Ο Λαοκόων, ένας από τους Τρώες Ιερείς του θεού Απόλλωνα, όταν οι Έλληνες (Δαναοί) έφεραν ως δώρο τον Δούρειο Ίππο στους Τρώες, εκείνος δε χάρηκε ούτε ενθουσιάστηκε. Αντίθετα είπε : “Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας”. Το «δώρο» των Δαναών, του Δούρειου Ίππου, σήμανε και την άλωση της Τροίας από τους Δαναούς. Έκτοτε, η φράση έμεινε παροιμιώδης και χρησιμοποιείται όταν θέλουμε να επισημάνουμε σε κάποιον ότι πρέπει να είναι προσεκτικός, γιατί συχνά τα φαινόμενα απατούν!
Η παροιμιώδης φράση του Λαοκόωντα, καθώς και ο Τρωϊκός Πόλεμος, ως ιστορικό γεγονός, 3.263 χρόνια μετά, (σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, έγινε το 1250 π.Χ – 1240 π.Χ), αναδεικνύει την πολιτική, οικονομική και γεωστρατηγική σημασία του Αιγαίου. Η δεκαετής σύρραξη ανάμεσα στους Δαναούς, (Έλληνες), και τους Τρώες, δεν έγινε για την ωραία Ελένη, σύζυγο του Μενέλαου, βασιλέα της Σπάρτης επειδή την έκλεψε ο Πάρις, το πριγκιπόπουλο της Τροίας, αλλά επειδή οι Έλληνες σε πανστρατιά υπό τον Αγαμέμνονα, Βασιλιά των Μυκηνών και του Άργους, διεκδικούσαν τον έλεγχο του Αιγαίου από την Τροία, η οποία λόγω γεωστρατηγικής θέσης και πλούτου, είχε αναδειχθεί σε υπερδύναμη της περιόδου εκείνης.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αθήνα
Μια απλή ματιά, στο τότε, (των Δαναών και των Τρώων), και το τώρα του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, (της σύγχρονης Ελλάδας και Τουρκίας) , καταδεικνύει απλά, πως Έλληνες και Τούρκοι είναι γείτονες κι άρα είναι «καταδικασμένοι» να συμβιώσουν ειρηνικά, επιλύοντας προβλήματα αιώνων.!
«Η γεωγραφία και η ιστορία υπαγόρευσαν ότι ζούμε στην ίδια γειτονιά … Αισθάνομαι όμως μια ιστορική ευθύνη να αξιοποιήσω αυτή την ευκαιρία για να φέρουμε τα δύο κράτη δίπλα-δίπλα, όπως ακριβώς είναι τα σύνορά μας. Οφείλουμε στο όνομα των επόμενων γενιών να χτίσουμε ένα αύριο που, σε αυτά τα ήρεμα νερά, θα φυσήξει ένας ούριος άνεμος», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχοντας δίπλα του τον Τούρκο Πρόεδρο. Ουδείς αμφισβητεί την λογική και την ορθότητα της θέσης του Έλληνα πρωθυπουργού.
Από την δική του πλευρά, κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Αθήνα, ο πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ενώπιον του Έλληνα Πρωθυπουργού και το επαναλάμβανε στα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης ότι «είναι ειλικρινής επιθυμία μας, να επιλύσουμε τα υφιστάμενα προβλήματα μέσω εποικοδομητικού διαλόγου, καλής γειτονίας και κοινών προσπαθειών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου».
Όμως, «Η Ελλάδα και η Τουρκία βρίσκονται εδώ και καιρό σε αντιπαράθεση για ζητήματα όπως το πού αρχίζουν και πού τελειώνουν οι υφαλοκρηπίδες τους, οι ενεργειακοί πόροι, οι πτήσεις πάνω από το Αιγαίο και το διαιρεμένο νησί της Κύπρου», συμπληρώνει το Reuters, καταγράφοντας με ελάχιστες λέξεις την ολότητα του «Ελληνοτουρκικού» προβλήματος.!
Το σκληρό γεωστρατηγικό πόκερ
Πέραν των όποιων ευχών, καλών λόγων ή και διπλωματικών αβροτήτων, πρέπει να επισημανθεί πως, στη διπλωματία, δεν έχουν σημασία αυτά που λέγονται και γίνονται δημόσια…αλλά, αυτά που συμφωνούνται πίσω από το παραβάν, (dietro le quinte)…, η της διπλωματίας του λατινικού «do ut des», (σου δίνω για να μου δίνεις – ο νόμος του αμοιβαίου συμφέροντος στη ζωή). Αυτό συνέβαινε πάντα στην ιστορία και θα ήταν πρωτοφανές…, αν όχι και παράδοξο να μην συνέβη και κατά την επίσκεψη του προέδρου της Τουρκίας στην Αθήνα…
Τούτων, όλων των ανωτέρω δοθέντων, στην όποια ανάλυσή μας, πρέπει να λάβουμε υπόψην μας την χρονική περίοδο κατά την οποία επιχειρούνται οι όποιες διακρατικές συμφωνίες. Πρόκειται για το περίφημο timing, όπως θα το προσδιόριζαν οι Αγγλοσάξονες στη σύγχρονη διπλωματική γλώσσα :
- Η Τουρκία είναι γεωπολιτικά αναβαθμισμένη χώρα…, ως περιφερειακή δύναμη κι αυτό το οφείλει στον Ταγίπ Ερντογάν, που παρά τα όποια αισθήματα τρέφουν για το πρόσωπό του οι Έλληνες, οφείλουν να παραδεχτούν ότι είναι καλός παίχτης στο σκληρό παγκόσμιο γεωπολιτικό πόκερ. Επίσης η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας έχει συνέχεια ανεξάρτητα από ποιος την εκφράζει.!
- Οι Μικρασιατικές ακτές δεν είναι πια Ελλάδα. Άρα το Αιγαίο δεν μπορεί να είναι μια κλειστή θάλασσα, όπως πολλοί στην Ελλάδα θέλουν να φαντάζονται.!
- Στην ανατολική Μεσόγειο, ανά τους αιώνες έχουν συγκρουστεί πολλοί και πολύ μεγάλοι πολιτισμοί, στρατοί και αυτοκρατορίες.!
- Οι σύμμαχοί μας και οι εταίροι μας, (σε ΝΑΤΟ και ΕΕ), θέλουν για τους δικούς τους λόγους να έχουν ήρεμα νερά στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο. Είτε για να διαφυλάξουν την ενότητα της βορειοατλαντικής συμμαχίας, είτε για να εκμεταλλευτούν τον όποιο ορυκτό πλούτο κρύβει στον βυθό της η Ανατολική Μεσόγειος.
Μέσα σ αυτό το γεωγραφικό, ιστορικό, γεωπολιτικό, γεωοικονομικό και γεωστρατηγικό σκηνικό, Ελλάδα και Τουρκία… είναι γεωγραφικά και γεωστρατηγικά καταδικασμένες να τα βρουν…
Το πως…, και το πότε…, παραμένουν αναπάντητα…!!!
Η Διακήρυξη των Αθηνών
Στην Αθήνα, προχθές 7 Δεκεμβρίου 2023, ο Τούρκος Πρόεδρος και ο Έλληνας Πρωθυπουργός υπέγραψαν, την «Διακήρυξη των Αθηνών», που στόχο έχει να ενισχύσει περαιτέρω τη θετική ατζέντα στις σχέσεις των δύο χωρών.
Ελλάδα και Τουρκία δεσμεύονται, στο πλαίσιο αυτής της διακήρυξης, «να απέχουν από κάθε δήλωση, πρωτοβουλία, ή ενέργεια που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή τους». Παράλληλα, υπογραμμίζουν ότι «θα προσπαθήσουν να επιλύσουν οποιαδήποτε διαφορά προκύψει μεταξύ τους με φιλικό τρόπο, μέσω απευθείας διαβουλεύσεων ή με άλλα μέσα αμοιβαίας επιλογής, όπως προβλέπεται στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».
Αναμφίβολα, είναι σαφώς ένα αισιόδοξο γεγονός, η διακήρυξη φιλίας και καλής γειτονίας ανάμεσα στις δύο χώρες, 100 χρόνια μετά τη συνθήκη της Λωζάννης του 1923 και υπενθυμίζοντας το σύμφωνο Βενιζέλου-Ινονού το 1930.
ΟΜΩΣ : Η διακήρυξη «δεν αποτελεί διεθνή συμφωνία, δεσμευτική για τα Μέρη κατά το διεθνές δίκαιο» και «καμία πρόνοια της Διακήρυξης αυτής δεν πρέπει να ερμηνεύεται ότι παράγει νομικά δικαιώματα ή υποχρεώσεις για τα Μέρη»,
Από εδώ και πέρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης έστειλε το μήνυμα και ήταν σαφές : Το επόμενο βήμα στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας μπορεί να είναι η προσέγγιση για οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ.
Από την πλευρά του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις δηλώσεις του χρησιμοποίησε τον όρο «αδέρφια» για Έλληνες και Τούρκους προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα τόσο μεγάλο μεταξύ μας που δεν μπορεί να λυθεί»…, αλλά έριξε και 3 καρφιά :
- Αναφέρθηκε στο κλείσιμο του καταυλισμού του Λαυρίου, που κατά την Τουρκία, ήταν καταυλισμός Κούρδων τρομοκρατών.
- Αναφέρθηκε στην «τουρκική» μειονότητα στην Θράκη για να εισπράξει την απάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού ότι «ο προσδιορισμός της μειονότητας καθορίζεται από τη Συνθήκη της Λωζάνης».
- «Είμαστε γειτονικές χώρες, που μοιραζόμαστε την ίδια θάλασσα και είναι αρκετά φυσικό να υπάρχουν προβλήματα…, σαν σε δύο αδέλφια. Δεν υπάρχει πρόβλημα τόσο μεγάλο, ώστε να μην μπορεί να λυθεί. Αισθανόμαστε ικανοποιημένοι, που έχει τέτοια αντίληψη ο κ. Μητσοτάκης».
Αγκάθι ο όρος «Αλληλένδετα»
Υπενθυμίζεται, ότι, στη συνέντευξή του στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της περασμένης ΚΥΡΙΑΚΗΣ, ο Τούρκος Πρόεδρος, σημείωσε πως σε μια πιθανή προσφυγή στο Χάγη, θα πρέπει να συμπεριληφθούν περισσότερα θέματα. «Υπάρχουν πολλά αλληλένδετα προβλήματα που πρέπει να λυθούν εκτός από την υφαλοκρηπίδα. Πρέπει να τα εξετάσουμε ως ένα σύνολο. Δεν είναι σωστή η επιλεκτική προσέγγιση. Να μιλάμε για ορισμένα θέματα και να μην μιλάμε για κάποια άλλα. Γιατί είναι όλα αλληλένδετα. Όταν προσφεύγουμε στη διεθνή δικαιοσύνη, δεν πρέπει να αφήνουμε κανένα πρόβλημα πίσω».
Ακριβώς εδώ, στον όρο «Αλληλένδετα», η τουρκική εξωτερική πολιτική, ανεξάρτητα από ποιος την εκφράζει, συμπεριλαμβάνει, εκτός από την Υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ, την αποστρατικοποίηση των νησιών του Αιγαίου και τις μειονότητες σε Θράκη και Ρόδο, τις οποίες εκλαμβάνει ως εθνικές κι όχι θρησκευτικές. Με απλά λόγια μια πλήρη αναθεώρηση της συνθήκης της Λοζάνης του 1923.!