Δοθείσης της ευκαιρίας επισκέφθηκα τέλη του προηγούμενου μήνα την έκθεση ΕΝΔΥΜΑ ΨΥΧΗΣ που φιλοξενείται στην Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων του Μουσείου της Ακρόπολης ( έως 26 Μαρτίου 2023) και τελεί υπό την αιγίδα της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας κ.Κατερίνας Σακελλαροπούλου.
Δε φαντάζεσθε την συγκίνηση μου όταν ανάμεσα στις ενδυμασίες ( 70 τον αριθμό) που εκτίθενται είναι και κείνη του νησιού μας.
Η ιδιαιτερότητα της έκθεσης έγκειται στο γεγονός μιας πρωτότυπης εικαστικής προσέγγισης των ενδυμασιών της Λαογραφικής Συλλογής του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, με εκείνο να επανασυστήνει στο κοινό τα πολύτιμα κειμήλια/αυθεντικές ενδυμασίες που φυλάσσει.
Κι επειδή πάντα πίσω από κάθε τι κρύβεται ο άνθρωπος-οι άνθρωποι , αξίζει να πούμε πως η ιστορία ξεκίνησε όταν ….. ο αείμνηστος Ιωάννης Μαζαράκης – Αινιάν, Γενικός Γραμματέας του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, με τους ανοιχτούς ορίζοντες σκέψης εμπιστεύθηκε τις αυθεντικές ενδυμασίες της συλλογής του Μουσείου σε δύο καλλιτέχνες, τον φωτογράφο Βαγγέλη Κύρη και τον εκφραστή της κεντητικής τέχνης Ανατόλι Γεωργίεφ, για να τις παρουσιάσουν με έναν καλλιτεχνικό/εικαστικό τρόπο, φορεμένες από σύγχρονους ανθρώπους. «Με τη βελόνα του ο καλλιτέχνης τρυπώνει στο παρελθόν για να ιχνηλατήσει τη διαδρομή της κλωστής μέσα από σύμβολα πίστης και προστασίας πάνω σε γιακάδες μανίκια και ποδόγυρους σχήματα που μιμούνται την ίδια τη φύση, σε ρούχα που μιλάνε για την αγάπη, τη δύναμη, τον πλούτο, την ψυχή, με μια κλωστή που δεν κόβεται, με μια γνώση που δε σταματάει».
Τα εξαιρετικά έργα θα παρουσιάζονταν σε μια έκθεση για το κοινό στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο με την ευκαιρία των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Καθώς όμως, για λόγους ανωτέρας βίας (πανδημίας) δεν στάθηκε αυτό δυνατό, με αφορμή και την φετινή επέτειο συμπλήρωσης των 100 χρόνων από τη μικρασιατική καταστροφή, η έκθεση εξελίσσεται σήμερα στην Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων του Μουσείου Ακρόπολης με την πλήρη μορφή της, καθώς σ’ αυτήν περιέχονται και ενδύματα από τη Μ. Ασία.
«Οι φορεσιές, που έχει να τις πιάσει ανθρώπινο χέρι εδώ και δεκαετίες, φορέθηκαν από ανθρώπους σημερινούς λέει ο Βαγγέλης Κύρης, σημειώνοντας ….
«Εγώ δεν ήθελα να φωτογραφίσω τους ανθρώπους να φορούν τα ρούχα αυτά και να γελούν, σαν να τα φοράνε τις Απόκριες. Ήθελα να τα φέρω στην εποχή μας και να συνδέσω δυο περιόδους, τη σύγχρονη και εκείνη δυο αιώνες πίσω, με ένα ύφος χωρίς σοβαροφάνεια με την ατμόσφαιρα που έχουν τα αναγεννησιακά πορτρέτα, με τα ενδύματα σε πρώτο πλάνο.
Υπάρχουν φορεσιές και ενδυμασίες που δεν έχουν πάρει ποτέ τη δημοσιότητα που αξίζουν και μας δείχνουν την καταπληκτική χειροτεχνία, την αίσθηση των χρωμάτων, τον πλούτο της ελληνικής τοπικής παράδοσης, που είναι η δική μας αναγέννηση, γι’ αυτό και είναι τα υφάσματα, τα κεντήματα, τα κοσμήματα, αυτά τα υψηλής ραπτικής χειροποίητα ρούχα σε πρώτο πλάνο, όχι τα πρόσωπα. Είναι μεγαλειώδη ενδύματα, που φέρνουν με αυτό τον τρόπο τη μοναδική τους ιστορία στο σήμερα. Γι’ αυτό και το κέντημα σβήνει πάνω στα ρούχα σαν φωτοσκίαση, ακολουθεί τη γραμμή του ενδύματος με σεβασμό, όπως έπρεπε να το κάνουμε σε τόσο πολύτιμο υλικό που πιάσαμε στα χέρια μας».
Προσεγγίζοντας το παρελθόν με συγκίνηση και σεβασμό, μέσα από την ιστορική αξία των εθνικών κειμηλίων, τον πλούτο της ελληνικής παράδοσης αλλά κυρίως το αισθητικά υψηλό αποτέλεσμα της δουλειάς των δύο δημιουργών, η έκθεση αποτελεί μνήμη ανάμεσα στις επετείους της Εθνικής Παλιγγενεσίας και του 1922.
Θαρρώ λοιπόν πως η αρχοντική παρουσίαση της Κερκυραϊκής φορεσιάς -ΕΝΔΥΜΑ ΨΥΧΗΣ- σε μια τόσο σημαντική Έκθεση είναι μεγάλη τιμή για το νησί μας.