Διαδικτυακή βία κατά των γυναικών – Εκδικητική πορνογραφία

Τα τελευταία χρόνια, η έμφυλη βία κατά των γυναικών μέσω εικόνων και βίντεο σεξουαλικού περιεχομένου, έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. H έμφυλη βία στο διαδίκτυο ή μέσω χρήσης νέων τεχνολογιών αφορά σε μια σειρά από κακοποιητικές πρακτικές που εμπίπτουν στον ορισμό για την έμφυλη βία, όπως αυτός αποτυπώθηκε στη Γενική Σύσταση 19 της Σύμβασης CEDAW του ΟΗΕ (Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, 1979), σύμφωνα με την οποία: «Έμφυλη βία είναι η βία που στρέφεται κατά των γυναικών επειδή είναι γυναίκες ή επηρεάζει τις γυναίκες δυσανάλογα. Περιλαμβάνει πράξεις που προκαλούν σωματική, ψυχική ή σεξουαλική βλάβη ή πόνο, απειλές για τέτοιες πράξεις, εξαναγκασμό και άλλες μορφές στέρησης της ελευθερίας».
Η ευρεία χρήση του διαδικτύου σε όλο το φάσμα της κοινωνικής ζωής, η εξοικείωση των πολιτών και ιδιαίτερα των νέων με το διαδίκτυο, αλλά και η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας, με τη χρήση «έξυπνων» κινητών τηλεφώνων, καμερών, tablet κ.τ.λ., έχει επιφέρει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση του γνωστού φαινομένου της εκδικητικής πορνογραφίας, ως ιδιαίτερη μορφή της έμφυλης βίας στο διαδίκτυο, η οποία, σύμφωνα με μελέτες, στρέφεται σε ποσοστό 90% εναντίον των γυναικών.
Ο πιο συχνά χρησιμοποιούμενος όρος «εκδικητική πορνογραφία ή εκδικητικό πορνό (revenge porn)» αναφέρεται στη λήψη, τη χρήση και τη διαδικτυακή ανάρτηση προσωπικών φωτογραφιών και βίντεο, σεξουαλικού περιεχομένου, χωρίς τη συναίνεση και με στόχο τον εξευτελισμό της γυναίκας. Οι εικόνες μπορεί να είναι προϊόν υποκλοπής, μέσω ηλεκτρονικής παρείσφρησης στον υπολογιστή, στους λογαριασμούς κοινωνικών δικτύων ή στο κινητό τηλέφωνο της γυναίκας. Μπορεί, ωστόσο, να έχουν ληφθεί αρχικά με τη συναίνεση της γυναίκας, αλλά στη συνέχεια να έχουν μεταδοθεί, διανεμηθεί ή αναρτηθεί διαδικτυακά χωρίς τη συγκατάθεσή της.
Οι πράξεις αυτές έχουν ως στόχο να προκαλέσουν τη στοχοποίηση και τελικά τη βλάβη στη ζωή της γυναίκας πολυεπίπεδα (π.χ. απόλυση, εκδίκηση, εξευτελισμός). Επιπλέον, υπάρχουν και οι απόψεις που υποστηρίζουν περισσότερο τον όρο «Σεξουαλική κακοποίηση μέσω εικόνας (image based sexual abuse)», διότι θεωρείται ότι επιπλέον υπογραμμίζει τη μη συναινετική δημιουργία και διανομή των ιδιωτικών σεξουαλικών εικόνων.
Όλες οι παραπάνω παράνομες συμπεριφορές οδηγούν, ή μπορεί να οδηγήσουν σε ψυχολογική, σεξουαλική, εργασιακή ή/και οικονομική βλάβη των γυναικών που τις υφίστανται. Περαιτέρω δημιουργούν το αίσθημα της ταπείνωσης, του εξευτελισμού, της γελοιοποίησης, της δημόσιας ντροπής, του φόβου και της περιθωριοποίησής τους.
Η διαδικτυακή έμφυλη βία, εμπίπτει γενικότερα στο νομικό πλαίσιο της παραβίασης των προσωπικών δεδομένων κάθε ατόμου, προσβάλλει βάναυσα την προσωπικότητα και την αξιοπρέπειά του και μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά. Ειδικότερα το αδίκημα της εκδικητικής πορνογραφίας προβλέπεται και τιμωρείται και από το νέο άρθρο 346 του Ποινικού Κώδικα, καθώς η εν λόγω συμπεριφορά αναγνωρίστηκε ότι συνιστά μορφή σύγχρονης κυβερνοβίας (σύμφωνα με τον ορισμό του Συμβουλίου της Ευρώπης), η οποία αποσκοπεί στο να εκθέσει, στιγματίσει και προσβάλει τις/τους αποδέκτριες/-ες της. Οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν σεξουαλική έμφυλη βία στο διαδίκτυο οφείλουν να γνωρίζουν ότι δεν ευθύνονται οι ίδιες γι’ αυτό και μπορούν να απευθύνονται άμεσα στις αρμόδιες Αστυνομικές και Εισαγγελικές Αρχές για τη λήψη ποινικών μέτρων κατά του/των δράστη/-ών. Παράλληλα, οι γυναίκες θύματα διαδικτυακής έμφυλης βίας μπορούν να απευθυνθούν και στην 24ωρη Τηλεφωνική Γραμμή SOS 15900 ή στα Συμβουλευτικά Κέντρα του Πανελλαδικού Δικτύου της Γενικής Γραμματείας Δημογραφικής, Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (ΓΓΔΟΠΙΦ) για άμεση κοινωνική, ψυχολογική, νομική και εργασιακή στήριξη.
Σε τοπικό επίπεδο, το Συμβουλευτικό Κέντρο Κέρκυρας, εντάσσεται στο Πανελλαδικό Δίκτυο Υποστηρικτικών Δομών, λειτουργεί από τον Απρίλιο του 2013 (ΕΣΠΑ 2007-2013) και συνεχίζει τη λειτουργία του με χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ/Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιφέρειας Ιονίων Νήσων 2014-2020 υπό την οργανωτική/διοικητική και επιστημονική εποπτεία του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας (ΚΕΘΙ). Παρέχονται δωρεάν υπηρεσίες πληροφόρησης και ενημέρωσης για θέματα ισότητας των φύλων, βίας κατά των γυναικών και πολλαπλών διακρίσεων, κοινωνική, ψυχολογική, εργασιακή και νομική στήριξη, και στηρίζονται γυναίκες που έχουν υποστεί ή υφίστανται οποιασδήποτε μορφής βίας ή/και πολλαπλές διακρίσεις (π.χ. άνεργες, μονογονείς, Ρομά, μετανάστριες, κ.λπ.).

Οι ενδιαφερόμενες γυναίκες μπορούν να απευθύνονται στο Συμβουλευτικό Κέντρο Κέρκυρας:
Δ/νση: Ε.Ο Παλαιοκαστρίτσας 7, 49100 Κέρκυρα
Ωράριο λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή, 08:00-16:00
Τηλ: 26610 47396
E-mail: [email protected]
www.womensos.gr