Ο Μαχειμάρης για το Πρωτοκύριακο στην Κέρκυρα

Λίγα λόγια του δημάρχου βόρειας Κέρκυρας για το Πρωτοκύριακο.

Αναλυτικά:

ΠΡΩΤΟΚΥΡΙΑΚΟ: ο ‘Αγιος Σπυρίδωνας, ο Άγιος μας …προστάτης του νησιού, σώζει την Κέρκυρα από την πανώλη ( το θανατικό//το μαύρο θάνατο κατά το μεσαίωνα).

1.Πρωτοκύριακο │Η περίπτωση Δοβριώτη και το «μετὰ Σταυροῦ» θάμα του Αγίου
Το χρονικό του 1673 και η, κατά παράδοση, θαυματουργή διάσωση του νησιού απ’ την πανώλη . Γράφει ο Ηλίας Αλεξόπουλος

ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΜΠΑΝΕΣ χτύπησαν. Και άκουγες σ’ όλη τη χώρα ψαλμωδίες, το Ευαγγέλιο. Πήγαν και στον Άγιο. Τον προσκύνησαν. Παπάδες, λαός και μεγαλόσχημοι. Άλλοι έκλαιγαν δάκρυ και λιβάνι. Άλλοι πέφτανε στα γόνατα, σηκώνοντας τα χέρια τους ψηλά. Δοξολογούντες. Tο νέο γλιτωμό απ’ το χτικιό. Τη «Θεία Μάστιγα». Με το μαύρο ρούχο, τη γαμψή τη μύτη και το φοβερό δρεπάνι ο μαύρος θεριστής. Εφιάλτης του κόσμου απ’ το 1347 κι έπειτα πανδημία, είπαν, τότε. Κάφφα / Εύξεινος και Γενουάτες έμποροι – κι απ’ εκεί, σάρωμα σ’ ολάκερη την κεντρική Ευρώπη˙ «το ¼ του ευρωπαϊκού πληθυσμού, απ’ τις μεγαλύτερες καταστροφές της ανθρωπότητας», λέει ο Τσιάμης.
ΤΟΤΕ την πρωτοείπαν «Μαύρο Θάνατο» – ο εφιάλτης του Μεσαίωνα. Ώσπου ήρθαν οι Ενετοί (1386). Το νησί έγινε σταθμός νηοπομπών (εμπορικών ή μη) κι έμαθε να ζει με τ’ άγχος. Πηγές μιλούν για επιδημίες το 1400, 1410, 1450. Μακρά ηρεμία και το… τέρας του 17ου αι. Άλλοτε πιο ήπια: 1611, 1648. Κι άλλοτε…
ΔΕΝ ΕΙΧΑΝ καν στεγνώσει τα μνημονικά απ’ τον γλιτωμό του 1629 – ’30 (από παραμονές Χριστούγεννα, έως παραμονές Λαμπρής – η, εκ του οποίου, καθιέρωση της λιτανείας των Βαϊων), όταν, τέλη Μάη, 26, του 1673, η είδηση ξετρύπωνε απ’ το σπίτι του Φραγκίσκου Δοβριώτη, στη Γαρίτσα και ρήμαζε κουράγια –γράφει ο ιερομόναχος Πολύκαρπος Βούλγαρης στο ανέκδοτο χρονικό του (σώσμα Βροκίνη): «Κατὰ τὸ ἔτος 1673 ἐνέσκηψεν ἡ πανώλης, λεγομένη “τῶν Τρυφεροῦ καὶ Καναλιώτου”, πεισματώδης ἀνακαλυφθεῖσα ἐν τῷ προαστείῳ Γαρίτσης».
Ο ΔΟΒΡΙΩΤΗΣ εργαζόταν στα ιχθυοτροφεία «της Μπαστιάς» (Σαγιάδα). Μια μέρα, εκεί, στο χώρο εργασίας τoυ, «έβγαλε θέρμη» (πυρετό). «Οι σύντροφοί του», μας λέει η Κωνσταντινίδου, «αντιλαμβανόμενοι ότι η κατάστασή του χειροτέρευε, επέλεξαν να τον μεταφέρουν παράνομα, με μία βάρκα, στην Κέρκυρα και στη συνέχεια, να τον οδηγήσουν στην κατοικία του, στους Καστράδες, χωρίς προηγουμένως να ενημερώσουν τις αρμόδιες αρχές».
ΠΡΩΤΟ σφάλμα. Το δεύτερο; Μετά την εξέτασή του από γιατρό, όχι μόνο, κατά παράδοξο τρόπο, απομακρύνθηκε η φρουρά που είχε σπεύσει στην οικία του, αλλά οι αρχές επέτρεψαν να πραγματοποιηθεί κανονικά και η ταφή του, ενδιαμέσως, τεθνεώτος. Με τη συμμετοχή συμπολιτών και συναδέλφων.
ΟΤΑΝ, τελικά, οι υγειονομικές αρχές πείστηκαν πως έπρεπε να ενημερώσουν επισήμως Βάιλο και Προνοητή για την επιστροφή «του θεριστή», τα κρούσματα είχαν, πλέον, αυξηθεί. Στη γειτονιά του Δοβριώτη, συγγενείς και φίλοι, επισκέπτες του νεκρού, στην πόλη, στην κηδεία˙ κι από εκεί, στην «εξοχή». Ανάληψη, Αγ. Μάρκος, Ανάληψη, Μαντούκι, Τονίνο, έως Μελίκια. Γιατί την ίδια περίοδο, λέει το επικρατέστερο σενάριο, εκτελούνταν στη χώρα έργα, οχυρωματικά. Και οι περισσότεροι εργάτες και κουβαλητάδες ήταν «χωρικοί», από την ύπαιθρο. Που όταν σώναν’ τη δουλειά, επέστρεφαν στα σπίτια τους. Κουβαλώντας το χτικιό.
ΙΟΥΝΙΟ – Ιούλιο, η κατάσταση μοιάζει να έχει ξεφύγει απ’ τον έλεγχο. «Ο θάνατος θέριζε δίχως έλεος», γράφει ο Σπ. Κατσαρός. «Κάθε βράδυ, θλιβερές κηδείες διασχίζανε τους δρόμους. Μπροστά ένας άνθρωπος, κρατώντας ένα φανάρι, σκόρπιζε ασβέστη. Πίσω οι νεκροθάφτες σηκώνανε το φέρετρο με τον πεθαμένο τυλιγμένο σ’ ένα σεντόνι και περιχυμένο με ασβέστη. Τη συνοδεία έκλεινε άλλος ένας, που σκόρπιζε κι αυτός ασβέστη. Ούτε παπάς να ψιθυρίσει μια ευχή, ούτε συγγενείς να κλαίνε…»
«ΣΤΟ ΛΟΙΜΟΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ», προσθέτει η Κωνσταντινίδου, «είχαν ήδη χάσει τη ζωή τους εβδομήντα άτομα… Τα μέτωπα που είχε ανοίξει η πανώλη προϊδέαζαν για περαιτέρω οδυνηρές εξελίξεις». Αλλά…
ΩΣ ΕΚ ΘΑΥΜΑΤΟΣ, το πράμα, μέρα – μέρα, ηρεμεί. Η Βενετία (Σύγκλητος) συνεχίζει μεν να κρατάει εν ισχύ τα περιοριστικά μέτρα, τα κρούσματα, ωστόσο, περιορίζονται. Κι άλλο… Περισσότερο… Όσο προχωρά ο ‘μεροδείκτης, τα θανατικά αναφέρονται μεμονωμένα και σποραδικά. Τέλη, πια, καλοκαιριού, στο Λαζαρέτο νοσηλεύονται μόλις δύο ασθενείς «σε στάδια αποθεραπείας» και λίγο αργότερα στα επίσημα τεφτέρια δεν καταγράφονται παρά μόνο δύο ασθενείς σε όλο το νησί.
ΗΤΑΝ 22 Σεπτεμβρίου, όταν ο Προνοητής εξέδιδε ανακοίνωση περί «πλήρους αποκαταστάσεως». Και τέλη Οκτωβρίου, όταν, μετά από ένα τρίμηνο, σχεδόν, εντυπωσιακής ομαλοποίησης, «πόλη και η περιφέρεια κηρύχθηκαν ελεύθερες, επιστρέφοντας στους κανονικούς ρυθμούς της καθημερινότητάς τους».
ΕΝΟΣΩ οι αρχές απέδιδαν την έκβαση στα μέτρα του κρατικού μηχανισμού, λαός και κλήρος έκλιναν το γόνυ με ευλάβεια ενώπιον του μοναδικού σωτήρος που αναγνώριζε το άσβεστο θρησκευτικό συναίσθημα: ο Άγιος – «την νήσον ιάσατο εξ ασθενείας, λοιμώδους πάλιν μιάσματος αγρούς και πόλιν και κώμας λελυμασμένον, ώστε επικρέμασθαι θάνατον σχεδόν τε πάσαν απολωλέναι την νήσον… ως τάχιστα πάντας αναλαβών άρδην τε ανερρώσθαι ποιήσας», κατά τη γραφή του συναξαριστή.
ΑΝΩΝΥΜΟ χρονικό του ’48 μιλά για μαρτυρίες. Πιστών. Που είδαν, λέει, τον Άγιο, κρατώντας τον σταυρό, να διώχνει το θανατικό μακριά και πέρα από την πόλη του. Το περιγράφει και ο Βούλγαρις: «Τὸ δὲ πασιφανὲς θαῦμα ἧν τοιοῦτον. Διὰ μέσου σταθεροῦ φωτός, τὸ ὁποῖον ἐπὶ τρεῖς συνεχεῖς νύκτας ἐβλέπετο ὲπὶ τῆς ἄκρας τοῦ κωδωνοστασίου τοῦ παρ’ ἀπάντων, διεκρίνετο ὁ Θαυματουργὸς Ἱεράρχης μετὰ Σταυροῦ ἐν τῇ χερί, καταδιώκων τὸ θανατικόν, τὸ ὁποῖον ἐφαίνετο ὥς περ φά(ντα)σμα καὶ οὗτινος οἱ κλαυθμοὶ ἠκούοντο ὑπὸ τῶν κατοίκων…»
«Η ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ κι οι ευχαριστίες του πιστού λαού υπήρξαν και πάλι μεγάλες», γράφει η Ντρέκου. Με κορυφαία έκφανση, το αίτημα στην ενετική διοίκηση για καθιέρωση «πανηγυρικής και παλλαϊκής λιτανεύσεως» του ιερού Σκηνώματος, την πρώτη Κυριακή κάθε Νοέμβρη. «Εις μνήμην και εις χάριν…».
ΕΓΚΡΙΘΗΚΕ. Άμεσα (29/10/1673). «Για να θυμάται ο λαός (της Κέρκυρας) κι ιδιαίτερα η νέα γενεά τον αληθινό και άγρυπνο προστάτη και Σωτήρα της…». Πρωτοκύριακο…
ΠΗΓΕΣ
• Αικατερίνη Κωνσταντινίδου, «Οι επιδημίες της πανώλης στα Ιόνια Νησιά, 17ος – 18ος αι.)» (διδακτορική διατριβή), Αθήνα, 2003 (via thesis.ekt.gr).
• Λαυρέντιος Βροκίνης, «Περί των ετησίως τελουμένων εν Κερκύρα λιτανειών του Θ. Λειψάνου του Αγίου Σπυρίδωνος…», Κέρκυρα, 1909 (via apologitis.com – απόσπασμα για χρονικό Π. Βούλγαρη).
• Αντώνιος Αγιούς, «Σελίδες Κερκυραϊκής Ιστορίας», εκδ. Έψιλον, Κέρκυρα, 2001.
• Γ. Παντελέακος, Κ. Τσιάμης, Μ. Μάνδυλα – Κουσουνή, Ε. Πουλάκου – Ρεμπελάκου, «Θαυματουργική θεραπεία κατά της πανώλης στη Νήσο Κέρκυρα από τον Άγιο Σπυρίδωνα: συμβολή στην Ιστορία της Ιατρικής», σε researchgate.net
• Σοφία Ντρέκου, «Αφιέρωμα στον Άγιο Σπυρίδωνα», σε sophia

2.Παράλληλα, το Πρωτοκύριακο του Νοέμβρη της Κέρκυρας, μετά το Β’ Παγκόσμιο αφιερώθηκε και στην πρώτη αντιφασιστική εκδήλωση που έγινε στην Ελλάδα, από μαθητές γυμνασίου της Κέρκυρας, το 1941, σε μια πράξη αντίδρασης κατά των Ιταλών κατακτητών και των αλλαγών που αυτοί επέβαλλαν τότε στα σχολεία και την παιδεία. Σε ένδειξη τιμής από τότε μέχρι και σήμερα, στην πλατεία Σπιανάδα γίνεται και η αναπαράσταση της μαθητικής διαδήλωσης από μαθητές των γυμνασίων της Κέρκυρας.

3. Το Πρωτοκύριακο του 1941 corfuhistory.eu/ Γράφει ο Γιώργος Ζούμπος
«…καθόλου δεδικαιολογημένη η στάσις ενίων οργάνων της Οικονομικής Αστυνομίας, άτινα συνέλαβον δεκάδα εκ των μαθητών τούτων, ους πλειστάκις και μέχρις απιστεύτου σημείου ερράπισαν, όπως επίσης αναιτίως συνέλαβον και ερράπισαν τον καθηγητήν τής Γυμναστικής κ. Ν. Καστάνιαν, όστις ενεκλείσθη εις τάς φυλακάς..» (από έγγραφο του νομαρχούντος Ε. Κουρία τον Π. Παρίνι, Αρχηγό του Γραφείου Πολιτικών Υποθέσεων Ιονίων Νησων)
Στη μαθητική διαδήλωση η οποία έγινε το Πρωτοκύριακο 2 Νοέμβρη 1941 μετά τη λιτανεία και η οποία θεωρείται η πρώτη εκδήλωση κατά του κατακτητή ακόμα και στον ευρωπαϊκό κατεχόμενο χώρο, έχουμε αναφερθεί μέσα από τις στήλες της «Ενημέρωσης» πριν τέσσερα χρόνια, δίνοντας ταυτόχρονα μια συνοπτική εικόνα της επικρατούσας κατάστασης στην Κέρκυρα εκείνη την εποχή. Παρά όμως την χρονική απόσταση από το γεγονός, (68 χρόνια) και τις προσεγγίσεις που έχουν ήδη γίνει (Δαφνής, Κατσαρός, Πετρίδου και ενδεχόμενα και άλλοι), υπάρχουν ακόμα αδημοσίευτα στοιχεία τα οποία πολλές φορές αποκαλύπτονται συμπτωματικά.
Τα γεγονότα
Με το τέλος της λιτανείας, θυμάται ο συμπολίτης Δημ. Σουέρεφ, όλοι οι μαθητές ξεκίνησαν κατά ομάδες από την πλατεία της Ιονικής Τράπεζας και κατέληξαν στο Πεντοφάναρο για να επιστρέψουν στο Γυμνάσιο όπου και έφθασαν τραγουδώντας το γνωστό τραγούδι «Πάπια που κορφολούζεσαι στου Ιονίου τα νερά…Κι αδέλφια έχεις Κέρκυρα, δεν θα καταδεχτούνε την ομορφή τους αδελφή οι Φράγκοι να χαρούνε» το οποίο ξεκίνησαν οι μεγαλύτεροι μαθητές. Ένας από αυτούς σήκωσε την ελληνική σημαία.

Σε όλη τη διαδρομή μέχρι το σχολείο ουδείς ενόχλησε τους μαθητές, αλλά στο σύντομο αυτό διάστημα ενημερώθηκαν οι ιταλικές αρχές. Όταν η πορεία βρισκόταν στο Πλατύ Καντούνι, είχε αρχίσει να βρέχει, αλλά ο ενθουσιασμός δεν μειώθηκε. Και ενώ οι μαθητές βρισκόταν στην μικρή πλατεία εμπρός από το Γυμνάσιο, κατέφθασαν οι καραμπινιέροι και όρμησαν στους νεαρούς διαδηλωτές, ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο υπεύθυνος γυμναστής Ν. Καστάνιας (αργότερα μέλος του Ε.Α.Μ. Κέρκυρας).
Μέσα στην σύγχυση, πολλοί μαθητές ανέβηκαν στο σχολείο, κατέβασαν την ιταλική σημαία και την έριξαν στο δρόμο. Οι καραμπινιέροι προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν όπλα αλλά δεν το έκαναν χάρη στην αντίδραση των μαθητών. Ενώ έβρεχε ραγδαία, οι μαθητές όρμησαν να ξεφύγουν μέσα από τα καντούνια της Πόρτα Ρεμούντας αλλά κάποιοι πιάστηκαν. Ο ίδιος ο γυμναστής συνεπλάκη με έναν καραμπινιέρο και πλήρωσε ακριβά το θράσος του με ξύλο και φυλάκιση. Χάρη σε αυτόν όμως πολλοί μαθητές γλίτωσαν την σύλληψη από τους μανιασμένους καραμπινιέρους.
Πολύτιμα έγγραφα
Προχωρώντας στο χρόνο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι το Σεπτέμβρη του 1943, με την κατάρρευση της Ιταλίας και την κατάσταση που ακολούθησε στην Κέρκυρα, μέρος του αρχείου της ιταλικής Καραμπινιερίας βρέθηκε κυριολεκτικά στο δρόμο και πολλά έγγραφα περιήλθαν στην κατοχή συμπολιτών. Αντίγραφο ενός εξαιρετικά ενδιαφέροντος δισέλιδου, μαζί με αντίγραφα άλλων εγγράφων, που αφορούν αντιστασιακή δραστηριότητα, έφτασε στον γράφοντα μέσω του συμπολίτη Στέφανου Ριζικάρη. Πρόκειται για αναφορά των γεγονότων του Πρωτοκύριακου του 1941 η οποία υποβάλλεται στη διοίκηση της μεραρχίας και την έδρα του Affari Civile και μια ονομαστική κατάσταση των συλληφθέντων.
Η αναφορά
Σημειώνει η αναφορά (σε μετάφραση από τα ιταλικά) δίνοντας την άποψη των Ιταλών φασιστών ώστε να δικαιολογηθεί η επέμβαση των καραμπινιέρων:

« Σήμερα στις 13.00΄ώρα, μετά από την λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνα αρκετοί έλληνες μαθητές συγκεντρώθηκαν στο σχολικό κτίριο της Πλατείας Γυμνασίου και τραγουδούσαν.
Ένας υπαξιωματικός και φρουροί που υπηρετούν σε αυτό το τμήμα, που βρίσκεται εκεί κοντά, ειδοποιήθηκαν από Ιταλίδες ότι ορισμένα από τα τραγούδια που τραγουδούσαν οι έλληνες μαθητές περιείχαν προσβλητικές φράσεις για την ιταλική σημαία.
Γι΄ αυτό οι παραπάνω στρατιώτες επενέβησαν αμέσως και με τη βοήθεια και άλλων στρατιωτών κατάφεραν να συλλάβουν 11 μαθητές οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο τμήμα. Άλλοι φρουροί συνέλαβαν δύο μαθητές και δύο καθηγητές τους οποίους παρέδωσαν στους CC.RR. Άλλη περίπολος των CC.RR συνέλαβε άλλα άτομα.
Οι συλληφθέντες μαθητές από τους στρατιώτες μας ανακρίθηκαν και μετά αφέθηκαν ελεύθεροι.
Τα ονόματά τους παραδόθηκαν στους CC.RR.»
Η κατάσταση των συλληφθέντων, με ημερομηνία 13 Δεκέμβρη 1941, περιλαμβάνει 26 ονόματα μαθητών οι οποίοι πιάστηκαν από τους Ιταλούς στο διάστημα ανάμεσα 23 και 28 Νοέμβρη και απολύθηκαν μεταξύ 26 Νοέμβρη και 5 Δεκέμβρη. Οι συλλήψεις αυτές έγιναν 21-26 μέρες μετά το Πρωτοκύριακο ημέρα κατά την οποία είχαν γίνει ήδη 10-13 συλλήψεις (ο αριθμός διαφοροποιείται ανάλογα με την πηγή). Πάντως, ανάμεσα στους συλληφθέντες το Πρωτοκύριακο ήταν και οι καθηγητές Ν. Καστάνιας (ο οποίος αποφυλακιζόμενος διατάχτηκε να εγκαταλείψει το νησί) και Ν. Βαρότσης, ενώ πολίτες που συμπαραστάθηκαν, είτε φυλακίστηκαν είτε εκτοπίστηκαν στους Οθωνούς, όπως οι Π. Κουρκουμέλης, Γ. Μάνεσης, Σ. Μπούας, Καρδάκης).

Οι συλληφθέντες στο διάστημα 23-28 Νοέμβρη ήταν:

Μπελτράτης Κωνσταντίνος του Ιωάννη
Μαυρόπουλος Αριστοτέλης του Λεωνίδα
Μουρίκης Δημήτριος του Ιωάννη
Τσιμπούκης Σπυρίδων του Παναγιώτη
Βραδής Σπυριδων του Μιχαήλ
Μοντσενίγος Δημήτριος του Μαργαρίτη
Λάμπρος Σπυρίδων του Κωνσταντίνου
Βασιλάς Ιωάννης του Βασιλείου
Τζαρουγκιάν Κατσιατζουμ του Μπογκος
Ξωμεριτάκης Αγαμέμνων του Κωνσταντίνου
Βάρθης Σπυρίδων του Νικολάου
Παραμυθιώτης Ρένος του Ιωάννη
Πουλημένος Λέανδρος του Ιωάννη
Νούνεσης Φειδίας του Θεοδώρου
Κοτσονάντης Νικόλαος του Κωνσταντίνου
Λυκίσας Κωνσταντίνος του Χαραλάμπους
Μουστάκης Μιχαήλ του Βίκτωρα
Τάραντος Σπυρίδων του Γερασίμου
Πανιπέρης Γεώργιος του Δημητρίου
Αλαμάνος Στέφανος του Κωνσταντίνου
Λυκίδης Παναγιώτης του Νικολάου
Κιτσάκης Κωνσταντίνος του Αναστασίου
Παπίγκης Βλάσιος του Θεοδώρου
Ροϊμπης Κωνσταντίνος του Μιχαήλ
Πουλημένος Γεράσιμος του Αλεξάνδρου
Μακρής Σπυρίδων του Αλεξάνδρου
Ανάμεσα στους 26, ο Στέφανος Ριζικάρης πιστεύει ότι ίσως υπάρχουν κάποιοι από τους μαθητές οι οποίοι στο Δημοτικό Θέατρο σφύριξαν και γιούχαραν την εμφάνιση του Μουσολίνι κατά την προβολή επικαίρων. Εξάλλου, μετά το Πρωτοκύριακο, ο Φίλης Κορωνάκης μας επισημαίνει ότι «Συνεχίστηκαν και άλλες πιο οργανωμένες εκδηλώσεις. Κυκλοφόρησε μυστικό τύπος, γράφτηκαν συνθήματα σε κοινόχρηστους χώρους και στους τοίχους γράφτηκαν επώνυμες καταγγελίες των λίγων δοσιλόγων με τους Ιταλούς».

Προσπάθεια υποβιβασμού του γεγονότος
Οι Ιταλοί φασίστες αρχικά έδωσαν την εντύπωση ότι δεν θεώρησαν μεγάλης σημασίας την εκδήλωση. Αυτό άλλωστε δηλώνει και το σχετικό με τη λιτανεία άρθρο την επόμενη μέρα στην «Εφημερίδα των Ιονίων» όπου υπάρχει μόνο περιγραφή της λιτανείας σαν να μην συνέβη τίποτα «Με την συνήθη μεγαλοπρέπειαν ετελέσθη χθες την πρωίαν η πατροπαράδοτος λιτανεία του Αγίου Σπυρίδωνος η οποία από του 1673 γίνεται τακτικά την πρώτην Κυριακήν του Νοεμβρίου εκάστου έτους….».

Στην πραγματικότητα όμως κινήθηκαν με κάθε μυστικότητα (προφανώς με τη βοήθεια χαφιέδων) και έγιναν οι παραπάνω συλλήψεις.

Το σημείο που βρίσκεται τοποθετημένη η αναμνηστική πλάκα, δίπλα στο Β΄ Γυμνάσιο

Η αναμνηστική πλάκα

Η τοποθέτηση πριν λίγα χρόνια αναμνηστικής πλάκας στο σημερινό 2ο Γυμνάσιο, κατά την περίοδο της δημαρχίας Γ. Κούρκουλου, αποτελεί την ελάχιστη οφειλόμενη τιμή στη νεολαία της εποχής εκείνης. Όμως: έχει λανθασμένη την ημερομηνία (η διαδήλωση έγινε στις 2 και όχι στις 3 Νοέμβρη) και πιστεύουμε ότι πρέπει να αλλάξει η θέση της. Εκεί όπου βρίσκεται τώρα χρειάζεται να ψάξει κάποιος για να τη δει και η μετατόπισή της κατά μερικά μέτρα ώστε να είναι ορατή από την πλατεία είναι επιβαλλόμενη.

Εξάλλου, πρέπει κάποτε να συγκεντρωθούν όσα σχετικά στοιχεία υπάρχουν (και πιστεύουμε ότι υπάρχουν ακόμα πολλά άγνωστα) και να προβληθεί όσο αξίζει το Πρωτοκύριακο του 41 παίρνοντας την πραγματική του θέση στην τοπική (και όχι μόνο) ιστορία η οποία έχει δεόντως διαστρεβλωθεί και δεινοπαθήσει στα μετεμφυλιακά χρόνια.
Όπως δημοσιεύτηκε στη «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ», 01/011/2009

4.ΠΡΩΤΟΚΥΡΙΑΚΟ ΝΟΕΜΒΡΗ 1941
(Αφιερωμένο στα κορίτσια και τα αγόρια των Γυμνασίων από την αείμνηστη λογία και ποιήτρια Ειρήνη Δενδρινού (1880 – 1974 για το ΠΡΩΤΟΚΥΡΙΑΚΟ ΝΟΕΜΒΡΗ 1941 στην Κέρκυρα)
Μες στη μαύρη ερημιά, που θλιφτά μας πλακώνει
στη δειλία, στην ψευτιά, στην ντροπή, που μας ζώνει,
στο συμφέρον το αισχρό, που τα αισθήματα θάβει,
δεν ζούμε όλοι, ωιμέ, με ωραιότητα σκλάβοι.
Τα κορμιά σας μικρά, μα υψώθηκαν γιγάντια
μπρος στη βία του εχθρού, στη χαμέρπεια ενάντια.
Η γροθιά σας μικρή κι η φωνή σας φωνούλα,
μα η ψυχή σας τρανή, δεν την πιάνει τρεμούλα.
Γεια χαρά σας, παιδιά! Το γλυκόπονο τ’αγέρι
Της χρυσής Λευτεριάς στο δικό σας το χέρι.

5. «Μαθητικό ντοκιμαντέρ και τοπική ιστορία: το Πρωτοκύριακο του 1941 στην Κέρκυρα», Πρακτικά Α’ Πανελληνίου Συνεδρίου Τοπικής Ιστορίας και Εκπαίδευσης (Λαμία 22-24 Νοεμβρίου 2019)(Στάθης Πουλιασης).
Αξιοποιώντας τις δυνατότητες που παρέχει η προσέγγιση ιστορικών ζητημάτων στο πλαίσιο των πολιτιστικών προγραμμάτων, ομάδα μαθητών του 5ου ΓΕΛ Κέρκυρας προχώρησε στην παραγωγή ιστορικού ντοκιμαντέρ με θέμα το Πρωτοκύριακο του 1941 στην Κέρκυρα και την αναβίωσή του στη σύγχρονη εποχή. Απέσπασε το 1ο βραβείο στον 4ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Ιστορικού Ντοκιμαντέρ με θέμα «Προσεγγίζουμε βιωματικά το παρελθόν: Αφηγήσεις (μαρτυρίες) από την οικογενειακή, την τοπική και τη σύγχρονη εθνική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια ιστορία», που διοργάνωσε το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Ιστορική Έρευνα, Διδακτική και Νέες Τεχνολογίες» του Ιονίου Πανεπιστημίου και το περιοδικό Νέα Παιδεία.

6.ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΝΤΑΙ : ΤΟ «Μαθητικό ντοκιμαντέρ και τοπική ιστορία: το Πρωτοκύριακο του 1941 στην Κέρκυρα», ΚΑΙ Η ΑΠΟΔΟΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΜΑΤΟΣ του Λευκαδίτη Δημήτριου Σταμπόγλη, Η ΟΜΟΡΦΗ ΜΑΣ ΚΕΡΚΥΡΑ («Πάπια που κορφολούζεσαι στους Ιονίου τα Νερά)… «Ήτο φυσικόν και εγώ να πονέσω δια την παρά των Ιταλών κατάληψιν της Κερκύρας. Η πενιχρά μου φαντασία μοι υπηγόρευσε ολίγους στίχους. Έγραψα την «Ώμορφή μας Κέρκυρα». Το ποίημα αυτό εγένετο αφορμή να επικοινωνήσω ψυχικώς μετά των Κερκυραίων…..».

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Η εφημερίδα «Κέρκυρα» (6/7/1927) αναφέρει:
«Είμεθα ενθουσιασμένοι δια την απόφασιν του Διδασκαλικού Συνεδρίου, όπως το ποίημα του κ. Σταμπόγλη «Η Κέρκυρα» εισαχθεί εις όλα τα Δημοτικά σχολεία της Νήσου. Είναι από τα ολίγα εκείνα ποιήματα, άτινα είτε ψαλλόμενα, είτε απαγγελόμενα, προκαλούν ρίγη πατριωτικού ενθουσιασμού…». Σήμερα γνωρίζουμε ότι το ως άνω ποίημα είχε μελοποιηθεί από τον αρχιμουσικό της Φιλαρμονικής Εταιρείας Κέρκυρας Σπυρίδωνα Δουκάκη (1888-1974).