Στις 8 Μάρτη του 2022 συμπληρώθηκαν τα 112 χρόνια από την καθιέρωση της παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας, μετά από πρόταση της Γερμανίδας επαναστάτριας Κλάρα Τσέτκιν, στο διεθνές συνέδριο σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη του 1910. Η ημερομηνία σχετιζόταν με μεγάλους εργατικούς αγώνες των γυναικών της περιόδου, όπως η σκληρή απεργία των υφαντριών της Νέας Υόρκης που δέχτηκε βίαιη καταστολή από την αστυνομία στις 8 Μάρτη του 1857. Πρόκειται για μια ημερομηνία-σταθμό στην ιστορία του γυναικείου εργατικού κινήματος και των αγώνων του και όχι μόνο αλλά συντέλεσε και σε βαθύτερες κοινωνικές, πολιτιστικές , πολιτισμικές και πολιτικές αλλαγές. Είναι γεγονός με το πέρασμα των χρόνων η θέση της γυναίκας στις σύγχρονες κοινωνίες κυρίως, έχει αλλάξει ριζικά ως προς το καλύτερο, χωρίς αυτό βέβαια να σημαίνει πως έχουμε πλήρη εξάλειψη των στερεοτύπων, της έμφυλης βίας και τις πολλαπλές διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες. Τι είναι όμως τα στερεότυπα; Τι είναι τα στερεότυπα φύλων και πως αυτά διαμορφώνονται μέσα στις κοινωνίες και δημιουργούν την έμφυλη βία και τις διακρίσεις εις βάρος των γυναικών; Ο όρος «στερεότυπο» εισάγεται στις κοινωνικές επιστήμες από το Γουώλτερ Λίπμαν το 1922, ο οποίος όρισε τα στερεότυπα ως εικόνες που έχουν οι άνθρωποι στο μυαλό τους, ως χάρτες του κόσμου. Υποστηρίζει πως αυτές οι προκατασκευασμένες εικόνες και ιδέες, εμποδίζουν τους ανθρώπους να δουν τη πραγματικότητα όπως είναι, τη παραμορφώνουν και τελικά τη διαστρεβλώνουν. Τα στερεότυπα ως αυστηροί και άκαμπτοι όροι περιγράφουν τα χαρακτηριστικά των μελών μιας κοινωνικής ομάδας και αποτελούν «προκατασκευασμένες» πεποιθήσεις, παράγωγα υπερβολικών ή υπεραπλουστευμένων κρίσεων για άτομα, ομάδες, καταστάσεις. Από την άλλη τα στερεότυπα για το φύλο αποτελούνται από ένα σετ πεποιθήσεων για τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχουν οι άνδρες και οι γυναίκες και επίσης το πώς πρέπει να είναι ο άνδρας και η γυναίκα. Παρά τη σημαντική βελτίωση της κοινωνικής θέσης των γυναικών αυτό που έχει διαπιστωθεί είναι ότι οι κυρίαρχες για τα φύλα κοινωνικές αντιλήψεις δεν είναι απλά στερεότυπες αλλά και μεροληπτικές υπέρ του αντρικού φύλου. Τα έμφυλα στερεότυπα αποτελούν υποκατηγορία των στερεοτύπων και στηρίζονται στις κυρίαρχες κοινωνικές αντιλήψεις για τα φύλα. Αποτελούν κοινωνικές αντιλήψεις σύμφωνα με τις οποίες ορισμένα χαρακτηριστικά αποδίδονται άκριτα στον Α ή την Β με αποκλειστικό κριτήριο την έμφυλη αναφορά. Λειτουργούν ως φίλτρο μέσα από το οποίο βλέπουμε παραμορφωμένη την «πραγματικότητα». Τα στερεότυπα που αναφέρονται στις γυναίκες είναι συχνά υποτιμητικά και απαξιωτικά. Πεποιθήσεις ότι οι άνδρες είναι καταλληλότεροι από τις γυναίκες σε ανάληψη ρόλων ευθύνης, ηγεσίας, μυϊκής δύναμης και σωματικής αντοχής, ενώ οι γυναίκες θα πρέπει να περιορίζονται σε βοηθητικούς ρόλους, όπως αυτοί των επαγγελμάτων φροντίδας, της αγωγής – ανατροφής των παιδιών, της τροφού και της νοικοκυράς. Τι συμβαίνει όμως όταν τα στερεότυπα προάγουν και ενδυναμώνουν την έμφυλη βία. Είναι σημαντικό να ορίσουμε τη σημαίνει έμφυλη βία. Ο όρος έμφυλη βία αναφέρεται σε οποιαδήποτε βλάβη προκαλείται σε κάποιο άτομο λόγω του κοινωνικού ή βιολογικού του φύλου. Αποδέκτες έμφυλης βίας μπορεί να γίνουν με την ίδια πιθανότητα και οι άντρες και οι γυναίκες. Ωστόσο η βία ποιοτικά και ποσοτικά πλήττει δυσανάλογα τις γυναίκες γι’ αυτό επικρατεί ο απλούστερος όρος “βία κατά των γυναικών”. Η βία, ως πτυχή έμφυλης ανισότητας, ορίζεται, σύμφωνα με το άρθρο 1 της Διακήρυξης των Ηνωμένων Εθνών για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (UN Declaration on Violence against Women): «κάθε βίαιη πράξη που βασίζεται στο φύλο και έχει σαν αποτέλεσμα τη σωματική, σεξουαλική και ψυχολογική βλάβη ή δυστυχία για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων και των απειλών για βίαιες πράξεις, εξαναγκασμό, ή αυθαίρετη στέρηση ελευθερίας ανεξάρτητα αν συμβαίνει στη δημόσια ή την ιδιωτική ζωή.» Η βία κατά των γυναικών είναι η πιο διαδεδομένη και σοβαρή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έμφυλη βία εμποδίζει την επίτευξη ισότητας ανάμεσα στο γυναικείο και αντρικό φύλο. Η έμφυλη βία υπάρχει σε όλες τις χώρες και δεν γνωρίζει πολιτισμικά, κοινωνικό-οικονομικά, μορφωτικά ή άλλου είδους σύνορα. Η πιο διαδεδομένη μορφή έμφυλης βίας είναι η Ενδοοικογενειακή & η Βία μεταξύ των Ερωτικών Συντρόφων(ΒΕΣ). Αποτελεί αποτέλεσμα της ιστορικά και κοινωνικά υπαρκτής άνισης μεταχείρισης των φύλων και ανάπτυξης εξουσιαστικών σχέσεων (Πετρουλάκη κ.ά, 2013). Είναι σημαντικό να τονίσουμε τη σπουδαιότητα του ρόλου της οικογένειας. Επιπλέον μέσω της πρόληψης, της κοινωνικοποίησης και της σύνδεση της οικογένειας ως ισότιμα μέλη βοηθά στην κατάργηση των στερεοτύπων και η κοινωνική θέση της γυναίκας μπορεί να βελτιωθεί ακόμα πιο πολύ. Το ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον, η αγάπη και η αποδοχή των μελών της οικογένειας, η στήριξη που συμβάλλουν στην ανατροφή των παιδιών αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την καταπολέμηση τόσο της βίας κατά των γυναικών τόσων και άλλων κοινωνικών φαινομένων. Η ενίσχυση της αυτοεκτίμησης, η ενίσχυση των παραγόντων προστασίας και η αποδυνάμωση των παραγόντων κινδύνου, η ανάπτυξη της ικανότητας στην έκφραση στην επικοινωνία και στη διαχείριση συναισθημάτων, η οριοθέτηση, ο αλληλοσεβασμός, η συνεργασία, η αποδοχή της διαφορετικότητας και η ανάπτυξη δεξιοτήτων μπορούν να αποτρέψουν την έμφυλη διαμάχη και ανισότητα εις βάρος των γυναικών. Η φιλοσοφία της Πρόληψης είναι μία θετική διαδικασία. Στηρίζει τα άτομα και τα συστήματα ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις των γεγονότων της ζωής και τις αλλαγές, δημιουργώντας τις συνθήκες που προάγουν υγιείς συμπεριφορές και τρόπους ζωής.
Το Κέντρο Πρόληψης της Κέρκυρας στην κατεύθυνση αυτή και εν όψει της παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας πρόσφατα διοργάνωσε σε συνεργασία με τον Δήμο Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων καθώς και τον Συμβουλευτικό Κέντρο Κέρκυρας ,ομιλία-συζήτηση που αφορούσε την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της έμφυλης βίας εις βάρος των γυναικών.
Τελευταία σχόλια
Γεώργιος Βελλιανίτης Παξινός Ποιητής και Τροβαδούρος. στο Ψηλά η ελληνική σημαία (και) στους Παξούς!: “77. ΑΝΑΛΑΒΕΤΕ !…. ΄Ελληνες ! Πορευθείτε ! Αναλάβετε ! Μην κάνετε ότι δεν καταλάβατε. ΄Οταν αρέσκεσθε στην ανομία, Εσείς, σκοτώνετε…” Μαρ 3, 12:38
στο «Τεράστιο πρόβλημα η έλλειψη φοιτητικής στέγης στα νησιά»: “Δεν σας φταίει το airbnb και τα υψηλά ενοίκια. Σας φταίει το άθλιο κράτος, στο οποίο ζούμε. Που είναι οι…” Μαρ 2, 13:00
στο «Τεράστιο πρόβλημα η έλλειψη φοιτητικής στέγης στα νησιά»: “καλησπέρα σε όλους, εκτός από το κόστος της ζωής το οποίο είναι πράγματι μεγάλο, ευστόχως αναφέρεται από την Βουλευτή ΠΕΙΡΑΙΑ…” Φεβ 28, 20:10
στο Αμέτρητος κόσμος στην Κέρκυρα για τα δυο χρόνια από το έγκλημα των Τεμπών (pics): “Στις πλατειες μαζευεται ο κοσμος κι οχι στα καντουνια της Νομαρχιας.” Φεβ 28, 12:49
στο Για όλα φταίνει οι άλλοι και το κόστος πληρώνει ο λαός!: “καλα ρε αθεοφοβοι και οι αποθηκες και οι βοηθητικοι χωροι με 3 ευρω το τετραγωνικο?” Φεβ 27, 16:41
