταφής των Σέρβων στρατιωτών. Σύντομα, όμως, η αύξηση των νεκρών σε συνδυασμό με το ακατάλληλο έδαφος της νήσου, ανάγκασαν τη διοίκηση να ρίχνει τους νεκρούς στη θάλασσα καθότι δεν υπήρχε εναλλακτική λύση για τη ταφή τους. Στη Σερβία παραμένει γνωστό ως σήμερα το νησί του Βίδου, ως το “Νησί του θανάτου” και το Ιόνιο Πέλαγος ως “Κυανούν Κοινοτάφιο”. Με τον καιρό αρχίζει η ανασυγκρότηση, με την ανασύνταξη της σερβικής κυβέρνησης που φιλοξενήθηκε στο ξενοδοχείο Bella Venezia, την δημιουργία σχολείων, την έκδοση της εφημερίδας “Srpske novine” και την υλοποίηση πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Η παραμονή στο νησί λήγει στα μέσα του 1918, όπου ο στρατός επέστρεψε στο Μακεδονικό Μέτωπο και απελευθέρωσε τη Σερβία.
Η λήξη του πολέμου δε σήμανε και το τέλος των σχέσεων μεταξύ Κέρκυρας και Σερβίας. Στα χρόνια που ακολούθησαν, οι καλές σχέσεις που δημιουργήθηκαν κατά την διάρκεια της παραμονής τους στο νησί οδήγησαν στην εδραίωση μιας μακρόχρονης και σταθερής φιλίας.
Ενδεικτικό του σεβασμού που αναπτύχθηκε αποτελεί το γεγονός ότι οι ψαράδες αρνούνταν να ψαρέψουν σε αυτή τη περιοχή μέχρι και πενήντα χρόνια μετά την αποχώρηση τους. Το 1922, τοποθετείται το πρώτο μνημείο στη νήσο από το Βασιλικό Ναυτικό του Βασιλείου των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων, ένας πέτρινος σταυρός, ενώ το 1939 εγκαινιάστηκε το μαυσωλείο πάνω στο οποίο προστέθηκε μετέπειτα ο σταυρός.
Στα τέλη του 20ου αιώνα, παραχωρείται από το Δήμο της Κέρκυρας το “Σέρβικο Σπίτι”, στο οποίο στεγάζεται το σερβικό προξενείο και παράλληλα λειτουργεί ως μουσείο, ενώ τα τελευταία χρόνια ιδρύθηκε ο “Σύνδεσμος Ελληνοσερβικής Φιλίας”, ο οποίος φιλοξενείται στο διπλανό κτίριο. Ακόμη ο Δήμος Κέρκυρας έχει αδελφοποιηθεί με πολλές σερβικές πόλεις και συγκεκριμένα με το Βελιγράδι, το Αλεξάντροβατς, το Κρούσεβατς, το Ζέμουν, και την Τσαγέτινα, ενώ σύντομα ολοκληρώνεται και η διαδικασία αδελφοποίησης με το Νόβι Σαντ. Τέλος, κάθε χρόνο διοργανώνεται- σε συνεργασία με τη σερβική κυβέρνηση- εκδήλωση μνήμης με την τέλεση μνημοσύνου για τους Σέρβους πεσόντες.
Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος αποτέλεσε μία από τις τραγικότερες περιόδους στην ιστορία του σερβικού έθνους. Η ίδια, όμως, περίοδος αποτέλεσε και τη βάση για τη δημιουργία στενών σχέσεων μεταξύ Κερκυραίων και Σέρβων, με το νησί του Βίδου να αποτελεί υπενθύμιση των φρικτών γεγονότων και άλλη μία τρανή απόδειξη των ισχυρών δεσμών μεταξύ Ελλήνων και Σέρβων”.
Καλησπέρα σας, παρακαλώ όπως διορθώσετε το δημοσίευμα σας, καθ’ όσον είναι ανακριβές.
Στις εκδηλώσεις στη νήσο Βίδο, σήμερα 21/09/2023, δεν συμμετείχε η Φιλαρμονική “Λορέντζος Μαβίλης” του Αγίου Ματθαίου αλλά η Φιλαρμονική Λιαπάδων, που πλαισίωσε τη Χορωδία του Αγίου Ματθαίου.
Ο Αντιπρόεδρος της Φιλαρμονικής Λιαπάδων, Μποζίκης Νικόλαος.
Η – έστω και ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ – Δήμαρχος ορθώς παρέστη στη τελετή μνήμης των Σέρβων πεσόντων κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. ΟΜΩΣ ώφειλε να έχει παραστεί την περασμένη εβδομάδα και στην ανάλογη τελετή / μνημόσυνο στο Μητροπολιτικό Ναό των ΕΛΛΗΝΩΝ πεσόντων το 1940 του Υποβρυχίου μας ”ΠΡΩΤΕΥΣ”.
Την ίδια ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ είχε και η Περιφερειάρχις Ιονίων Νήσων αλλά ούτε αυτή παρέστη.
Έλλειμμα πατριωτισμού; ( δεν το πιστεύω) ή απλώς προτεραιότητα στη προεκλογική εκστρατεία τους; Ας μας πουν