Ιούλιος 1980, ο πρώτος απεργιακός σηκωμός στα ξενοδοχεία της Κέρκυρας

Εγνώρισεν ο νιος τον εαυτό του, για να το πούμε με σολωμικό στίχο. Κι από τη δύναμή του η Κέρκυρα σείστηκε. Μια εποχή τελείωνε και μια νέα άρχιζε για το νησί το διήμερο 5 και 6 Ιουλίου 1980. Για πρώτη φορά τότε οι ξενοδοχοϋπάλληλοι της Κέρκυρας ύψωσαν με γενικευμένη απεργία, ως κλάδος, το ανάστημά τους. Σαράντα τέσσερα ολόκληρα χρόνια μετά την ίδρυση του σωματείου τους, κατέβηκαν ταυτόχρονα σε όλες τις ξενοδοχειακές μονάδες σε απεργία, διήμερη μάλιστα. Η επιτυχία της ήταν συγκλονιστική. Απροσδόκητα μεγάλη.

Δεκάδες ήταν οι απεργιακές φρουρές στις μονάδες σε όλη την έκταση του νησιού και η πόλη έζησε μιαν ανεπανάληπτη διαδήλωση 3.000 περίπου απεργών.

Σαν να βγήκε στην επιφάνεια μια συσσωρευμένη επί δεκαετίες ταξική κραυγή για δικαιοσύνη.

Ενωμένοι σε πρωτοφανή κλίμακα σαν ένας άνθρωπος, οι χιλιάδες άνθρωποι που κινούν τα ξενοδοχεία έμοιαζε να διαδηλώνουν με όλη τους τη δύναμη: Ως εδώ!

Ήταν το «βάπτισμα του πυρός» για τον κλάδο – ατμομηχανή της τουριστικής οικονομίας και ολόκληρης της οικονομίας του νησιού. Δεν θα είναι ίσως υπερβολή να πει κανείς πως μέχρι τότε χιλιάδες εργαζόμενοι ήταν, για τους περισσότερους αν όχι όλους τους ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων, κάτι σαν «κλωτσοσκούφι» περίπου. Εκείνη η κινητοποίηση αποτέλεσε σταθμό για το κίνημα των εργαζομένων της Κέρκυρας. Ήταν ίσως η πιο φωτεινή σελίδα στη μεταπολιτευτική ιστορία του εργατοϋπαλληλικού κινήματος του νησιού και στην άλλοτε βουβή και άλλοτε βροντερή μα διαρκή εξέλιξη της ασταμάτητης ταξικής αντιπαράθεσης στην ιστορία της Κέρκυρας.

Τίποτε δεν έμεινε ίδιο στην τουριστική οικονομία του τόπου. Η απεργία εκείνη, που θα περιγράψουμε μέσα από δημοσιεύματα γι’ αυτήν, άφησε γενικότερο αποτύπωμα, αφού τότε στην Κέρκυρα δρομολογήθηκαν μέτρα και ρυθμίσεις που αργότερα ζητήθηκαν και κατακτήθηκαν και σε άλλες μεγάλες τουριστικές περιοχές της χώρας. Κορυφαίο ίσως ζήτημα, από αυτή την άποψη, ήταν η σταδιακή καθιέρωση της επαναπρόσληψης των εργαζομένων κάθε νέα σεζόν, αντί της έως τότε κάθε φορά επιλεκτικής πρόσληψης του προσωπικού, μέρος του οποίου συχνά έχανε τη δουλειά του καθώς κυκλοφορούσαν «μαύρες λίστες» με ανεπιθύμητους εργαζόμενους.

Ενώ είχαν σημειωθεί βέβαια απεργιακές δράσεις και παλαιότερα σε ορισμένες ξενοδοχειακές μονάδες του νησιού, κυρίως με αφορμή ειδικότερα ζητήματα, για πρώτη φορά ο κλάδος «σήκωνε κεφάλι» ως σύνολο.

«Ήταν τόσο δυναμική και καθολική η συμμετοχή, που δεν υπήρξε από τότε άλλη τόσο μεγάλη, τόσο πετυχημένη απεργιακή κινητοποίηση του κλάδου», βεβαιώνει ο εκ των στελεχών σήμερα της διοίκησης του κερκυραϊκού κλαδικού σωματείου ξενοδοχοϋπαλλήλων Γιώργος Ανδριώτης, απλό μέλος του σωματείου τότε. Κι είχε γίνει, όπως θα δούμε, κάτω από δύσκολες συνθήκες. Πέραν των αντιαπεργικών μέτρων που είχαν λάβει οι ξενοδόχοι στις μονάδες τους, σε γενική κινητοποίηση για την «προστασία» των ξενοδοχείων είχε τεθεί ολόκληρη η αστυνομική δύναμη της Κέρκυρας. Μάταια όλα τα μέτρα αυτά, υπέκυψαν όλοι στην ενωμένη δύναμη των εργαζομένων.

«Ναι, ήταν μια καταπληκτική κινητοποίηση», θυμάται ζωηρά ο -άνω των 80 ετών πια- τότε πρόεδρος του σωματείου Νίκος Παλαιολόγος. Εργαζόταν στον «Αστέρα», στο σημερινό «Imperial», που εκείνη την περίοδο ανήκε στην Εθνική Τράπεζα. Για τη συνδικαλιστική του δράση είχε υποστεί διώξεις. Είχε απολυθεί κιόλας.

Ήταν τότε που μια γενιά συνδικαλιστικών στελεχών όπως εκείνος, γαλουχημένων με θέσεις του ΠΑΣΟΚ, μετακινούνταν, μέσα από την πείρα των αγώνων του κλάδου και τις επαφές με αξιωματούχους των διαφόρων κομμάτων για τα αιτήματά τους, στις ταξικές θέσεις του ΚΚΕ. Στην ημερήσια διάταξη τέθηκαν μείζονα θέματα αιτημάτων και προσανατολισμού του κλάδου για αποτελεσματικές διεκδικήσεις. Συγχρόνως, περιορίζονταν φαινόμενα αδιέξοδων «περιθωριακών» αντιδράσεων.

«Μετά από εκείνη τη συγκλονιστική απεργία οι ξενοδόχοι κάθισαν στο τραπέζι και καταφέραμε να κερδίσουμε διάφορα μέτρα, όπως το πρωτοποριακό τότε σε πανελλήνια κλίμακα θέμα των επαναπροσλήψεων κάθε χρονιά, μαζί και οικονομικά και άλλα θέματα, μέσω ενός συμφωνητικού που πετύχαμε, έστω και αν δεν είχε ακριβώς τον χαρακτήρα της τοπικής συλλογικής σύμβασης εργασίας», θυμάται ο κατοπινός πρόεδρος της διοίκησης και μέλος της τότε Πάνος Ανεμογιάννης, εξαίροντας τον πρωτοπόρο ρόλο του Νίκου Παλαιολόγου. «Έγιναν σημαντικά βήματα μπροστά», προσθέτει.

Για όλα όσα είχε προσφέρει ο Ν. Παλαιολόγος,  το κλαδικό σωματείο τον τίμησε πριν από πέντε χρόνια με ειδική τιμητική διάκριση, δια χειρός του νυν προέδρου του Σταμάτη Πελάη, σε μια πολύ συγκινητική εκδήλωση, παρουσία εκατοντάδων μελών του σωματείου.

Ήταν μια πολύ δύσκολη εποχή τότε για τους εργαζόμενους στα ξενοδοχεία του νησιού και ευρύτερα φυσικά της χώρας, ενώ ο πληθωρισμός κάλπαζε.

«Απεργία, συγκέντρωση και πορεία χιλιάδων ξενοδοχοϋπαλλήλων – Έγινε χτες στην Κέρκυρα», πληροφορούσε στο θέμα του, στη δεύτερη σελίδα του, ο κυριακάτικος «Ριζοσπάστης» την 6η Ιουλίου 1980, στο πλαίσιο ευρύτερου απεργιακού ρεπορτάζ.

Αυτή ήταν η μόνη αθηναϊκή εφημερίδα που μπόρεσε να συμπεριλάβει το γεγονός στο κυριακάτικο φύλλο της, έχοντας λάβει ειδική πρόνοια, αφού τα φύλλα της Κυριακής τυπώνονται συνήθως πολύ νωρίς. Είχε στείλει απεσταλμένο.

Αντιγράφουμε το δημοσίευμα:

ΚΕΡΚΥΡΑ, 5 (Του απεσταλμένου μας). Η Κέρκυρα σείστηκε σήμερα (χτες) από μια πρωτοφανή σε όγκο και μαχητικότητα απεργία, συγκέντρωση και πορεία των έξι χιλιάδων περίπου εργαζομένων στα 140 ξενοδοχεία του νησιού. 

Στα 100 μεγαλύτερα ξενοδοχεία το ποσοστό συμμετοχής στην απεργία που λήγει αύριο (σήμερα) ήταν 95-100%. Οι ξενοδοχοϋπάλληλοι συγκεντρώθηκαν από τις 7 το πρωί έξω από τα ξενοδοχεία και παρά την τρομοκρατική, απεργοσπαστική εκστρατεία των επιχειρηματιών και την κινητοποίηση των αστυνομικών, που βρίσκονταν σε γενική επιφυλακή μπροστά από τα ξενοδοχεία, έδωσαν με συνοχή τη μάχη της απεργίας. 

Στις 10 το πρωί πραγματοποίησαν συγκέντρωση στο Ε.Κ. Κέρκυρας. Βασικός ομιλητής ήταν ο πρόεδρος του σωματείου Νίκος Παλαιολόγος, που τόνισε ότι αυτή η πρώτη απεργιακή κινητοποίηση των ξενοδοχοϋπαλλήλων ήταν από τις μεγαλύτερες εργατικές κινητοποιήσεις στο νησί. 

Οι ξενοδοχοϋπάλληλοι ζητούν: 

– Καλύτερες συνθήκες δουλειάς.

– Όρους ασφάλισης κατά της ανεργίας και για τη συνταξιοδότηση.

– 7μηνη απασχόληση. 

– 5μηνη επιδότηση για ανεργία κ.ά. 

Τηλεγράφημα συμπαράστασης στη συγκέντρωση έστειλε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ. Χαιρέτισαν οι Ν.Ε. του ΚΚΕ, του ΠΑΣΟΚ και του λεγόμενου “Εσωτερικού”, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Ράλλης, ο πρόεδρος του Ε.Κ. Κέρκυρας και εκπρόσωποι σωματείων, των τοπικών επιτροπών των τριών συνδικαλιστικών παρατάξεων και άλλων μαζικών οργανώσεων. 

Στο τέλος, οι συγκεντρωμένοι απεργοί έκαναν πορεία προς τη Νομαρχία, όπου επέδωσαν το ψήφισμα της συγκέντρωσης.

Η ίδια εφημερίδα επανήλθε την Τρίτη 8 Ιουλίου, με επιπρόσθετα στοιχεία. «Έκλεισαν τα 140 ξενοδοχεία – Το Σαββατοκύριακο στην Κέρκυρα», πληροφορούσε στον τίτλο του το σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας σε σελίδα της για τα προβλήματα των εργαζομένων.

Περιλάμβανε αναλυτικότερο ρεπορτάζ:

Ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις η έκταση της –πρώτης στην Κέρκυρα– απεργίας των εργαζομένων στα 140 ξενοδοχεία, η οποία ήταν 48ωρης διάρκειας και έληξε προχτές Κυριακή. Στην κινητοποίηση συμμετείχαν το 85-90% των 6.000 ξενοδοχοϋπαλλήλων, με αποτέλεσμα να παραλύσει η λειτουργία των ξενοδοχείων για 48 ώρες. 

Οι εργαζόμενοι έδωσαν με επιτυχία τη μάχη της απεργίας, μέσα σε συνθήκες έντονων προσπαθειών τρομοκράτησής τους. Η εργοδοσία – και κυρίως οι πολυεθνικές εταιρείες – απειλούσαν με απολύσεις και πίεζαν τους υπαλλήλους να υπογράψουν σε έντυπο αν θα απεργούσαν!  Τα πρωινά του Σαββάτου και της Κυριακής μπροστά από τα ξενοδοχεία βρίσκονταν ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις, παίζοντας –μάταια– απεργοσπαστικό ρόλο.  

Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποσοστό συμμετοχής στην απεργία ήταν 98% στα εξής 10 μεγαλύτερα ξενοδοχεία: ΧΙΛΤΟΝ, ΜΕΣΟΓΓΗ, ΧΑΝΔΡΗΣ, ΚΛΑΜΠ ΜΕΝΤΙΤΕΡΑΝΕ, ΑΣΤΗΡ, ΚΟΡΚΥΡΑ, ΡΟΜΠΙΝΣΟΝ, ΚΟΡΦΟΥ, ΕΡΜΟΝΕΣ, ΚΟΝΤΟΚΑΛΙ.    

Στις 10 π.μ. του Σαββάτου κατέφθασαν στο Εργατικό Κέντρο Κέρκυρας από διάφορα σημεία του νησιού, με κάθε μέσο, πάνω από 3.000 απεργοί, ενώ 500 συνάδελφοί τους παρέμεναν στις απεργιακές φρουρές στα ξενοδοχεία. Οι συγκεντρωμένοι κρατούσαν πανό με συνθήματα: «Όχι στη λιτότητα»,  «Εφτάμηνη απασχόληση», «Πλήρη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη», «Ουσιαστικές αυξήσεις στα μεροκάματα», «Σύνταξη στα 55», «Με αγώνες κερδίζονται τα δικαιώματα».

Στην ομιλία του ο πρόεδρος του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων Κέρκυρας Νίκος Παλαιολόγος κατήγγειλε την εργοδοτική τρομοκρατία και τα αστυνομοκρατικά μέτρα και τόνισε ότι η καταπληκτική επιτυχία της απεργίας αποτελεί απάντηση στην αντεργατική πολιτική της κυβέρνησης και τη ληστρική δράση της εργοδοσίας. 

Στη συνέχεια οι απεργοί έκαναν μαχητική διαδήλωση – πορεία, διάρκειας 30′, μέσα από τους κεντρικούς δρόμους της πόλης, προς τη Νομαρχία, όπου η διοίκηση του σωματείου τους επέδωσε στο Νομάρχη το ψήφισμα της συγκέντρωσης. Κατά τη διαδήλωση κυριάρχησαν τα συνθήματα: «Η τρομοκρατία δεν περνάει», «Η λιτότητα δεν θα περάσει», «Απεργούμε, το δίκιο μας ζητούμε», «Μ’ αγώνες κερδίζει η εργατιά», «Έξω τα ξένα μονοπώλια», «Θέλουμε αυξήσεις και όχι απολύσεις», «Θέλουμε δουλειά και όχι ανεργία» και άλλα. Έξω από τη Νομαρχία παρέμειναν 20′.    

Ύστερα από τη συνάντηση με το Νομάρχη, η διοίκηση του σωματείου κάλεσε τους εργαζόμενους σε επιφυλακή για νέες κινητοποιήσεις. Ανακοίνωσε επίσης ότι σε όποιο ξενοδοχείο γίνουν τρομοκρατικές απολύσεις, εκεί θα αρχίσουν αμέσως στάσεις εργασίας.  

Τα αιτήματα που διατυπώνονται στο ψήφισμα είναι: Καλύτερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, καλύτεροι όροι ασφάλισης κατά της ανεργίας και για συνταξιοδότηση, εφτάμηνη απασχόληση και πεντάμηνη επιδότηση ανεργίας, προστασία του εισοδήματος από την ακρίβεια, τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, ελεύθερη συνδικαλιστική δράση, να μην απασχολούνται ξένοι σε θέσεις που καλύπτουν ντόπιοι και άλλα. 

Το πρωί της Κυριακής έφθασε στην Κέρκυρα ο βουλευτής του ΚΚΕ σ. Κ. Βασάλος. Συνοδευόμενος από κλιμάκιο της Ν.Ε. Κέρκυρας του ΚΚΕ, συναντήθηκε με τη διοίκηση του Σωματείου Ξενοδοχοϋπαλλήλων και ενημερώθηκε για την κινητοποίηση και τις διεκδικήσεις του κλάδου. Αφού άκουσε τους συνδικαλιστές, δήλωσε ότι το ΚΚΕ συμπαραστέκεται στον αγώνα τους και θα τον υποστηρίξει και στη Βουλή. 

Το μεσημέρι ο βουλευτής του ΚΚΕ συναντήθηκε και συζήτησε έξω από τα ξενοδοχεία ΡΙΤΖΕΝΣΙ και ΜΕΣΟΓΓΗ με τις απεργιακές επιτροπές. 

Ο βουλευτής Κώστας Βασάλος (1903-1995), ας σημειωθεί, ενώ εκλεγόταν στη Λέσβο, ήταν παλιός γνώριμος του νησιού. Το 1943 οι κατακτητές τον είχαν μεταφέρει στη μαρτυρική νησίδα Λαζαρέτο, στο ιταλικό στρατόπεδο Επτανήσιων και άλλων Ελλήνων αιχμαλώτων αντιστασιακών. Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών και την απελευθέρωσή τους πήρε μέρος στο κίνημα Εθνικής Αντίστασης στο νησί και μετά την κατάκτηση της Κέρκυρας από τους ναζί συνέχισε την Αντίσταση στην Ήπειρο, διαφεύγοντας με βάρκα από βορειοανατολική ακτή του νησιού, μαζί με άλλους συναγωνιστές του πρώην κρατούμενους στο Λαζαρέτο, σύμφωνα με κατευθύνσεις του ΚΚΕ και του ΕΑΜ.

Το «Κερκυραϊκό Βήμα» 

«Πρωτοφανή επιτυχία σημείωσε η απεργία των ξενοδοχοϋπαλλήλων – Πάνω από 3.000 στη διαδήλωση», τιτλοφορούσε το σχετικό θέμα του την ίδια μέρα, Τρίτη 8 Ιουλίου, το «Κερκυραϊκό Βήμα», μεγαλύτερη κερκυραϊκή εφημερίδα της περιόδου. Ανέφερε το θέμα, με υπογραφή Γ.Γ.:

Με συμμετοχή 85% άρχισε το Σάββατο και συνεχίστηκε και την Κυριακή η 48ωρη προειδοποιητική αγωνιστική απεργία των ξενοδοχοϋπαλλήλων της Κέρκυρας.

Το πρωί του Σαββάτου πραγματοποιήθηκε μαχητική και επιβλητική σε όγκο συγκέντρωση τριών χιλιάδων απεργών, από διάφορες τουριστικές μονάδες της πόλης και της υπαίθρου. Στους συγκεντρωμένους απεργούς μίλησε αναλύοντας τα αιτήματα των ξενοδοχοϋπαλλήλων ο πρόεδρος του Σωματείου τους κ. Παλαιολόγος. Χαιρετισμό συμπαράστασης προς τους απεργούς απηύθυναν ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου κ. Ι. Πρωτοψάλτης, οι Νομαρχιακές Επιτροπές των Κομμάτων ΠΑΣΟΚ, των δύο ΚΚΕ (σ.σ. εννοείται και το τότε ΚΚΕ εσωτερικού), της ΕΔΗΚ και ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κερκύρας κ. Σπ. Ράλλης.   

Στη συγκέντρωση καταγγέλθηκε η παράνομη και αντισυνδικαλιστική ενέργεια των ξενοδοχοεπιχειρηματιών, που με έντυπα δήλωσης, όπως έγραψε το “Κερκυραϊκό Βήμα” στο φύλλο της Παρασκευής, ζητούσαν από τους υπαλλήλους τους να δηλώσουν αν θα απεργήσουν ή όχι. Επίσης καταγγέλθηκε η απεργοσπαστική ενέργεια του Προέδρου της Κοινότητας Βουνιατάδων, που μάζεψε αγρότες και αγρότισσες για να εργαστούν στα ξενοδοχεία της περιοχής. Οι συγκεντρωμένοι πραγματοποίησαν στη συνέχεια πορεία στους κεντρικούς δρόμους της πόλης μας και κατευθύνθηκαν στη Νομαρχία, όπου επέδωσαν στο Νομάρχη κ. Σ. Τσίρκα το ψήφισμα της συγκέντρωσης με τα αιτήματά τους. 

Η αγωνιστική κινητοποίηση των ξενοδοχοϋπαλλήλων είχε μεγάλη επιτυχία και απέδειξε ότι είναι αποφασισμένοι ν’ αγωνιστούν για την ικανοποίηση των δίκαιων αιτημάτων τους. Ακόμη περισσότερο η επιτυχία ήταν μεγάλη, γιατί είναι προβληματική η άφιξη στην πόλη όλων των απεργών, όταν είναι γνωστό ότι μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες βρίσκονται στην ύπαιθρο δεκάδες χιλιόμετρα μακρυά από την πόλη, στα άκρα του Νησιού μας. Και όμως ένα μεγάλο μέρος των απεργών κατόρθωσε και ήλθε στην πόλη με κάθε συγκοινωνιακό μέσο, για να δώσει το αγωνιστικό παρών στον τίμιο αγώνα του, για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας του και την ικανοποίηση τίμιων και δίκαιων αιτημάτων. 

Ο συντάκτης του δημοσιεύματος με τα αρχικά Γ.Γ. δεν ήταν άλλος – θυμόμαστε καλά ελπίζουμε και ο επικεφαλής της εφημερίδας δημοσιογράφος Κώστας Μπαλός κι εμείς –   από τον 99 ετών σήμερα Κερκυραίο αγωνιστή Γιάννη Γαρδικιώτη, ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ΕΑΜικής Νεολαίας ΕΠΟΝ στην πόλη της Κέρκυρας τα χρόνια της Κατοχής.

Επανήλθε ο «Ριζοσπάστης» με ολοσέλιδο αφιέρωμά του στον κλάδο των ξενοδοχοϋπαλλήλων της χώρας, με αιχμή την κινητοποίηση της Κέρκυρας, λίγες μέρες μετά. Τον τίτλο «Πικρό χαμόγελο – Ξενοδοχοϋπάλληλοι» έφερε το σχετικό αφιέρωμα της εφημερίδας την Κυριακή 20 Ιουλίου.

Σημείωνε ο «Ριζοσπάστης» για τον κλάδο, σε βασισμένο σε ρεπορτάζ κυρίως στην Κέρκυρα και στην Αθήνα προλογικό κείμενο με τίτλο «Ο φτωχός συγγενής του τουρισμού», με αναφορά στην – πρωτοποριακή τότε – απεργία των Κερκυραίων ξενοδοχοϋπαλλήλων:

Έργο τους «η άψογη, πλήρης εξυπηρέτηση και ευχαρίστηση του πελάτη». Απαραίτητα προσόντα και υποχρεώσεις: Να ξεθεώνονται στη δουλειά και να χαμογελούν! Να λούζονται στον ιδρώτα και να λένε «στη διάθεσή σας»! Να ζητούν «συγγνώμη» ακόμη κι όταν εντελώς άδικα τους βρίζουν και τους προσβάλλουν! Και προπαντός, να υποτάσσουν «προθύμως» τις οποιασδήποτε ανάγκες τους, χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις, στις «λειτουργικές ανάγκες της επιχείρησης»…    

Για τους 50.000 περίπου εργαζόμενους στα ξενοδοχεία, ο λόγος.

Η φετινή τουριστική σεζόν άνοιξε πριν λίγο καιρό με εκτιμήσεις που αναφέρουν μειωμένη τουριστική κίνηση, σε σχέση με πέρυσι. Αυτή, όμως, μόνο τους καλά δικτυωμένους ξενοδοχειακούς κολοσσούς δεν θίγει.

Τα στοιχεία που συνθέτουν τις φετινές εξελίξεις, σ’ ό,τι αφορά την τουριστική βιομηχανία, είναι όλα υπέρ των μεγάλων κυρίως επιχειρήσεων. Να ορισμένα:  

* Αυξημένες κατά 20%-40% είναι οι τιμές των παρεχόμενων υπηρεσιών στα ξενοδοχεία, ενώ ανάλογες αυξήσεις στις τιμές ορίστηκαν πριν λίγες μέρες και για τα «συμβόλαια κρατήσεων» για το 1981.

* Ενώ ο τιμάριθμος ανέβηκε στο πρώτο εξάμηνο του χρόνου κατά 15%, το Μάη ορίστηκε «αύξηση» των μισθών των ξενοδοχοϋπαλλήλων κατά 15% από τον Απρίλη. Η σχετική διαιτητική απόφαση αναπροσάρμοσε, επίσης, ορισμένα επιδόματα. Αυτές οι ιδιαίτερα χαμηλές αυξήσεις, που, ουσιαστικά, μειώνουν το πραγματικό εισόδημα του κλάδου, χαρακτηρίστηκαν από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) ως «υπερβολικές»! Γι’ αυτό το λόγο ο υπουργός Εργασίας δεν επικύρωσε τη διαιτητική απόφαση! Αυτή κηρύχθηκε εκτελεστή από νεότερη απόφαση άλλου δικαστηρίου, αλλά η ΠΟΞ προσφεύγει στο Συμβούλιο Επικρατείας! Έτσι, δεν αποκλείεται «αιτήσει των εργοδοτών» και «συναινέσει του υπουργείου», να «ψαλιδιστούν» κι’ αυτές οι ασήμαντες αυξήσεις… Η κερδοσκοπία των ξενοδοχοεπιχειρηματιών δεν έχει όρια.

* Ακόμα πιο χαμηλότοκα και πιο μακροπρόθεσμης εξόφλησης δάνεια χορηγούνται από τον περασμένο μήνα στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, ύστερα από κυβερνητική απόφαση. Μόνο για «εκσυγχρονισμό» ξενοδοχείων θα χορηγηθούν 1 δισεκατομμύριο δραχμές, ενώ σχεδιάζεται να χορηγηθούν και άτοκα δάνεια!  

* Έχει προωθηθεί στη Βουλή νομοσχέδιο, που προβλέπει το φακέλωμα των ξενοδοχοϋπαλλήλων με «επαγγελματικά βιβλιάρια». Την ψήφισή του ζητάει η ΠΟΞ. Στο άρθρο 7 του νομοσχεδίου αναφέρεται: «Εις τα βιβλιάρια σημειούνται υπό του εργοδότου και το ποιόν και η διαγωγή του μισθωτού»! Το βιβλιάριο αυτό θα είναι προϋπόθεση για πρόσληψη…

* Επίκειται, επίσης, η τελική κατάρτιση, από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού (ΕΟΤ), σχεδίου νόμου, που θα επιτρέπει στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να απασχολούν, σε σημαντική κλίμακα, αλλοδαπούς, που θα προέρχονται από χώρες – μέλη της ΕΟΚ. Είναι πολλοί εκείνοι στον Οργανισμό Τουρισμού, που συντάσσονται με πρόταση της ΠΟΞ, να επιτραπεί η απασχόληση αλλοδαπών, «σύμφωνα με τα κοινοτικά δεδομένα», μέχρι ποσοστού 50% του προσωπικού!

* Όλες σχεδόν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις κάθε κατηγορίας απασχολούν λιγότερους εργαζόμενους απ’ όσους πέρυσι, για τη συμπίεση του «λειτουργικού κόστους». 

Στα πλαίσια της πολιτικής ένταξης της χώρας μας στην ΕΟΚ, ο κλάδος δεν έχει τίποτα να κερδίσει, αντίθετα, μάλιστα. Η Ελλάδα φαντάζει στους κεφαλαιοκρατικούς κύκλους της Δύσης, πέρα από τ’ άλλα, σαν μια «επικερδής τουριστική επαρχία». Ο ΕΟΤ το ανάγγειλε, πανηγυρικά μάλιστα, πρόσφατα: Ξένοι τουριστικοί οίκοι «συμμάχων χωρών» εκδηλώνουν «ζωηρό ενδιαφέρον» για νέες τουριστικές επενδύσεις στην Ελλάδα. Η κυβέρνηση κάνει ό,τι μπορεί για να ικανοποιήσει τις ληστρικές ορέξεις τους.      

Οξύνονται καθημερινά και συσσωρεύονται τα προβλήματα του κλάδου, όπως μαρτυρούν και τα επιτόπια ρεπορτάζ, που ακολουθούν. 

Το πραγματικό εισόδημα πέφτει, εξανεμίζεται. Το ωράριο είναι εξοντωτικό. Τα καθήκοντα δυσβάστακτα. Η ασφάλιση κατά της ανεργίας υποτυπώδης. Οι όροι διαβίωσης στους τόπους δουλειάς όροι τιμωρίας. Οι διακρίσεις ανδρών και γυναικών απαράδεκτες. Οι ελευθερίες -και κυρίως οι συνδικαλιστικές- περιορισμένες, μέχρι μηδενικού σημείου. Οι όροι συνταξιοδότησης άπιαστοι. 

Σε διαφορετική, καλύτερη θέση θα μπορούσε, βέβαια, να ήταν ο κλάδος, αν η Ομοσπονδία  εργαζομένων στα τουριστικά επαγγέλματα και τον επισιτισμό ήταν απαγκιστρωμένη από την επιρροή της ΠΟΞ και της κυβέρνησης. οι διοικούντες την Ομοσπονδία εκφράζουν και εφαρμόζουν τακτική «αδιατάρακτης συνεργασίας» με την εργοδοσία και την κυβέρνηση. Επανειλημμένα έχουν καταγγελθεί για καταπρόδοση των αιτημάτων του κλάδου, στα πλαίσια της «τριμερούς συνεργασίας».

Αυτή η «συνεργασία», όμως, όπως και οι ανοικτές τρομοκρατικές ενέργειες και οι προσπάθειες αποπροσανατολισμού του κλάδου, είναι αδύνατο να ανακόψουν την αγωνιστική πορεία των δεκάδων χιλιάδων εργαζομένων, για να κατακτήσουν το δίκιο τους, μια καλύτερη ζωή. Το δυνάμωμα και ο ταξικός προσανατολισμός των σωματείων, μέσα από μια δύσκολη πορεία, προωθείται.  

Επιβεβαίωση όλων αυτών ήταν και η πρόσφατη, πρώτη απεργία των χιλιάδων εργαζομένων στα ξενοδοχεία της Κέρκυρας. Αυτό το καλοκαίρι προβλέπεται ιδιαίτερα «θερμό», απ’ αυτή την άποψη.

Το ειδικότερο ρεπορτάζ για την Κέρκυρα συμπλήρωνε τα ήδη γνωστά στοιχεία με νέα, ενώ περιλάμβανε και μια φωτογραφία,  ενδεικτική των συνθηκών «ανάπαυσης» του προσωπικού, που παρείχαν διάφορα ξενοδοχεία για εργαζόμενους με «σπαστά» ωράρια εργασίας ή και που κατοικούσαν πολύ μακριά από τα ξενοδοχεία είτε ήταν αλλοδαποί. Δεκαεπτά εργαζόμενοι «αναπαύονταν» κολλημένοι σχεδόν ο ένας δίπλα στον άλλο σε «υπνοδωμάτιο» 3 Χ 15 μέτρων ενός μεγάλου ξενοδοχείου.

Ανέφερε το συγκεκριμένο δημοσίευμα:

Το διήμερο 5-6 Ιούλη το 85-90% των 6.000 περίπου εργαζομένων στα 140 ξενοδοχεία «γνωρίστηκαν» με την απεργία. Για πρώτη φορά απεργήσανε οι ξενοδοχοϋπάλληλοι του νησιού. Η Κέρκυρα σείστηκε από το σύνθημά τους: «Απεργούμε, τα δίκια μας ζητούμε». 

Είχαν προηγηθεί εκτεταμένες τρομοκρατικές, απεργοσπαστικές ενέργειες από την εργοδοσία. 

Όλες, όμως, έπεσαν στο κενό. «Η τρομοκρατία δεν περνάει – Η εργατιά ζητάει τα δικαιώματά της», αντήχησαν τα ξενοδοχεία κι’ όλο το νησί.

Είναι πάρα πολλά και στοιχειώδη τα δίκια που στερούνται οι ξενοδοχοϋπάλληλοι της Κέρκυρας. Οι πολυεθνικές και οι μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις καταπατούν αδιάκοπα τα δικαιώματά τους. Ύστερα από την απεργία έβαλαν αναγκαστικά κάποιο φρένο στην ασύδοτη δράση τους. Ξαναπρόσλαβαν απολυμένους για συνδικαλιστικούς λόγους, τροποποίησαν κάπως προς το καλύτερο τους όρους δουλειάς, κατέβαλαν αναδρομικά. Η κατάσταση, όμως, ουσιαστικά δεν άλλαξε. Γι’ αυτό, οι εργαζόμενοι παραμένουν σε αγωνιστική ετοιμότητα. 

Διακόσιοι πενήντα είναι οι εργαζόμενοι στο μεγαθήριο Ακτή Μεσογγή. 

– Μας πληρώνουν από τα μπαρ, αναφέρει μια εργάτρια. Μόνο από τα τέσσερα μπαρ, προσθέτει ένας σερβιτόρος, η εργοδοσία καθαρίζει 200.000 δραχμές τη μέρα. Όλοι μαζί εμείς παίρνουμε πολύ λιγότερα. 

Σαν απαράδεκτη κρίνεται απ’ όλους η συλλογική σύμβαση, διαχωρισμού σε 4 κατηγορίες, με αντίστοιχες μισθολογικές κλίμακες: 14.145 δρχ. – 13.915 δρχ. – 13.570 δρχ. και 12.650 δρχ. Οι εργαζόμενοι ζητούν, βέβαια, αυξήσεις από την εργοδοσία. Αρνούνται να υπολογίζουν τη ζωή τους με το ακαθόριστα μεταβλητό «φιλοδώρημα». Το ετήσιο εισόδημά τους, σύμφωνα με μελέτη του τοπικού κλαδικού σωματείου, κυμαίνεται στις 100.000 δρχ.     

– Το χειμώνα, μας λένε, φτάνουν μέρες που λέμε το ψωμί – ψωμάκι. Ζητάμε 7μηνη απασχόληση και 5μηνη επιδότηση. Τώρα ούτε το ένα ούτε ο άλλο γίνεται και δεν μπορούμε να ανεχτούμε άλλο μια τέτοια κατάσταση.

Στο ξενοδοχείο Regency οι όροι διαβίωσης των εργαζομένων θυμίζουν στρατώνα. Σ’ αυτό το Α’ κατηγορίας ξενοδοχείο 17 εργαζόμενοι αναπαύονται σ’ ένα δωμάτιο 3 μ. χ 15 μ. 

Η ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ να τι φέρνει:

– Εδώ δουλεύουμε μισοί Έλληνες, μισοί ξένοι. Εμάς μας χρησιμοποιούν στις χειρότερες δουλειές. Υπάρχουν ντόπιοι άνεργοι, αλλά η εργοδοσία παίρνει ξένους. Ιταλοί απασχολούνται χωρίς άδεια εργασίας. Η Επιθεώρηση Εργασίας αδρανεί. 

Η καταγγελία προέρχεται από τους εργαζόμενους στο ξενοδοχείο Marbella, το οποίο εκμεταλλεύεται η πολυεθνική Κλαμπ Μεντιτερανέ με μια θυγατρική της. Ξένοι εργάτες ή τουρίστες προσλαμβάνονται αθρόα από ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στο νησί. Ενάντια σε μια τέτοια εξέλιξη παλεύουν οι ντόπιοι. Είναι σε κίνδυνο σοβαρά δικαιώματά τους.  

Αυτά, φυσικά, δεν είναι τα μοναδικά προβλήματά τους. Στον κατάλογο των αιτημάτων τους βρίσκονται πολλά. 

Με τον αγώνα τους πιστεύουν πως θα κάνουν καλύτερη τη ζωή τους. Το σωματείο είναι δικό τους, στα χέρια τους. Και πορεύονται ενωμένοι γύρω του, ενάντια στη ληστρική δράση της ξένης και ντόπιας εργοδοσίας και την αντεργατική πολιτική της κυβέρνησης. 

* Η εισαγωγική φωτογραφία απεικονίζει απεργούς μπροστά στην είσοδο του ελεγχόμενου τότε από γερμανικά κεφάλαια  ξενοδοχείου «Κοντόκαλι», νωρίς το πρωί της πρώτης μέρας της 48ωρης απεργίας.

ΟΡΕΣΤΗΣ ΜΟΥΣΟΥΡΗΣ