Μήπως είναι μύθος ότι ο Ερντογάν είναι απομονωμένος…

Υπάρχει μια λίαν διακριτή τάση, τόσο στην πολιτική ηγεσία, όσο και στη δημοσιογραφία, να παρουσιάζεται ο Τούρκος Πρόεδρος και η χώρα του, ως διπλωματικά πλήρως απομονωμένη και δη σε διεθνές επίπεδο. Είναι όμως έτσι ή μήπως, κάπως ή κάπου υπερβάλλουμε, με αποτέλεσμα να «πέφτουμε από τα σύννεφα» και πάντα εκ των υστέρων;

Η μέχρι τούδε διπλωματική πρακτική, δείχνει το ακριβώς αντίθετο. Ούτε ο Ερντογάν, ούτε η Τουρκία είναι απομονωμένοι. Κι αυτό για δύο απλούς λόγους :

• Η εξωτερική πολιτική που ακολουθεί ο Ταγίπ Ερντογάν, είναι σαφές και συγκεκριμένο δόγμα, γνωστό στην παγκόσμια κοινότητα, και δεν αποτελεί προσωπική πολιτική επιλογή του Τούρκου Προέδρου.
• Η χρησιμότητα της Τουρκίας για την Δύση είναι δεδομένη και δεν θα αδυνατίσει στο εγγύς μέλλον. Αντίθετα, οι χειρισμοί του Ερντογάν, καθιστούν την χώρα του σημαντικό παίκτη στην παγκόσμια διπλωματική σκακιέρα και δη σε εκείνη της ανατολικής Μεσογείου, η οποία και αφορά άμεσα την χώρα μας. Μπορεί κάποιοι ηγέτες της Δύσης να προτιμούσαν κάποιον άλλον στην ηγεσία της Τουρκίας, αλλά μέχρι εκεί.!

Το δόγμα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής

Το δόγμα, που ακολουθεί πιστά η Τουρκία, (ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΆΝΟΥΜΕ, ΟΧΙ ΜΟΝΟΝ Ο ΕΡΝΤΟΓΑΝ), στην εξωτερική της πολιτική, είναι το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» και των «Δυόμισι Πολέμων».

Σύμφωνα με αυτό δόγμα, η γειτονική μας χώρα, πιστεύει ότι είναι σε θέση να πολεμά ταυτόχρονα σε δύο μέτωπα, στο εξωτερικό αλλά και σε ένα τρίτο, μισό, στο εσωτερικό της με τους Κούρδους, καθώς είναι μια μεγάλη χώρα, μέλος της ομάδας των G20, με μεγάλο στρατό και πολεμική βιομηχανία.

Το ότι, το επίμαχο δόγμα δεν είναι προσωπική ή κομματική επιλογή του προέδρου Ερντογάν αλλά εθνικό δόγμα της Τουρκίας, αναδεικνύεται εύγλωττα από το βιβλίο του Μαχμούτ Νταβούτογλου, πρώην πρωθυπουργού και πρώην συμμάχου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, «Το στρατηγικό βάθος».

Στο βιβλίο, «Το στρατηγικό βάθος», – που διδάσκεται σε πανεπιστήμια, διπλωματικές και στρατιωτικές σχολές της Τουρκίας – , αναφέρονται χαρακτηριστικά τα εξής:

Για τα κράτη υπάρχουν τρεις επιλογές:

Πρώτον, η υιοθέτηση μιας στατικής θέσης, η οποία περιορίζει τη δυναμική και καθυστερεί τη διαμόρφωση νέων προσδιορισμών, που όμως κάποια στιγμή θα οδηγήσει στην εξάλειψη.

Δεύτερον, του «ακολούθου», όμως άνευ νοηματοδοτημένου προσδιορισμού υπάρχει ο κίνδυνος να παρασυρθεί η εκάστοτε χώρα από τη ροή του διεθνούς γίγνεσθαι και, επομένως, ως υποκείμενο που αντιμετωπίζει δυσκολίες να αυτοπροσδιοριστεί.

Τρίτον, υπάρχουν και αυτοί που επιδίδονται στην προσπάθεια μετατροπής της δυναμικότητάς τους σε μεταβλητή ισχύος και παραμένουν ακμαίοι.

Είναι σαφές, πως ο πανεπιστημιακός δάσκαλος και πρώην πρωθυπουργός, Μαχμούτ Νταβούτογλου, τάσσεται υπέρ της τρίτης επιλογής, καθώς εξηγεί ότι, «οι τελευταίοι καθιστούν υπερήφανα υποκείμενα τις νέες γενιές τους, εγκαθιστώντας μια νέα σημασιολογική σχέση ανάμεσα στους τοπικούς και τους παγκόσμιους ορίζοντες».

Του ιδίου πολιτικού και διπλωματικού πνεύματος είναι και ο σημερινός πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογαν.

Εκμεταλλευόμενος την γεωγραφική θέση της χώρας του, ως σταυροδρόμι τριών Ηπείρων, χρησιμοποιώντας το μουσουλμανικό στοιχείο που διάσπαρτο βρίσκεται στις χώρες της Δύσης, αξιοποιώντας τη διεθνή συγκυρία και τα ευνοϊκά μακροοικονομικά μεγέθη, επιχειρεί πολιτικό άλμα για να καταστεί, αν όχι πλήρως να ελέγξει τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Ευρωπαϊκή Ένωση και Τουρκία

Επί πολλά χρόνια η Τουρκία προκαλεί ή και απειλεί την Ελλάδα. Οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας, παραδέχονται , με αλλεπάλληλες επίσημες ανακοινώσεις, ειδικά τα τελευταία περίπου δύο χρόνια, ότι, οι «παράνομες» ενέργειες της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι «συνεχείς» ή «συνεχιζόμενες», και τα αιτήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παύση των εν λόγω δραστηριοτήτων «επανειλημμένα». Δεδομένο είναι ωστόσο και κάτι άλλο, όπως προκύπτει μέσα από τις ευρωπαϊκές ανακοινώσεις: «το γεγονός ότι η Τουρκία δεν έχει ακόμη ανταποκριθεί στα επανειλημμένα αιτήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για παύση των εν λόγω δραστηριοτήτων».

Στις ανακοινώσεις των ευρωπαϊκών θεσμών, η Τουρκία ακολουθεί την μόνιμη πεπατημένη : Θεωρητικά εμφανίζεται να «αποκλιμακώνει» την ένταση με την Ελλάδα προωθώντας τον «διάλογο», διατηρώντας όμως παράλληλα αμείωτη την ένταση των προκλήσεων.

Τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να κατανοήσουν ότι η Τουρκία είναι «πολύ σημαντικός» περιφερειακός παίχτης και πρέπει να την έχουμε στο πλευρό μας, είπε σε δηλώσεις του στο EURACTIV ο Επίτροπος διεύρυνσης Όλιβερ Βαρέλι.

Επεκτείνοντας δε, τις παραινέσεις του και προς το ΝΑΤΟ, ο ευρωπαίος επίτροπος συμπλήρωσε, πως, «Πρέπει επίσης να κατανοήσουμε εσωτερικά ότι η Τουρκία είναι ένας βασικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ, η Τουρκία είναι επίσης ένας πολύ σημαντικός περιφερειακός παίκτης, το να έχουμε την Τουρκία στο πλευρό μας είναι προς το συμφέρον μας».

Στην έκθεση προόδου που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα, η Κομισιόν αναγνωρίζει ότι η Τουρκία έχει αναδειχθεί σε χώρα-κλειδί, καθώς η Άγκυρα διευκόλυνε τον διάλογο μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας και διαδραμάτισε βασικό ρόλο στη συμφωνία για την εξαγωγή σιτηρών, αν και αποφάσισε επίσης να αυξήσει τις εμπορικές και οικονομικές σχέσεις με τη Ρωσία.

ΗΠΑ και Τουρκία

Η εξέλιξη με τα 50 μαχητικά αεροπλάνα F 16, είναι η κατάρριψη ενός ακόμη μύθου και η διάψευση μιας ακόμη ελληνικής εικονικής πραγματικότητας.

Το κείμενο της Γερουσίας του νόμου περί Εθνικής Άμυνας για την Άδεια Άμυνας των ΗΠΑ (NDAA) του 2023, αφαίρεσε και τις δύο τροπολογίες που περιόριζαν την πώληση των F-16 στην Τουρκία, που είχαν εισηγηθεί ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων των ΗΠΑ και γερουσιαστής Νιου Τζέρσεϊ Μπομπ Μενέντεζ και ο γερουσιαστής από το Μέριλαντ Κρις βαν Χόλεν.

Οι δύο ρήτρες που παρουσίασε το αμερικανικό Κογκρέσο για την πώληση F-16 στην Τουρκία ήταν ότι “τα F-16 ή τα κιτ εκσυγχρονισμού των F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για παραβιάσεις της ελληνικής επικράτειας” και ότι η πώληση είναι προς το συμφέρον των ΗΠΑ.

Προφανώς η Αθήνα πανηγύριζε, παραγνωρίζοντάς, ότι, την όποια πρόταση, της όποιας επιτροπής, μπορεί να την ανατρέψει ή Γερουσία ή Το Κογκρέσσο, όπως και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, επικαλούμενοι Εθνικό ή Συμμαχικό Συμφέρον, όπερ και εγένετο στην προκείμενη περίπτωση.

Ουδόλως πρέπει να διαφεύγει της προσοχής των Αθηνών, ότι το Τουρκικό Λόμπι είναι πολύ ισχυρό στις ΗΠΑ και έχει διεισδύσει σε όλες τις βαθμίδες της αμερικανικής διοίκησης. H NAZ DURAKOGLOU, η οποία κατέχει κορυφαία θέση στο αμερικανικό ΥΠΕΞ, ήταν πίσω από την ακύρωση του East Med. Μαζί με την άλλη Τουρκάλα Özge Güzelsu είναι δύο από τους υψηλότερους αξιωματούχους εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης Μπάιντεν.