Μια Ελλάδα που ξέχασε την αλληλεγγύη

Μερικά πράγματα σε κάνουν να χάνεις τον ύπνο σου. Στις μέρες μας είναι όλο και πιο πολλά.
Για μένα ένα από αυτά είναι η δίκη 24 ατόμων στην Λέσβο που άρχισε πριν λίγες μέρες με σοβαρότατες κατηγορίες για κατασκοπεία και διακίνηση προσώπων. Μεταξύ αυτών των ατόμων και η Σάρα Μαρντίνι, μια από τις δύο «κολυμβήτριες» από τη Συρία που το καλοκαίρι του 2015 επιχείρησαν να περάσουν στη Λέσβο με μια λέμβο που, παραφορτωμένη, άρχισε να γεμίζει νερά στα μέσα της διαδρομής.
Η Σάρα, 20 ετών, και η μικρότερη αδελφή της Γιούσρα ,17 ετών, που αργότερα συμμετείχε στους Ολυμπιακούς του Ρίο με την ομάδα των Προσφύγων, βούτηξαν στα άγρια νερά για να ελαττώσουν το βάρος και καθοδήγησαν τη βάρκα στις ακτές σώζοντας πολλές ζωές, μεταξύ των οποίων και πολλών παιδιών. Κάτω από εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες οι δύο αδελφές έφτασαν στη Γερμανία. Η Γιούσρα συνέχισε τις προπονήσεις της , συμμετείχε σε δυο Ολυμπιακούς Αγώνες ενώ η Σάρα ξαναγύρισε στη Λέσβο για να βοηθήσει πρόσφυγες που έφταναν στο νησί.
Σήμερα, με την κυβέρνηση του Κ. Μητσοτάκη και τον Υπουργό Μετανάστευσης Ν. Μηταράκη αλλά και τη νέα νομοθεσία του 2019 οι υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κυρίως αυτοί που εργάζονται στα θέματα μετανάστευσης κινδυνεύουν σε μακροχρόνια φυλάκιση.
Αναγκάζονται να δρουν σε ένα περιβάλλον φόβου και ανασφάλειας, σύμφωνα και με την ειδική πραγματογνώμονα για τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ, Mary Lawlor. Αυτό που καταγγέλλεται είναι η ποινικοποίηση της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στους πρόσφυγες στη χώρα.

Η εκπρόσωπος του ΟΗΕ (της οποίας η τελική έκθεση αναμένεται να δημοσιοποιηθεί τον Μάρτιο του 2023) , στο τέλος μιας 10ήμερης αποστολής στην Ελλάδα, αναφέρει ότι στη χώρα, η συμπόνοια και η αλληλεγγύη στους πρόσφυγες τιμωρείται από ένα ασφυκτικό νομικό πλαίσιο που συγχέει ηθελημένα τον διακινητή με τον διασώστη και αυτόν που υποδέχεται, βοηθά και περιθάλπει τους δυστυχισμένους ανθρώπους που φτάνουν.
Το αποτέλεσμα είναι ότι τα τελευταία χρόνια έχουν αισθητά μειωθεί στα ελληνικά νησιά οι ανθρωπιστικές οργανώσεις που υποστηρίζουν τους πρόσφυγες. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την μεριά της επισήμανε τον Ιούλιο τα διαρκώς αυξανόμενα εμπόδια που η κυβέρνηση Μητσοτάκη βάζει τόσο στις οργανώσεις, όσο και σε μεμονωμένα άτομα που εργάζονται για τη στήριξη μεταναστών και προσφύγων.
Επαναπαυόμενη στην υπαρκτή εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από την Τουρκία, η κυβέρνηση βρίσκει την ευκαιρία να εντάξει σε αυτή την κατηγορία και τις περισσότερες ΜΚΟ που εργάζονται στον τομέα αυτό στη χώρα μας, κατηγορώντας τα άτομα που μετέχουν σε αυτές για κατασκοπεία, παράνομη διακίνηση προσώπων και σειρά άλλων αδικημάτων.
Είναι μια «βολική» για την κυβέρνηση προσέγγιση που ξεκαθαρίζει το τοπίο από «ενοχλητικές» οργανώσεις αλλά και υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που καταγγέλλουν τα κακώς κείμενα, τις επαναπροωθήσεις και τις απάνθρωπες συνθήκες κάτω από τις οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις αναγκάζονται να διαβιούν οι άνθρωποι που φτάνουν στη χώρα.
Η υπόθεση της δίκης στη Λέσβο ίσως δεν έπαιρνε δημοσιότητα αν δεν υπήρχε η ταινία τουNetflixπου μιλάει για τα δυο κορίτσια. Εκείνο όμως που έχει σημασία είναι ότι είτε με κατηγορίες για κατασκοπεία και παράνομη διακίνηση είτε για διαφθορά αμαυρώνεται η ίδια η έννοια της αλληλεγγύης και της ανθρωπιστικής βοήθειας, ενώ οι φορείς απειλούνται με βαρύτατες ποινές.
Φυσικά υπήρχαν και υπάρχουν και διεφθαρμένες ΜΚΟ. Αλλά αυτό που παρατηρείται είναι ότι η κυβέρνηση πατά πάνω σε αυτά τα μεμονωμένα περιστατικά για να δημιουργήσει ένα ολοένα και πιο εχθρικό περιβάλλον, υποστηριζόμενη και από κρατικοδίαιτα ΜΜΕ που επιμένουν σε μια αρνητική ρητορική για τις ΜΚΟ και τη δράση τους, εξομοιώνοντας τες με εγκληματικά δίκτυα. Και φυσικά, η διεθνής κατακραυγή μεγαλώνει.
Έτσι, είτε πρόκειται για το τεράστιο σκάνδαλο των υποκλοπών, είτε για το ζήτημα που συζητάμε εδώ τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα γίνονται κουρελόχαρτο γιατί έτσι εξυπηρετεί την σημερινή εξουσία.
Αλλά αυτή είναι μια ακόμη χαρακτηριστική επιλογή της Κυβέρνησης: Αδιαφορία για τη διεθνή κατακραυγή και τη σκληρή κριτική του σοβαρού ξένου τύπου εκτός συνόρων και έμφαση στον απόλυτο, ασφυκτικό έλεγχο των ντόπιων ΜΜΕ. Εκτός από την τακτική αμαύρωσης ανθρώπων και οργανώσεων συχνά οι ειδήσεις εξαφανίζονται: τα γεγονότα δεν υπάρχουν, φαίνεται να πιστεύει η κυβέρνηση, αν οι πολίτες δεν μαθαίνουν για αυτά. Και δυστυχώς αυτό σε ένα βαθμό λειτουργεί.
Έτσι και με τη δίκη στη Λέσβο. Αλλά ενίοτε -ευτυχώς- η πραγματικότητα και η αλήθεια αυθάδικα σηκώνουν κεφάλι. Και εκτός από τη Διεθνή Αμνηστία, τον ΟΗΕ και άλλους φορείς έρχεται μια ταινία να διηγηθεί μια ιστορία και να πει τη αλήθεια δυο γυναικών, μια εκ των οποίων με άλλους 23 δικάζεται τώρα στη Λέσβο. Και η οποία, αντίθετα με κάθε έννοια δικαίου έχει στερηθεί το δικαίωμα να μπει στην Ελλάδα και να παραστεί στη δίκη της.
Κάθε μέρα, κάθε ώρα ένα φτιασίδι της δημοκρατικής νομιμότητας που επικαλείται η κυβέρνηση καταρρέει. Και μένει η εικόνα μιας αυταρχικής, αντιδημοκρατικής διακυβέρνησης.

*Το κείμενο δημοσιεύτηκε στο ieidiseis.gr