Η κερκυραϊκή λανολιά, φάρμακο και για το Αλτσχάιμερ;

Μία πολλά υποσχόμενη κλινική μελέτη αρχικού σταδίου σε ασθενείς, από αμερικανική ερευνητική ομάδα που δημοσίευσε τα αποτελέσματα σε έγκυρα επιστημονικά περιοδικά, δείχνει ελπιδοφόρα αποτελέσματα για μία ακόμα νόσο όσον αφορά την κατανάλωση λανολιάς πλούσιας σε φαινόλες.

Επιστήμονες από τις ΗΠΑ, την Ινδία και την Κίνα με επικεφαλής την καθηγήτρια Amal Kaddoumi του Πανεπιστημίου Auburn των ΗΠΑ, μελέτησαν και συνέκριναν δυο ελαιόλαδα, ένα ελληνικό υψηλής περιεκτικότητας σε φαινόλες (το κερκυραϊκό The Governor) και ένα ιταλικό ραφιναρισμένο (από τη φημισμένη φίρλα Bertolli) με μηδενική περιεκτικότητα σε φαινόλες σε εικοσιπέντε ασθενείς για περίοδο έξι μηνών, με καθημερινή κατανάλωση 30 ml (2 κουταλιές της σούπας).

Το κερκυραϊκό λάδι ποικιλίας Λιανολιά επιλέχθηκε από την Αμερικανική ομάδα ερευνητών λόγω της υψηλής του περιεκτικότητα στις φαινόλες ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη.

Τα αποτελέσματα της μελέτης

Στη μελέτη εξετάστηκε η επίδραση της καθημερινής κατανάλωσης για 6 μήνες σε άτομα με Ήπια Γνωστική Έκπτωση (αρχικό στάδιο Alzheimer) στη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού και τη λειτουργικότητα του εγκεφάλου όπου φαίνεται ότι το λάδι της λανολιάς, με υψηλές φαινόλες, βελτίωσε σημαντικά την κλινική βαθμολογία άνοιας και τις βαθμολογίες στα τεστ συμπεριφοράς και μνήμης.

Επίσης μείωσε τη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού και βελτίωσε τη λειτουργική συνδεσιμότητα των διαφόρων περιοχών του εγκεφάλου. Η κατανάλωση του ραφιναρισμένου ελαιολάδου δεν άλλαξε τη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού ούτε τη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου, βελτίωσε όμως τις βαθμολογίες CDR και αύξησε τη λειτουργική ενεργοποίηση του εγκεφάλου σε φλοιώδεις περιοχές που εμπλέκονται στην αντίληψη και τη γνωστική λειτουργία.

Ωστόσο, μόνο το υψηλά φαινολικό ελαιόλαδο ενίσχυσε τη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου και μείωσε τη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, υποδηλώνει ότι οι φαινόλες του ελαιολάδου και ιδίως η ελαιοκανθάλη και η ελαιασίνη συνέβαλαν σε ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Πάντως, το γεγονός ότι και τα δυο ελαιόλαδα έδειξαν θετική επίδραση στις γνωστικές λειτουργίες υποδηλώνει τη σημασία των μονοακόρεστων λιπιδίων που ήταν το κοινό χαρακτηριστικό και των δυο ελαιολάδων.

Οικογένεια Δαφνή: εξαιρετικά υπερήφανοι για το υψηλά φαινολικό ελαιόλαδο

Σε δελτίο Τύπου η επιχείρηση Δαφνή του Αγίου Ματθαίου, το λάδι της οποίας χρησιμοποιήθηκε από την εν λόγω μελέτη, υπογραμμίζει ότι έρχεται να επιβεβαιώσει και να επεκτείνει μελέτες που πριν δυο χρόνια είχαν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα από τις ερευνητικές ομάδες της καθηγήτριας κας Μ. Τσολάκη (Ιατρική ΑΠΘ) και Π. Μαγιάτη (Φαρμακευτική ΕΚΠΑ) με τη χρήση ελληνικού ελαιολάδου με υψηλή περιεκτικότητα σε φαινόλες:

“Πολύ πρόσφατα ήρθαν στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα μιας νέας πολύ σημαντικής κλινικής μελέτης από τις ΗΠΑ για την επίδραση του ελαιολάδου στην ήπια νοητική διαταραχή (MCI) που αποτελεί το πρόδρομο στάδιο της νόσου Alzheimer (ΑD).

Στην πρόσφατη μελέτη, επιστήμονες από τις ΗΠΑ, Ινδία και Κίνα με επικεφαλής την καθηγήτρια Amal Kaddoumi του Πανεπιστημίου Auburn (ΗΠΑ) μελέτησαν και συνέκριναν δυο ελαιόλαδα, ένα ελληνικό υψηλής περιεκτικότητας σε φαινόλες (The Governor) και ένα ιταλικό ραφιναρισμένο (Bertolli) με μηδενική περιεκτικότητα σε φαινόλες σε εικοσιπέντε ασθενείς για περίοδο έξι μηνών, με καθημερινή κατανάλωση 30 ml (2 κουταλιές της σούπας).

Το ελληνικό ελαιόλαδο (ΤΗΕ GOVERNOR) της οικογένειας Δαφνή από τον Αγ.Ματθαίο Κέρκυρας, αποκλειστικά ποικιλίας Λιανολιά Κέρκυρας, επιλέχθηκε από την Αμερικανική ομάδα ερευνητών λόγω της υψηλής του περιεκτικότητα στις φαινόλες ελαιοκανθάλη και ελαιασίνη (>1000 mg/Kg) όπως έχει πιστοποιηθεί από εξειδικευμένες αναλύσεις (ΝΜR) που έχουν πραγματοποιηθεί από το ΕΚΠΑ και το Παγκόσμιο κέντρο ελιάς για την υγεία, έναν διεθνή μη κερδοσκοπικό φορέα με εξειδίκευση στην ανάλυση των υγειοπροστατευτικών συστατικών του ελαιολάδου.

Η ήπια νοητική διαταραχή και η πρώιμη νόσος Alzheimer (AD) χαρακτηρίζονται από μη φυσιολογική διαπερατότητά του αιματοεγκεφαλικού φραγμού (BBB), η οποία εμφανίζεται πριν από την ατροφία του εγκεφάλου ή την εκδήλωση της άνοιας. Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για τη νόσο Alzheimer. Προηγούμενα ευρήματα σε μοντέλα ποντικιών με AD είχαν περιγράψει την ευεργετική επίδραση του υψηλά φαινολικού εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου έναντι της νόσου AD, βελτίωση της λειτουργίας του BBB και της μνήμης και μείωση του β-αμυλοειδούς του εγκεφάλου (Aβ).

Στην πρόσφατη μελέτη εξετάστηκε η επίδραση της καθημερινής κατανάλωσης από το κάθε ελαιόλαδο για 6 μήνες σε άτομα με MCI στη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού (αξιολογήθηκε με μαγνητική τομογραφία- contrast-enhanced MRI) και τη λειτουργικότητα του εγκεφάλου (αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας λειτουργική μαγνητική τομογραφία-fMRI) ως πρωτεύοντα κριτήρια. Η γνωστική λειτουργία και οι βιοδείκτες αίματος AD αξιολογήθηκαν επίσης ως δευτερεύοντα κριτήρια.

Το ελληνικό υψηλά φαινολικό ελαιόλαδο βελτίωσε σημαντικά την κλινική βαθμολογία άνοιας (CDR) και τις βαθμολογίες στα τεστ συμπεριφοράς και μνήμης. Επίσης μείωσε τη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού και βελτίωσε τη λειτουργική συνδεσιμότητα των διαφόρων περιοχών του εγκεφάλου. Η κατανάλωση του ραφιναρισμένου ελαιολάδου δεν άλλαξε τη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού ούτε τη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου, βελτίωσε όμως τις βαθμολογίες CDR και αύξησε τη λειτουργική ενεργοποίηση του εγκεφάλου σε φλοιώδεις περιοχές που εμπλέκονται στην αντίληψη και τη γνωστική λειτουργία. Επιπλέον και τα δυο ελαιόλαδα μείωσαν σημαντικά τις αναλογίες Aβ42/Aβ40 και p-tau/t-tau, υποδηλώνοντας ότι και τα δύο επίδρασαν στην κάθαρση του αμυλοειδούς (Aβ). Το γεγονός ότι μόνο το υψηλά φαινολικό ελαιόλαδο ενίσχυσε τη συνδεσιμότητα του εγκεφάλου και μείωσε τη διαπερατότητα του αιματοεγκεφαλικού φραγμού, υποδηλώνει ότι οι φαινόλες του ελαιολάδου και ιδίως η ελαιοκανθάλη και η ελαιασίνη συνέβαλαν σε ένα τέτοιο αποτέλεσμα. Αφετέρου, το γεγονός ότι και τα δυο ελαιόλαδα έδειξαν θετική επίδραση στις γνωστικές λειτουργίες υποδηλώνει τη σημασία των μονοακόρεστων λιπιδίων που ήταν το κοινό χαρακτηριστικό και των δυο ελαιολάδων.

Αυτή η μελέτη ανοίγει το δρόμο για τη διενέργεια περαιτέρω κλινικών δοκιμών για την αξιολόγηση των προστατευτικών επιδράσεων του ελαιολάδου έναντι της AD και του πιθανού ρόλου του στην πρόληψη της μετατροπής της MCI σε AD.

Είμαστε εξαιρετικά υπερήφανοι που το ελληνικό υψηλά φαινολικό ελαιόλαδο και ιδίως το κερκυραϊκό ελαιόλαδο επιβεβαιώνει τη σπουδαία φήμη που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια μέσω της διεξαγωγής μιας ακόμα κλινικής μελέτης από διακεκριμένα πανεπιστήμια του εξωτερικού”.

Οι δημοσιεύσεις

Η πλήρης επιστημονική μελέτη είναι δημοσιευμένη στο: Kaddoumi, A.; Denney, T.S., Jr.; Deshpande, G.; Robinson, J.L.; Beyers, R.J.; Redden, D.T.; Praticò, D.; Kyriakides, T.C.; Lu, B.; Kirby, A.N.; Beck, D.T.; Merner, N.D. Extra-Virgin Olive Oil Enhances the Blood–Brain Barrier Function in Mild Cognitive Impairment: A Randomized Controlled Trial. Nutrients 2022, 14, 5102. https://doi.org/10.3390/nu14235102

Το World Olive Center for Health συνέβαλε στην ορθή διατύπωση του δελτίου Τύπου λόγω χρήσης επιστημονικών όρων.