Για άλλη μια φορά η Ανατολική Μεσόγειος αποτελεί περιοχή εντεινόμενης αβεβαιότητας και αστάθειας. Οι νέες επιχειρήσεις της Τουρκίας στις κουρδικές περιοχές της Συρίας και του Ιράκ, η εμμονή της Άγκυρας στο παράνομο Τουρκο-λιβυκό «Μνημόνιο» και η γενικότερη αναθεωρητική της πολιτική, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις του πολέμου Ρωσίας – Ουκρανίας, αλλά και του πάντα επίκαιρου προσφυγικού – μεταναστευτικού ζητήματος, δημιουργούν μια επικίνδυνη κατάσταση που υποχρεώνουν τις ΗΠΑ να στρέψουν την προσοχή τους και πάλι στην Αν. Μεσόγειο. Άλλωστε είναι διαρκής και ενεργή η παρουσία της Ρωσίας στην περιοχή με επίκεντρο την Συρία, αλλά και της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.
Έπειτα, η ενεργειακή κρίση και τα υπολογιζόμενα τεράστια αποθέματα υδρογονανθράκων στην περιοχή, μπορεί να δημιουργούν ευκαιρίες για τους πολλούς – που σέβονται το Διεθνές Δίκαιο -, ενέχουν όμως τον κίνδυνο περαιτέρω αποσταθεροποίησης από τις χώρες που το αγνοούν, όπως η Τουρκία. Η τελευταία, επιδιώκει να είναι μέτοχος στη «μοιρασιά», όχι σύμφωνα με τις πρόνοιες του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά επικαλούμενη το «Δίκαιο του Ισχυροτέρου».
Η σφυρηλάτηση στέρεων διμερών σχέσεων με όλες τις χώρες της περιοχής, με βάση το Διεθνές Δίκαιο, αποτελεί μονόδρομο για την Ελλάδα, όπως και η συμμετοχή σε πολυμερή περιφερειακά σχήματα όπως ο EMGF (EastMed Gas Forum). Και είναι αλήθεια ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει να επιδείξει ένα τεράστιο έργο στον τομέα αυτό των διεθνών συνεργασιών, με πρόσφατο τον διασυνδετήριο αγωγό Ευρώπης – Αφρικής, ο οποίος θα μεταφέρει ηλεκτρική ενέργεια από την Αφρική στην Ευρώπη.
Παράλληλα, μόνον τα τελευταία 3 χρόνια, υπογράφηκαν από την Ελλάδα πάνω από 43 Συμφωνίες Αμυντικής και Διπλωματικής Συνεργασίας με πολλές χώρες, ενώ συνεχίζουν να υπογράφονται κρίσιμες Συμφωνίες, όπως προ ημερών, η νέα Συμφωνία για τη συνεργασία στους τομείς της Αεροναυτικής και της Ναυτικής Έρευνας και Διάσωσης, Ελλάδας και Αιγύπτου, στην οποία καθορίζονται τα όρια της δικαιοδοσίας και οι περιοχές ευθύνης Έρευνας – Διάσωσης μεταξύ των δύο χωρών, που φυσικά ταυτίζονται με τα FIR Αθηνών και Καΐρου. Η Συμφωνία αυτή θα μπορούσε να ερμηνευθεί και ως «ράπισμα» προς την Τουρκία, διότι αφενός δεν αποδέχεται το FIR Αθηνών ως όριο για την Έρευνα – Διάσωση και αφετέρου η Συμφωνία αγνοεί πλήρως το παράνομο Τουρκο-λιβυκό «Μνημόνιο».
Είναι φανερό ότι στην λεκάνη της Αν. Μεσογείου, όλες οι χώρες της περιοχής, αλλά και μεγάλες Δυνάμεις, όπως η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά και η Κίνα, έχουν συμφέροντα, είτε αφορούν στις θαλάσσιες γραμμές του παγκόσμιου εμπορίου, είτε στην αξιοποίηση του διαφαινόμενου ενεργειακού πλούτου. Ωστόσο ο μόνος τρόπος συνεννόησης όλων αυτών των κρατών, δεν μπορεί παρά να υπαγορεύεται από την εφαρμογή των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Στο πλαίσιο αυτό, οι περισσότεροι ηγέτες πιστεύουν στις συγκλίσεις, στις συνέργειες και στα αμοιβαία οφέλη και απομονώνουν τους λίγους που αντιτίθενται.
Άλλωστε η εποχή των αυτοκρατοριών και των «υποτελών» κρατών, έχει περάσει ανεπιστρεπτί!
* Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ» στις 25/11/2022