Η ΛΑΣΥ Ιονίων για την κατάσταση των σχολικών υποδομών της Κέρκυρας

Η Λαϊκή Συσπείρωση Ιονίων θέτει το ζήτημα της κατάστασης των σχολικών υποδομών στην Κέρκυρα.

Αναλυτικά:
Επανερχόμαστε στο κρίσιμο ζήτημα της Παιδείας, αυτήν την φορά επικεντρώνοντας στο κτιριακό ζήτημα. Δυστυχώς σε όλες τις σχολικές μονάδες των νησιών μας, εμφανίζεται η ίδια απαράδεκτη κατάσταση. Παλαιά κτίρια, ασυντήρητα κτίρια, χωρίς στέγαστρα ή με επικίνδυνα στέγαστρα μαθητές σε κοντέινερ, ή σε προκάτ αίθουσες, λειτουργικά ακατάλληλα κτίρια , κτίρια με ανοιχτές ακόμα πληγές από σεισμούς. Ιδιαίτερη αναφορά κάνουμε, στην απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στα σχολεία ειδικής αγωγής.
Σε συνθήκες πανδημίας, σε αυτές τις σχολικές υποδομές στοιβάζονται μαθητές χωρίς τη δυνατότητα μείωσης αριθμού ανά τμήμα, χωρίς το αναγκαίο μόνιμο προσωπικό εκπαιδευτικών, χωρίς το αναγκαίο προσωπικό στον τομέα της καθαριότητας.
Όλα αυτά τα προβλήματα , έχουν αναδειχθεί από τα συλλογικά όργανα των εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, το γονεϊκό και μαθητικό κίνημα, με τα αιτήματα και τους αγώνες τους.
Από την πλευρά μας συμβάλλουμε σε αυτήν την προσπάθεια, ξεκινώντας το οδοιπορικό ανάδειξης αυτού του προβλήματος σε επίπεδο Περιφέρειας και σταδιακά για όλα τα νησιά, διεκδικώντας ουσιαστικές λύσεις.

Σχολεία «υπό κατάρρευση» στο Ν. Κέρκυρας
Ξεκινάμε από το Ν. Κέρκυρας με αφορμή την πρόσφατη πτώση ψευδοροφής στο 6ο Νηπιαγωγείο Κέρκυρας. Δεν χρειάζεται να ζήσουμε τραγικά γεγονότα για να αρχίσουν οι συσκέψεις, οι δηλώσεις, οι υποσχέσεις εκατομμυρίων και το μπαλάκι ευθυνών από τους αρμόδιους. Δεν γίνεται δίπλα στα αστραφτερά ξενοδοχεία και τις βίλες να υπάρχουν ακόμα σήμερα αποθήκες–σχολεία.

ΑΣ ΦΩΤΙΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΙΤΙΕΣ:
Τα προβλήματα που παρουσιάζουν τα σχολικά κτίρια όλων των βαθμίδων στην Κέρκυρα και αφορούν στην κατάσταση των κτιριακών υποδομών και ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων οφείλονται σε κυβερνητικές επιλογές, στην έλλειψη σχεδιασμού και κρατικής χρηματοδότησης προς την κατεύθυνση επίλυσής τους και δεν είναι τυχαίο πως είναι παρόμοια για κάθε περιοχή της Ελλάδας. Δεν γίνεται να αποσπαστεί η κατάσταση από την εφαρμοζόμενη πολιτική της χρόνιας υποχρηματοδότησης της Παιδείας από όλες τις κυβερνήσεις διαχρονικά (ΝΔ,ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ), της πολιτικής των μνημονίων και της στρατηγικής της ΕΕ για το χαρακτήρα της Παιδείας ως εμπόρευμα και όχι ως κοινωνικό αγαθό.
Βασικός στόχος των κυβερνήσεων με την ολοκληρωτική πρόσδεση της εκπαίδευσης στις περιφέρειες και στους δήμους είναι η καθήλωση των κρατικών δαπανών για την εκπαίδευση και η μετάθεση του κόστους λειτουργίας των σχολικών μονάδων ουσιαστικά στην οικογένεια. Μέσα από την επιχείρηση «αποκέντρωση της εκπαίδευσης» προωθείται η ιδιωτικοποίηση και δοκιμάζεται συνολικά το μοντέλο του ευέλικτου, «αποκεντρωμένου» σχολείου της αγοράς. Μάλιστα, αυτές τις μέρες, εν μέσω πανδημίας η κυβέρνηση με νέες αντιεκπαιδευτικές ρυθμίσεις, προωθεί την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας η οποία θα συνδεθεί με τη χρηματοδότησή της. Το αποτέλεσμα θα είναι η μεγαλύτερη υποβάθμιση του σχολείου, η μεταφορά της ευθύνης για όλα τα προβλήματα στους ίδιους τους γονείς, τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, η ακόμα μεγαλύτερη κατηγοριοποίηση και ταξική διαφοροποίηση της εκπαίδευσης.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΕΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΙ
Δημοτικές και περιφερειακές Αρχές έχουν την δική τους ευθύνη γιατί αποδέχονται και στηρίζουν αυτήν την πολιτική συμφωνώντας στο πέρασμα της αρμοδιότητας στην ευθύνη της Τ.Δ.. Έχουν ευθύνη γιατί δεν έχουν πάρει αποφάσεις σύγκρουσης με αυτή την κατάσταση και διεκδίκησης αυτών που δικαιούμαστε. Βολεύονται και προωθούν τις φτηνές τάξεις προκάτ, αφού δεν διεκδικούν από τον κρατικό προϋπολογισμό, δεν προγραμματίζουν νέα σχολικά κτίρια. Σε αυτόν τον φτηνό σχεδιασμό λειτούργησε στην Κέρκυρα η δίχρονη προσχολική αγωγή. Έχουν ευθύνη γιατί αποδέχονται και ιεραρχούν τα διάφορα κονδύλια έχοντας τελευταία σε προτεραιότητα την Παιδεία, όπως άλλωστε και τα άλλα κοινωνικά αγαθά Υγεία, Πρόνοια κλπ) υπηρετώντας την ανάπτυξη με κριτήριο το κέρδος.

ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ Ι.ΝΗΣΩΝ
Χρησιμοποιώντας το δούρειο ίππο των αρμοδιοτήτων, η περιφερειακή αρχή παρουσίασε τον προϋπολογισμό του 2021, από τον οποίο λάμπουν δια της απουσίας τους αναγκαία κονδύλια για σχολική στέγη, προγραμματικές συμβάσεις σχολικών υποδομών, η κατασκευή ενός σχολικού συγκροτήματος.
Αλλά και στην αρμοδιότητα που την αφορά, αυτήν δηλαδή των μεταφορών των μαθητών, δεν διεκδίκησε ούτε φρόντισε για την αύξηση της χρηματοδότησης με αποτέλεσμα οι σχολικές μεταφορές να γίνονται από λεωφορεία που είναι γεμάτα μαθητές και κάποια να μη γίνονται καθόλου.
Αυτή λοιπόν η πολιτική της υποχρηματοδότησης που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις και οι Δημοτικές και Περιφερειακές Αρχές, έχει αφήσει τα σχολεία έρμαια και ετοιμόρροπα.
Στην Κέρκυρα η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη μια και τα περισσότερα σχολεία είναι παλιά και ειδικά αυτά που είναι μέσα ή πέριξ της πόλης.

Μερικά ακόμα προβλήματα από τις “μεταρρυθμίσεις” του επιτελικού κράτους.

Ελλιπής καταγραφή δεδομένων κτιριακής υποδομής
Σήμερα η συγκέντρωση στοιχείων και η καταγραφή της κατάστασης των κτιριακών υποδομών των σχολικών μονάδων είναι στις αρμοδιότητες των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης μέσω των Διευθυντών των σχολικών μονάδων, σε συνεργασία και με τη συνδρομή των Τεχνικών Υπηρεσιών των Δήμων.
Η καταγραφή αυτή περιλαμβάνει πληροφορίες για τα βασικά στοιχεία των κτιρίων, οικοδομικά προβλήματα, παλαιότητα δικτύων ύδρευσης, πυρασφάλεια, πρόσβαση ΑΜΕΑ κ.α., και γίνεται εκτίμηση των απαιτούμενων επεμβάσεων. Ακόμη κι αυτό το αρχικό στάδιο καταγραφής παρουσιάζει ελλείψεις διότι στην ουσία δεν πραγματοποιείται με τη συνδρομή των αρμόδιων Υπηρεσιών που διαθέτουν αρχεία για τις κατασκευές αυτές.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι η καταγραφή των παραπάνω στοιχείων των σχολικών κτιρίων απαιτεί ιδιαίτερες τεχνικές και επιστημονικές γνώσεις και είναι ουσιαστικής σημασίας για τον προγραμματισμό μελετών και εργασιών για τη συντήρηση τους επομένως είναι παράλογο να ζητείται να υλοποιηθεί τέτοιου είδους καταγραφή από εκπαιδευτικούς.
Οι αρμόδιες για τη συντήρηση των σχολικών κτιρίων, Τεχνικές Υπηρεσίες δεν έχουν πρόσβαση στην πλατφόρμα καταγραφής με αποτέλεσμα να μην υπάρχει συγκεντρωμένη εικόνα αυτών των στοιχείων. Οι ελάχιστες επεμβάσεις συντήρησης ή εναρμόνισης με τις προδιαγραφές στα σχολικά κτίρια γίνεται με βάσει την καταγραφή των αιτημάτων διευθυντών και συλλόγων γονέων και κηδεμόνων προς την τεχνική υπηρεσία που όμως δεν είναι αποτέλεσμα ενός γενικότερου σχεδιασμού ή πορισμάτων ενός τακτικού ελέγχου από τους Μηχανικούς των Δήμων.

Μεγάλα ποσά σε εκμισθωμένα σχολικά κτίρια που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις καταλληλότητας και ταυτόχρονα αναξιοποίητα δημόσια κτίρια που καταρρέουν.
Στο νομό μας αρκετά από τα κτίρια της πρωτοβάθμιας κυρίως εκπαίδευσης δεν είναι ιδιόκτητα. Για τα κτίρια αυτά δαπανιούνται μεγάλα ποσά εκμίσθωσης, τα οποία θα μπορούσαν να διατεθούν για κατασκευή νέων σύγχρονων σχολικών κτιρίων ή ανακαίνιση παλαιών δημόσιων κτηρίων. Όμορφα αρχιτεκτονικά και ιστορικά κτίρια καταρρέουν, όπως αυτό της ΑΕΒΕΚ, την καμινάδα της οποίας δε θέλουμε να δούμε να πέφτει στο διπλανό σχολείο. Σχεδόν όλα τα μισθωμένα σχολικά κτίρια δεν πληρούν τα κριτήρια καταλληλότητας και επιλογής χώρων. Όπως είναι: μελέτη για χρήση εκπαιδευτηρίου, ασφάλεια πρόσβασης, αποφυγή κεντρικών οδικών αρτηριών με μεγάλο κυκλοφοριακό φόρτο, αποστάσεις από κεραίες κινητής τηλεφωνίας, σωφρονιστικά ιδρύματα, επαρκούς έκτασης προαύλιο χώρο κ.λ.π..

Αδιέξοδη και αναποτελεσματική η διαχείριση των προβλημάτων και απαιτήσεων για ασφαλή σχολική στέγη.
Η διάλυση του ΟΣΚ και η ένταξή του σε Α.Ε. (ΚΤΥΠ), η επιμονή για τα ΣΔΙΤ αλλά και η οικονομική κρίση, η οποία σταμάτησε κάθε κατασκευαστική δραστηριότητα, έχουν οδηγήσει τα σχολικά κτίρια σε άθλια κατάσταση. Η διάχυση ευθυνών σε Περιφέρειες και Δήμους, πρώτα με τον «Καλλικράτη» και στη συνέχεια με τον «Κλεισθένη», έχει διαμορφώσει μία χαοτική κατάσταση, η οποία επιδεινώνεται ακόμα περισσότερο με τις συνεχιζόμενες συγχωνεύσεις σχολικών μονάδων και τις προσθήκες προκατασκευασμένων αιθουσών που δεν είναι παρά μια προσωρινή και βολική λύση με ελάχιστο συγκριτικά κόστος όχι όμως και η ενδεδειγμένη.
Η κατάργηση των προσλήψεων αφήνει το αποτύπωμά της. Το προσωπικό των Τεχνικών Υπηρεσιών των τεσσάρων Δήμων αλλά και της Περιφέρειας, δεν επαρκεί ούτε στο ελάχιστο για την κάλυψη των αναγκών σε τακτικούς ελέγχους όλων των σχολικών κτιρίων, σε επεμβάσεις όπου είναι απαραίτητο. Οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού Μηχανικών έχουν παγώσει από το 2008 .Οι ελλείψεις δε σε τεχνολογικό εξοπλισμό δυσχεραίνουν το έργο των Μηχανικών .

Οικονομική κατάσταση Σχολικών Επιτροπών και κρατικοί πόροι για συντήρηση σχολικών κτιρίων.
Η υποχρηματοδότηση των Σχολικών επιτροπών δημιουργεί δυσλειτουργίες. Παράλληλα η κρατική χρηματοδότηση ΣΑΤΑ που προορίζεται για τη συντήρηση των σχολικών κτιρίων δεν επαρκεί για την κάλυψη ακόμη και των αναγκαίων εργασιών όπως αποδεικνύεται καθημερινά. Οι οικογένειες βάζουν σταθερά βαθιά το χέρι στην τσέπη.

Ανύπαρκτος προσεισμικός έλεγχος και επεμβάσεις για σεισμική θωράκιση
Τα περισσότερα σχολικά κτίρια είναι 35ετίας και πάνω και χρειάζονται σημαντικές ενισχύσεις ακόμη και σταδιακά μεταστέγαση σε νέα σχολικά κτίρια.
Μέχρι στιγμής η μόνη σοβαρή απόπειρα προσεισμικού ελέγχου πραγματοποιήθηκε από τον ΟΣΚ. Το σχετικό πρόγραμμα που είχε ξεκινήσει το 2004, διακόπηκε το 2011 λόγω κατάργησης του οργανισμού. Την ίδια χρονιά, κόπηκε το 60% του Προγράμματος Δημόσιων Επενδύσεων του ΟΣΚ και δεν εκταμιεύτηκαν 2,5 εκατ. ευρώ για τη δεύτερη φάση των ελέγχων.

ΕΣΠΑ, ΠΔΕ και λοιπά χρηματοδοτικά εργαλεία.
Ο κύριος όγκος των χρηματοδοτήσεων έχει ως προτεραιότητα τα λεγόμενα ‘’αναπτυξιακά έργα’’ προσαρμοσμένα πάντα στις ιεραρχήσεις των επενδυτών. Οι παρεμβάσεις που γίνονται τα τελευταία χρόνια στα σχολεία, όταν εντάσσονται σε ευρωπαϊκά προγράμματα κυρίως αφορούν μικρές ή μεγάλες επισκευές (πιο σπάνια) και δεν αφορούν την ανέγερση νέων κτιρίων.
Η τρέχουσα χρηματοδότηση μέσω ευρωπαϊκών προγραμμάτων όπως για παράδειγμα το πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης, δεν καλύπτει τις ανάγκες που υπάρχουν και τα προβλήματα που προκύπτουν από την ανύπαρκτη συντήρηση για σειρά ετών. Είναι παράλογο να εστιάζουμε στην ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων που δεν έχουμε εξετάσει τη δομική τους τρωτότητα. Ουσιαστικά τα προγράμματα αυτά αφορούν στην στήριξη της “πράσινης ανάπτυξης” και τα σχολικά κτίρια αποτελούν μέρος αυτής της επένδυσης κατά την οποία κρύβονται και μερικά μη “ενεργειακά μερεμέτια.”
Πολλές φορές επίσης δεν είναι εφικτή η ένταξη στο πρόγραμμα, γιατί τα σχολεία δεν έχουν την απαραίτητη άδεια λειτουργίας. Επιπροσθέτως, αναίτιες καθυστερήσεις Δήμων και κυβέρνησης καθιστούν τις εξαγγελίες για ένταξη στα διάφορα προγράμματα άδειο πουκάμισο.
Από την άλλη τα κατασκευαστικά κονδύλια των σχολείων, έχουν να αποδοθούν από το 2012, πράγμα που σημαίνει ότι όποια επισκευή κάνουν οι διευθυντές στα κτίρια την κάνουν με τα λειτουργικά έξοδα του σχολείου, στερώντας κονδύλια από άλλες βασικές ανάγκες που έχει να καλύψει το σχολείο.

Με την πρωτοβουλία μας αυτή επιδιώκουμε
• να πέσουν οι προβολείς στην υποτιμημένη, κατά τη γνώμη μας, παιδεία τόσο από την κεντρική εξουσία και όσο και τις περιφερειακές και δημοτικές αρχές.
• την λήψη μέτρων για να διασφαλιστούν οι πρέπουσες συνθήκες ασφάλειας στα σχολεία της περιοχής μας αλλά και οι σύγχρονες συνθήκες εργασίας και μάθησης.
Για αυτό ζητήσαμε να παρευρεθούν οι Δήμοι φέρνοντας τον δικό τους ολοκληρωμένο σχεδιασμό, οι συνδικαλιστικοί φορείς εκπαιδευτικών και γονέων ως οι βασικοί αρμόδιοι και γνώστες των αναγκών σε αιτήματα και δράση, τις προτάσεις των οποίων πρέπει να πάρει υπόψη του το ΠΣ.
Προτάσεις:
• Η Περιφέρεια να εντάξει στο νέο ΕΣΠΑ συγκεκριμένη και γενναία χρηματοδότηση για τις σχολικές υποδομές.
• Διεκδίκηση έκτακτης χρηματοδότησης από την κυβέρνηση για τα προβλήματα Σχολικής στέγης, αύξηση του ποσοστού διάθεσης του προγράμματος «ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ» στα σχολεία και αντίστοιχα από κάθε άλλη γενική χρηματοδότηση που θα έρθει στους Δήμους.
• Ανάληψη από την Περιφέρεια της κατασκευής σχολικού συγκροτήματος για τους μαθητές της ειδικής αγωγής στην Κέρκυρα.
• Κοινή πορεία και συστράτευση με τους αγώνες του εκπαιδευτικού, μαθητικού και γονεϊκού κινήματος στηρίζοντας τα αιτήματά τους για: μαζικούς διορισμούς μόνιμων εκπαιδευτικών, αραίωση μαθητών και δημιουργία ολιγομελών τμημάτων έως 15 μαθητές, συνεχή-επαναλαμβανόμενα τεστ, πρόσληψη μόνιμων καθαριστριών για κάλυψη όλου του ωραρίου λειτουργίας των σχολείων, κατάργηση του ορίου χιλιομετρικής απόστασης για τη μεταφορά των μαθητών κλπ

ΕΠΙΛΟΓΟΣ:
Το σχολείο αλλάζει. Δεν μπορεί να μην αλλάζει, γιατί παρακολουθεί τις εξελίξεις στην οικονομία, και στην παραγωγή. Στη σημερινή πραγματικότητα όμως αλλάζει για τα συμφέροντα των επιχειρηματιών και όχι των μαθητών, των γονιών και της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Αυτή είναι η ουσία των δεκάδων “εκσυγχρονιστικών”, μεταρρυθμιστικών παρεμβάσεων, που ούτε αποσπασματικές είναι ούτε χωρίς σχέδιο, όπως πολλές φορές υποκριτικά υποστηρίζει το εναλλασσόμενο πολιτικό προσωπικό σε κυβέρνηση και τοπική Διοίκηση
Αυτή είναι η “κόκκινη κλωστή” που συνδέει τις αντιδραστικές αλλαγές, χρόνια τώρα, στο σχολείο, το περιεχόμενο των σπουδών και την έμφαση σε δεξιότητες, τις προσπάθειες “αυτονόμησης” των σχολικών μονάδων.
Η Παιδεία είναι υπόθεση όλων μας. Για μας η μόρφωση δεν είναι εμπόρευμα είναι δικαίωμα. Για αυτό θεωρούμε ότι πρέπει να είναι αποκλειστική ευθύνη του κράτους, η Εκπαίδευση να είναι Δημόσια και Δωρεάν χωρίς καμία ιδιωτική και επιχειρηματική δράση.