Μπαϊλντισμένοι από την πολυκοσμία του μόνιμου τόπου διαμονής μας, καθ’ ότι νησί, όπου οι επισκέπτες συρρέουν με όλα τα μέσα για να πραγματοποιήσουν το κατά φαντασίαν όνειρο των ανέμελων διακοπών δίπλα στη θάλασσα, με βουτιές, greek salad, tzatziki και Moussakas, είπαμε να αξιοποιήσουμε τα φθηνά εισιτήρια της Rayan air για Ιταλία. Που να φανταστούμε ότι η ιστορική επιτηδευμένη επίδειξη πλούτου της γειτονικής χώρας θα έπεφτε να μας πλακώσει, καθώς συνοδευόταν με την έμπειρη, σύγχρονη και ανεπιτήδευτη βιομηχανία του τουρισμού και όχι μόνο.
Το πρώτο σοκ στη Φλωρεντία, όταν το taxi στις 11:30 το πρωί μας άφησε στη Piazza de la Signoria. Βρεθήκαμε στο κέντρο ενός απίστευτου πανηγυριού, όπου για τέσσερις ημέρες μας δόθηκε η δυνατότητα να παρατηρήσουμε σχεδόν τα πάντα.
Η πόλη πνιγόταν μέσα σ’ ένα ποτάμι κόσμου που διακλαδωνόταν προς πάσα κατεύθυνση, ενώ η μπόχα από τους υπονόμους μπορούσε να καλύψει ακόμα και τα πιο κομψά φλωρεντιανά αρώματα, αποδίδοντας έτσι πιο πιστά το κλίμα της μεσαιωνικής πόλης με το αντίστοιχο αποχετευτικό δίκτυο.
Γιατί να το εκσυγχρονίσουν οι σύγχρονοι αφού δεν είναι κάτι άμεσα προσοδοφόρο; “Λογικό” και καθόλου πρωτότυπο! Η ανάπτυξη η δικιά τους εδράζεται στην ανάπτυξη των επιφανών προγόνων, την οποία τώρα πουλούν αδιαφορώντας προς τις σύγχρονες ανάγκες, τη φέρουσα ικανότητα των υποδομών της πόλης και τον πολιτισμό που δεν αποφέρει κέρδος. Όπως αδιαφορούν και για την υγεία των ταξιδευτών, καθώς πιστοί και αυτοί στο δόγμα «η οικονομική κρίση είναι αποτέλεσμα της πανδημίας», έχουν άρει τα μέτρα για τον κορωνοϊό προσβλέποντας πιθανώς στον οίκτο και την αρωγή κάποιου φιλεύσπλαχνου Θεού ή στοχεύοντας στην επιβολή κάποιου είδους σύγχρονου συγχωροχαρτιού έναντι αμοιβής, για την αποποίηση της προσωπικής ευθύνης.
Ο χείμαρρος του βερμουδοφόρου κόσμου, θαύμαζε τα έργα τέχνης και τον πλούτο των Μεδίκων πνίγοντας τη δική του πείνα σ’ένα τεράστιο panini ή στις πιτσαρίες του Mercato centrale! Οι εναπομείνασες ανοιχτές τρατορίες, καθότι πολλές από αυτές ήταν κλειστές λόγω καλοκαιρινών διακοπών, (στο 90% μόνο με εσωτερικό χώρο), ήταν σχεδόν άδειες, μόνο για εκλεκτούς και προνομιούχους. Προνομιούχους οι οποίοι είχαν ως θέα σε πρώτο επίπεδο κάποιο μαύρο Αφρικανό, Πακιστανό ή Ινδό να σέρνει τις τροχήλατες παράγκες των δερμάτινων αξεσουάρ και σε δεύτερο επίπεδο την περίτεχνη διακόσμηση του Ντουόμο ή κάποιου παλατιού. Δυο κόσμοι παράλληλοι μα όχι το ίδιο εντυπωσιακοί και άξιοι να καταγραφούν στους τουριστικούς οδηγούς ή στην τέχνη των σύγχρονων καλλιτεχνών, γιατί το σκοτεινό και θλιβερό δεν πουλάει ή δημιουργεί ενοχές σε όσους πιστεύουν ότι μπορούν να γίνουν χαλίφης στη θέση του χαλίφη.
Οι εντυπώσεις για το ένδοξο παρελθόν των ολίγων διυλίζονταν μέσα από τις εντυπώσεις της υπερεκμετάλλευσης της μάζας που αντιμετωπίζεται ως κοπάδι αιγοπροβάτων από τους τσελιγκάδες της Ryan air, της easy jet, και όποιας άλλης εταιρείας έχει συμβληθεί με τους επιχειρηματικούς κύκλους των πόλεων ανά τον κόσμο ή έχουν επιχορηγηθεί από τις κατά τόπους κυβερνήσεις προσφέροντας φθηνά εισιτήρια και αδιαφορώντας για την ασφάλεια και την εξυπηρέτηση των εκατομμυρίων “αμνοεριφίων”, που νομίζουν (όπως κι εμείς) ότι κάνουν διακοπές ή έστω το παίζουν περιηγητές. Όπως αντίστοιχα οι μικρομαγαζάτορες των πόλεων αυτών, οι οποίοι, αντιμετωπίζοντας τους πελάτες με ύφος εκατό καρδιναλίων, φαντασιώνονται ότι το απέναντι αρχοντικό με το οικόσημο είναι το δικό τους ή μπορεί να γίνει δικό τους.
Υπέροχη η Φλωρεντία, αλλά γι αυτούς που μπορούν να μείνουν στα πεντάστερα ξενοδοχεία και όχι στα ανήλιαγα airb&b της συμφοράς.
Υπέροχη η Φλωρεντία για όσους μπορούν να παρακολουθήσουν την εξέλιξη της Φλωρεντιανής Σχολής και να θαυμάσουν τα έργα της Αναγέννησης στο Degli Uffizi και στη συνέχεια να γευτούν ένα κρασί με 20€ το ποτήρι, ακούγοντας τους μεσαιωνικούς ήχους κάποιου ορχηστρικό σχήματος και όχι τον βόμβο του ποδοβολητού του διερχόμενου κοπαδιού. Το τελευταίο να αρκεστεί στα gelato, στα panini, άιντε και σε μια μπύρα στο πόδι, χαζεύοντας τους καλλιτέχνες του δρόμου (άξιοι!) και στο να φαντασιώνεται πως όσοι δούλεψαν γι αυτά, τα άλλοτε κομψά και άλλοτε χονδροειδώς διακοσμημένα κτίρια υπερπροβολής πλούτου και δύναμης των κατόχων τους, ήταν άγγελοι εξ ουρανού και όχι κάποιοι δύστυχοι της εποχής, οι οποίοι υπό το φόβο Θεού και των αντιπροσώπων του, πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους αγόγγυστα, ενώ ένιωθαν να συνθλίβονται από τους φόρους της εκκλησίας και των εκάστοτε προυχόντων.
Υπέροχη η Φλωρεντία γι αυτούς που έχουν τη δυνατότητα να δοκιμάσουν και να γευτούν τα τρία προσφερόμενα πιάτα και τα υπέροχα κρασιά της Τοσκάνης, αφού κλείσουν τραπέζι ένα μήνα νωρίτερα σε εξαιρετικό εστιατόριο, δηλαδή για όσους πληρώνουν όσο- όσο τα αεροπορικά εισιτήρια και δεν ψάχνουν να εντοπίσουν το φθηνότερο αεροπορικό εισιτήριο των low cost εταιριών.
Για όσους δε, έχουν τη φαεινή ιδέα να θέλουν να επισκεφτούν για παράδειγμα και τη Ρώμη να έχουν υπόψη πως μπορεί τα τρένα της Ιταλίας να είναι σαν το “Βέλος” που μας δώσανε και οι υποδομές τους για την κυκλοφορία τους να είναι σαφώς καλύτερες απ’ τις δικές μας, μπορεί η αρχαιότητα στη Ρώμη να συντηρείται, να αναδεικνύεται και να διαφημίζεται καλύτερα απ’ τη δική μας, μπορεί να μη χορταίνεις να θαυμάζεις τα μνημεία και την αρχιτεκτονική των κτιρίων, μπορεί να είναι μια Υπέροχη πόλη που εκπέμπει φως, μπορεί να έχει ατελείωτα πάρκα, πλατείες και νερό πόσιμο να ρέει από τις κρήνες, μπορεί ο Τίβερης να αποτελεί ακόμα ζωογόνος πηγή για τους κατοίκους της, όμως οι κάτοικοί της ζουν κι αναπνέουν τον ίδιο δύσοσμο αέρα του ίδιου συστήματος μέσα στο οποίο η ανάπτυξη του τουρισμού πολτοποιεί κάθε ανθρώπινο δικαίωμα που στοχεύει στη διατήρηση της αξιοπρεπούς ζωής των μόνιμων κατοίκων και των επισκεπτών της.
Από τις 10 το πρωί έως τις 10+ το βράδυ, τα ίδια πρόσωπα ως εργαζόμενοι στα εμπορικά, στις τρατορίες, στα καφέ και στα ξενοδοχεία να εξυπηρετούν, να σερβίρουν, να τακτοποιούν και τα περισσότερα, αν όχι όλα, ξένα, όχι Ιταλοί. Άνθρωποι που γλίτωσαν στη Λαμπεντούζα και έπεσαν στα νύχια των αχόρταγων με εξαντληντικά ωράρια και μισθούς πείνας, ενώ οι ντόπιοι εργαζόμενοι σε μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, όπως καταγγέλλουν τα συνδικάτα τους, να βρίσκουν πολύ εύκολα το δρόμο της απόλυσης, όπως πρόσφατα στα ξενοδοχεία Sheraton, Majestic, Cicerone, Ambasciatori Palace, είτε με πρόσχημα την πανδημία και την κρίση που ακολούθησε, είτε έχοντας ανομολόγητο στόχο την αντικατάστασή τους με πιο φθηνό εργατικό δυναμικό.
Το ιστορικό κέντρο και οι πλησιέστερες γειτονιές έχουν απογυμνωθεί από τους κατοίκους τους, καθώς δεν έχει μείνει δωμάτιο για δωμάτιο, διαμέρισμα για διαμέρισμα που να μην έχει μετατραπεί σε κατάλυμα βραχυχρόνιας μίσθωσης. Από τα 29.000 διαθέσιμα airb&b της Ρώμης τα 15.000 βρίσκονται στις περιοχές Τραστέβερε, Μόντι και στην περιοχή του Κολοσσαίου, ενώ οι τρατορίες, που προσφέρουν πανομοιότυπο φαγητό κακής ποιότητας, έχουν εξοβελίσει τα μικρομάγαζα που εξυπηρετούν τις γειτονιές, χάνοντας έτσι την ταυτότητά τους.
Γιατί, θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς, μας έκανε εντύπωση μια κατάσταση η οποία είναι πολύ γνώριμη και στη δική μας χώρα;
Γιατί μας θύμισε τους στίχους του Καβάφη
“Καινούριους τόπους δεν θα βρεις, δεν θα βρεις άλλες θάλασσες.
Η πόλις θα σε ακολουθεί. Στους δρόμους θα γυρνάς
τους ίδιους. Και στες γειτονιές τες ίδιες θα γερνάς”
Και εδώ η “πόλις” είναι η επίγνωση ενός συστήματος (για τον καπιταλισμό πάντα μιλάμε) που θέλει το στόχο των ολίγων να είναι η εκμετάλλευση των πολλών. Μια εκμετάλλευση που έχει μετατρέψει την ανάπαυλα των πολλών σε μια τεράστια βιομηχανία πώλησης ακόμα και του αέρα που αναπνέουμε και τους εργαζόμενους σε ανθρωπάκια τύπου Τσάρλι Τσάπλιν στους «Μοντέρνους καιρούς».
Μπας και ήρθε ο καιρός να αντιληφτούμε ότι το καλύτερο δε θα μας το σερβίρουν στο πιάτο αλλά θα το φτιάξουμε οι ίδιοι;
Καλή ξεκούραση σε όσους δραπέτευσαν προς αναζήτηση ανέμελων διακοπών και καλό κουράγιο σε όσους δεν τα κατάφεραν.
ΤΖΙΝΑ ΚΟΝΤΟΓΕΩΡΓΟΥ
*Η Τζίνα Κοντογεώργου ζει στην Κέρκυρα. Η κεντρική φωτογραφία είναι από τη Φλωρεντία και απεικονίζει ταξιδευτές να περιμένουν σε δύο ουρές για την αγορά Panini (σάντουιτς) σε μόνο ένα μαγαζί. Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα «imerodromos.gr» με τον τίτλο «Πού πας ρε Καραμήτροοοοοο!».