Ο πόλεμος στην Ουκρανία, αναμφίβολα και σαφέστατα, άλλαξε τις γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές ισορροπίες και συσχετισμούς, δημιούργησε μια γενικευμένη οικονομική αβεβαιότητα και προκάλεσε πολλές εθνικές κυβερνητικές κρίσεις.
Η Ελλάδα, δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση, απ΄ αυτήν την λίαν διακριτή πραγματικότητα. Είτε ως χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε ως εθνικό κράτος καλείται να πολιτευτεί μέσα σε ένα νέο και καθόλα αχαρτογράφητο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτικοοικονομικό περιβάλλον με νέες ισορροπίες, στοχεύσεις και νέους ανταγωνισμούς μεταξύ κρατών και μεταξύ νέων συμμαχιών.
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, η όποια κυβέρνηση βρίσκεται ή βρεθεί στη διακυβέρνηση οφείλει να προσαρμοστεί στο νέο status quo, και πριν και πάνω απ όλα να απεγκλωβιστεί από τις όποιες εκούσιες ή ακούσιες εικονικές πραγματικότητες έχει δημιουργήσει, είτε ως αντιπολίτευση για να κατακτήσει την εξουσία, είτε ως κυβέρνηση για να την διατηρήσει.
Η σκληρή οικονομική πραγματικότητα.
Στα 357,665 δισ. ευρώ ανήλθε το α’ τρίμηνο εφέτος το δημόσιο χρέος έναντι 344,248 δισ. ευρώ το α’ τρίμηνο του 2021. Αυτό προκύπτει από τους τριμηνιαίους μη χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς της Γενικής Κυβέρνησης που δημοσιοποιήθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ.
Το χρέος είναι σε απόλυτα νούμερα αυξημένο κατά 20%, επί του ΑΕΠ, ενώ το ελληνικό δημόσιο δεν θα μπορεί να αποφύγει νέο δανεισμό κατά τους προσεχείς μήνες. Επιπλέον δε, μια βραδυφλεγής «βόμβα» αποτελούν οι κρατικές εγγυήσεις σε επιχειρήσεις, φυσικά πρόσωπα και τράπεζες το ύψος των οποίων προσεγγίζει τα 30 δισ. ευρώ. Ουδείς, δε, μπορεί να παραβλέψει τα 44 δις τα οποία η χώρα μας έχει δανειστεί στη διάρκεια της πανδημίας, καθώς και τις δανειακές υποχρεώσεις από τα εξοπλιστικά προγράμματα.
ΕΚΤ : Αύξηση επιτοκίων – Με προαπαιτούμενα αγορά ομολόγων
Την εβδομάδα που πέρασε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, (ΕΚΤ), έλαβε 2 σημαντικές αποφάσεις που αφορούν ευθέως και λίαν καθοριστικά την χώρα μας.
- Αύξηση επιτοκίων του ευρώ, για πρώτη φορά μετά από 11 χρόνια, κατά 0,50%, και με στόχο να τιθασεύσει τις μεγάλες πληθωριστικές πιέσεις. Προς τούτο, όπως η ίδια η Κριστίν Λαγκάρντ δήλωσε, ότι δεν αποκλείεται να υπάρξει και δεύτερη αύξησή των επιτοκίων, από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.
Τι σημαίνει, η συγκεκριμένη αύξηση στα επιτόκια του ευρώ για την Ελλάδα…;;;
Αυτόματα, σημαίνει αύξηση στο κόστος δανεισμού. Η αύξηση τους κόστους του χρήματος θα γίνει άμεσα αντιληπτή σε όσους έχουν δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο, τα οποία είναι συνδεδεμένα είτε με το επιτόκιο της ΕΚΤ, είτε με το Euribor.
Τούτων δοθέντων, οι συνέπειες θα είναι επώδυνες για στεγαστικά δάνεια και για επιχειρηματικά. Εάν πρόκειται για στεγαστικά, οδηγεί σε περαιτέρω αφαίμαξη του οικογενειακού εισοδήματος, που προστίθεται σε εκείνην του πληθωρισμού. Αν πρόκειται για επιχειρηματικά δάνεια, σημαίνει επιπλέον μείωση των εσόδων τους, με ανάλογες επιπτώσεις στις θέσεις εργασίας που απασχολούν καθώς και στο όποιο διαθέσιμο κεφάλαιο έχουν ή επιδιώκουν για άλλες επενδύσεις στον χώρο τους
Ταυτόχρονα, πάντα ταύτα, αν προστεθούν στην γενικότερη οικονομική δυσπραγία, στα ήδη υπάρχοντα κόκκινα δάνεια, ο αριθμός των οποίων αυξάνεται καθημερινά, και στην επικείμενη από τον μεθεπόμενο μήνα, πλήρη απελευθέρωση των πλειστηριασμών, εύλογα συνάγεται το συμπέρασμα, ότι δημιουργείται η βάση για κοινωνικές ταραχές που θα επιφέρουν και τις ανάλογες πολιτικές κρίσεις.
- Με προαπαιτούμενα αγορά ομολόγων
Μέχρι πρότινος, η ΕΚΤ, αγόραζε εθνικά ομόλογα, υπερχρεωμένων χωρών, όπως Ιταλία και Ελλάδα, με στόχο να κρατά χαμηλά τα επιτόκια των εν λόγω ομολόγων και κατ΄ αναλογία να αποτρέπει τον εκτροχιασμό του δημόσιου χρέους των συγκεκριμένων χωρών.
Με τις εξελίξεις στον τομέα του πληθωρισμού, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ αποφάσισε ένα νέο μηχανισμό αγοράς ομολόγων, διάρκειας από 1 μέχρι 10 ετών, των υπερχρεωμένων χωρών. Πρόκειται για τον «Transmission Protection Instrument», (TPI), που στα ελληνικά μεταφράζεται, «Μέσο για την Προστασία της Μετάδοσης». Προφανώς, πρόκειται για μηχανισμό προστασίας από την εξάπλωση του πληθωρισμού, κατά τους οικονομικούς εγκεφάλους της Φρανκφούρτης.
Ο νέος, «Transmission Protection Instrument», (TPI), θα παρεμβαίνει στη δευτερογενή αγορά, για τη στήριξη των ομολόγων χωρών, όπως Ελλάδα και Ιταλία και θα λειτουργεί σαν ασπίδα προστασίας όταν οι επενδυτές ξεπουλάνε μαζικά τα ομόλογα αυτών των δύο χωρών.
Όμως, πριν τεθεί σε λειτουργία, ο «Transmission Protection Instrument», (TPI), το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΚΤ θα εξετάζει έναν σωρευτικό κατάλογο κριτηρίων για να αξιολογήσει εάν μπορεί να ενεργοποιηθεί το TPI. Δηλαδή, «εάν οι εκάστοτε χώρες, τα ομόλογα των οποίων είναι υπό πίεση, ακολουθούν υγιείς και βιώσιμες δημοσιονομικές και μακροοικονομικές πολιτικές», όπως επισημαίνεται στη σχετική απόφαση της ΕΚΤ.
Ειδικότερα, όπως δήλωσε η Κριστίν Λαγκάρντ τα κριτήρια – προαπαιτούμενα θα περιλαμβάνουν:
- Συμμόρφωση με το δημοσιονομικό πλαίσιο της ΕΕ.
- Απουσία σοβαρών μακροοικονομικών ανισορροπιών.
- Δημοσιονομική βιωσιμότητα.
- Υγιείς και βιώσιμες μακροοικονομικές πολιτικές.
Τα συγκεκριμένα κριτήρια θα προσαρμόζονται πάντως στους εκτυλισσόμενους κινδύνους και τις συνθήκες που πρέπει να αντιμετωπιστούν.
Οι αγορές ομολόγων του TPI θα τερματίζονται εάν διαπιστωθεί βελτίωση των συνθηκών χρηματοδότησης ή εάν βάσει εκτίμησης κριθεί ότι οι επίμονες πιέσεις οφείλονται στα θεμελιώδη μεγέθη της χώρας. Με απλά λόγια οι αγορές στο πλαίσιο του TPI θα πραγματοποιούνται έτσι ώστε να μην έχουν επιπτώσεις στον συνολικό ισολογισμό του Ευρωσυστήματος και, ως εκ τούτου, στην κατεύθυνση της από την ΕΚΤ προαποφασισθείσας νομισματικής πολιτικής.
Η απλή ανάλυση των παραπάνω εκτεθέντων, οδηγεί σε συγκεκριμένους ελέγχους της εθνικής εποπτευόμενης οικονομίας από την ΕΚΤ, δηλαδή σε ΜΝΗΜΟΝΙΟ.
Ο μύθος περί απομονωμένης Τουρκίας
Εσχάτως, καλλιεργείται στην Ελλάδα, ο όλως αυθαίρετος μύθος μιας «διεθνώς, πολιτικά και οικονομικά απομονωμένης Τουρκίας». Πρόκειται περί μύθου που απομακρύνει και παραπλανά την ελληνική κοινωνία και ταυτόχρονα αυτεγκλωβίζει την ελληνική πολιτική ηγεσία σε μια επιπλέον «εικονική πραγματικότητα».
Ας καταθέσουμε επί τούτου, απλά γεγονότα :
- Συμφωνία της Κωνσταντινούπολης: Μετά από δίμηνη διαπραγμάτευση, Ρωσία, Ουκρανία, Τουρκία και Ηνωμένα Έθνη συνυπέγραψαν στην Κωνσταντινούπολη συμφωνία που θα επιτρέψει την εξαγωγή των ουκρανικών σιτηρών που είναι μπλοκαρισμένα στα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας, λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Η εξέλιξη θεωρείται διεθνώς σημαντική, καθώς θα μπορούσε να αμβλύνει την παγκόσμια επισιτιστική κρίση και η Τουρκία μαζί με τα Ηνωμένα Έθνη θα επιβλέπει την ορθή υλοποίηση της επίμαχης συμφωνίας. Ταυτόχρονα, προκαταλαμβάνει θέση εγγυήτριας δύναμης, για την μεταπολεμική περίοδο, της όποιας συμφωνίας ειρήνης υπογραφεί μεταξύ Μόσχας και Κιέβου.
- Συμφωνία της Τεχεράνης: Με αφορμή την κρίση στη Συρία, συναντήθηκαν στην Τεχεράνη, οι ηγέτες Ρωσίας, Τουρκίας και Ιράν. Ο Τούρκος πρόεδρος, κατέστησε σαφές, πως είναι μεν μέλος του ΝΑΤΟ αλλά, συνομιλεί απευθείας με Ρωσία και Ιράν, εχθρούς της συμμαχίας, και κλείνει ειδικές συμφωνίες, τις οποίες δεν μπορεί να παραβλέψει η Δύση.
Παράλληλα, στην Τεχεράνη, οι πρόεδροι, Ρωσίας και Ιράν, υπέγραψαν διμερή συμφωνία περί, «αμοιβαίας συνεργασίας στον τομέα παραγωγής κι εμπορίας πετρελαίου», σε μια περίοδο που ακόμα και οι ΗΠΑ, έστρεψαν την προσοχή τους στο ιρανικό πετρέλαιο, προκειμένου να πετύχουν οι κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας.
- Ο Ντράγκι στην Άγκυρα: Λίγες ημέρες πριν την πτώση της κυβέρνησής του, ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, είχε επισκεφτεί την Άγκυρα, συνοδευόμενος από τους υπουργούς Άμυνας, Εξωτερικών και Εσωτερικών.
Κεντρικά θέματα στην ατζέντα των συζητήσεων ήταν τρία :
- Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η διευθέτηση των σιτηρών, η οποία και έγινε με την μετέπειτα συμφωνία της Κωνσταντινούπολης.
- Το θέμα της τριμερούς συμφωνίας, (Αιγύπτου – Ιταλίας – Τουρκίας), για την ειρήνη στην Λιβύη.
- Και η πώληση οπλικού συστήματος στην Τουρκία, το οποίο είναι συμπαραγωγή Ρώμης και Παρισίων.
Πέραν των προαναφερθέντων, θα μπορούσαν να κατατεθούν κι άλλες συμφωνίες και γεγονότα, που καταρρίπτουν το μύθο περί «απομονωμένης Τουρκίας».
Τούτων όλων δοθέντων, η Ελλάδα, θα κληθεί να αντιμετωπίσει αμέσως μετά τον Δεκαπενταύγουστο, μια σκληρή οικονομική πραγματικότητα στα οικονομικά της και στην εξωτερική της πολιτική…