13/2/1944: Όταν συμμαχικά αεροπλάνα σκότωναν 8 Λευκιμμιώτες…

Πέρασαν 77 χρόνια από την ημέρα που 8 Λευκιμμιώτες έχασαν τη ζωή τους από τα  πυρά αγγλικών πολεμικών αεροσκαφών στις 13 Φεβρουαρίου του 1944,  ταξιδεύοντας για την πόλη της Κέρκυρας με το λεωφορείο του Δημήτρη Κουλούρη – Σπάου. Σκοτώθηκαν από συμμαχικά πυρά στην τοποθεσία Μάρμαρο, σε ένα σκοτεινό παιχνίδι της μοίρας…

Οι νεκροί ήταν οι Γεώργιος Κοτινάς (Κατσάνης), Αποστόλης Κουλούρης (Καβουρέλης), Δημήτριος Κουρής (Πασάς), Χαρίλαος Κουρής (Πασάς), Σπύρος Πάτρας (Οδηγός), Μαρία Πλασκασοβίτη (Πριτσιπήλιου),  Ετεοκλής Σαμοΐλης (Φεράρης) και Χρήστος Σαμοΐλης (Παπαστεφανής).

Σε κείμενό του ο π. Αυγουστίνος Ψωμάς, θυμίζει την υπόθεση υπογραμμίζοντας ότι μέχρι και σήμερα δεν είναι γνωστό που έχουν ταφεί οι οκτώ: «Ίσως, το τραγικότερο παιχνίδι που η μοίρα επιφύλαξε σε αυτούς τους νεκρούς αδελφούς και αδελφές μας, δεν ήταν τόσο η στιγμή της θυσία τους αλλά το ότι ῾μένουν῾ για πάντα εκεί, συνειδησιακά ενταφιασμένοι στα σκοτεινότερα και πιο απόμακρα συρτάρια των ήσυχων συνειδήσεων μας, χωρίς να γνωρίζουμε μέχρι σήμερα πού βρίσκονται οι τάφοι τους, χωρίς να τους αποδοθεί το αντίτιμο του αίματος, έστω καντήλι, έστω λιβάνι, τουλάχιστον το δίκαιο στεφάνι της νικηφόρου δάφνης που τους αναλογεί».

Κείμενο: π. Αυγουστίνος Ψωμάς

Το κείμενο είναι ελάχιστος φόρος τιμής σε όσους χάθηκαν στις 13 Φεβρουαρίου του 1944 στην Λευκίμμη!

   Μία σειρά απίστευτων γεγονότων, αφηγήσεων και ιστοριών δείχνουν πώς ήταν η ζωή στον τόπο μας, την Λευκίμμη, τόσο κατά τη διάρκεια όσο και στον απόηχο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ολόκληρος σχεδόν ο κόσμος «συμβιβάστηκε» για έξι χρόνια να ζει ανάμεσα στο θάνατο, το σκοτάδι και την καταστροφή.

   Σε αυτές τις σουρεαλιστικές αφηγήσεις που εξιστορούσαν ζωηρά μέχρι πρόσφατα αρκετοί υπερήλικες συντοπίτες μας – τις οποίες είχα την αγαθή τύχη και ευλογία να υπάρχω αυτήκοος μάρτυρας και ακροατής-, απεικονίζονταν η δυστυχία, η πείνα, η κακουχίες, η ζωή και ο θάνατος.

    Οι αφηγήσεις αυτές, καθώς και αρκετές φωτογραφίες που σώζονται μέχρι σήμερα, ιχνηλατούν τις πτυχές της ζωής του Αλευκιμμιώτη στο πέρασμα του χρόνου, την καθημερινότητα του, τις χαρές, τις λύπες, τις αγωνίες και τους κόπους του. Άλλες πάλι, δείχνουν τις πληγές και τα συντρίμμια που άφησε πίσω του ο χρόνος, η κακουχίες και ο πόλεμος σε κάθε σημείο του τόπου μας.

    Δυστυχώς, για τους περισσότερους από εμάς, το μεγαλύτερο κομμάτι της καθόλα προσωπικής μας Λευκιμμιώτικης Ιστορίας δεν το έχουμε παρατηρήσει, ανακαλύψει, γνωρίσει ή περιεργαστεί. Αν και η σημερινή τεχνολογία συνέβαλε στην ενημέρωση σχετικά με τη διάθεση της πληροφορίας, οι εικόνες του ολόδικού μας παρελθόντος, παραμένουν ακόμη απόμακρες, ενδεχομένως ξένες, ακόμη και άγνωστες.

 Μια από αυτές τις ιστορίες λοιπόν, είναι η δολοφονία των οκτώ Λευκιμμιωτών κατά την διάρκεια του Β´ Παγκόσμιου πολέμου από συμμαχικά πυρά στην τοποθεσία Μάρμαρο, η οποία βρίσκεται μεταξύ των οικισμών Ριγγλάδες και Βιταλάδες. Άνθρωποι δικοί μας, παιδιά, πατεράδες, μανάδες, συγγενείς, σάρκα από την σάρκα του τόπου και του εαυτού μας, έχασαν την ζωή τους αναπάντεχα σε ένα σκοτεινό παιχνίδι της μοίρας!

     Με συγκινεί και με γεμίζει αισιοδοξία η ευαισθησία ορισμένων συγχρόνων συγχωριανών μου, οι οποίοι, με την επιλογή του συγκεκριμένου θέματος, θέλησαν να φέρουν στο φως άγνωστα στο ευρύ κοινό στοιχεία και γεγονότα που αφορούν τα θύματα αυτής της μέρας, της 2ας Φεβρουαρίου 1944. Να μας παρουσιάσουν εκείνες ακριβώς τις μαρτυρίες, τα στοιχεία και τις εξιστορήσεις για αυτούς τους ανθρώπους που τα όνειρα τους διακόπηκαν τόσο αναπάντεχα σκληρά μέσα στην ομοβροντία των αγγλικών πυρών η οποία αφαίρεσε τόσο πρόωρα τις ζωές τους. Να μας μιλήσουν και να μας παραθέσουν τα ιστορικά στιγμιότυπα για την δολοφονία, για τα πρόσωπα και την ταφή όλων αυτών των συνανθρώπων μας για τους οποίους, ελάχιστα γνωρίζουμε.

   Εκείνο τον καιρό, οι μαρτυρίες των ίδιων των επιζώντων συμπολιτών μας από τη σκηνή του γεγονότος, γρήγορα μεταδόθηκαν με τον μόνο τρόπο που θα μπορούσαν να διαδοθούν τα νέα της εποχής, … από στόμα σε στόμα. Λίγοι όμως από το ευρύτερο σύνολο της τότε κοινωνίας και ενδεχομένως, ελάχιστοι σύγχρονοι του τόπου μας,  είχαν ή έχουν ακόμη την ικανότητα να επεξεργαστούν το πλήρες και βαθύτερο νόημα των συμβάντων. Ονόματα και ζωές οι οποίες κατέληξαν γρήγορα στατιστικές και εκτιμήσεις, όλα αυτά δηλαδή που υπολογίζονταν με βάση τις εκθέσεις της εποχής του πολέμου και είχαν στο μεγαλύτερο μέρος τους συνταχθεί ως μεταπολεμικές δημογραφικές μελέτες για την απώλεια του πληθυσμού. Τίποτε βαθύτερο από αυτή την τόση απλή και καθόλα θλιβερή διαπίστωση. Το προσωπικό δράμα αυτών των οικογενειών, οι καταστροφικότατες κοινωνικές διαστάσεις και ο αντίκτυπος που είχε σε βάθος χρόνου για τον τόπο μας ο πόλεμος και η βιαιότητα όλων όσων πέρασαν από τον τόπο μας αδιακρίτως, ενεγράφησαν στα αρχαιότερα των κρατικοτάτων υποδειμάτων σε μια περίοδο 25 περίπου χρόνων ώστε να ῾πάμε μπροστά῾….αλίμονο… χωρίς παρελθόν!

Δυστυχώς στις μέρες μας, η στατιστικοποίηση αυτών των ψυχών και το ιστορικό καταχώνιασμα τους στις μικρές ξεθωριασμένες γραμμές της Ιστορίας, μας αφαίρεσε και συνεχίζει να μας αφαιρεί ως κοινωνία την δυνατότητα πνευματικού, πολιτισμικού, αξιακού, ηθικού και κοινωνικού ανεφοδιασμού ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε σε ένα ασφαλέστερο, ειρηνικότερο, προοδευτικότερο και ευγενέστερο μέλλον. Ένα μέλλον το οποίο θα δικαιώνει τις θυσίες όλων των πατέρων και μητέρων του τόπου μας. Αυτών που θυσιάστηκαν, υπέφεραν, βασανίστηκαν με κάθε δυνατό τρόπο και μαρτύρησαν κυριολεκτικά ή συνειδησιακά ώστε εμείς να ζούμε σε αυτόν τον Άγιο Τόπο, την Λευκίμμη μας!

   Ίσως, το τραγικότερο παιχνίδι που η μοίρα επιφύλαξε σε αυτούς τους νεκρούς αδελφούς και αδελφές μας, δεν ήταν τόσο η στιγμή της θυσία τους … αλλά το ότι ῾μένουν῾ για πάντα εκεί, συνειδησιακά ενταφιασμένοι στα σκοτεινότερα και πιο απόμακρα συρτάρια των ήσυχων συνειδήσεων μας, χωρίς να γνωρίζουμε μέχρι σήμερα πού βρίσκονται οι τάφοι τους, χωρίς να τους αποδοθεί το αντίτιμο του αίματος, έστω καντήλι, έστω λιβάνι, τουλάχιστον το δίκαιο στεφάνι της νικηφόρου δάφνης που τους αναλογεί. Αντίθετα, παραμένουν μέχρι σήμερα ξεχασμένοι άγνωστοι στρατιώτες στο βιαστικό και πολυάσχολο διάβα του χρόνου, πλακωμένοι από το βαρύ μάρμαρο της λήθης και της δικής μας αγνωμοσύνης.

    Η μαρτυρία, αγαπητοί μου, αποτελεί το παλαιότερο και σημαντικότερο εργαλείο στο οπλοστάσιο των λαών, μιάς μαρτυρίας που έχει πλέον μετατραπεί σε κάτι διαφορετικό για τον κόσμο του πραγματικού μας χρόνου, ενός χρόνου όπου δεν υπάρχει η παύση για περισυλλογή. Μιας μαρτυρίας που μεταδίδεται ανεπεξέργαστη άμεσα και παγκόσμια σε άτομα που αποτελούν στο μεγαλύτερο μέρος τους ένα απαθές, βουβό, αγελαίο ακροατήριο χωρίς την δυνατότητα, αν όχι βαθυάς περισυλογής, τουλάχιστον κριτικής σκέψης. Ένα ακροατήριο το οποίο – στην καλύτερη των περιπτώσεων – ανταποκρίνεται με στιγμιαίες συναισθηματικές αντιδράσεις, προσεγγίζοντας την σκληρότητα των όποιων σκληρών ιστορικών γεγονότων κινηματογραφικά … ή κυκλοθυμικά.

   Κάποτε, οι μαρτυρίες των συνανθρώπων μας, των σύγχρονων προς τα γεγονότα της δολοφονίας των οκτώ συνανθρώπων μας, παρείχαν τις πηγαίες φυσικές αλλά και ηθικές αντιδράσεις τους με τρόπο που κανένα εγχειρίδιο η βιβλίο ιστορίας δεν μπορεί να αποτυπώσει. Η σημερινή ημέρα μνήμης αυτών των ψυχών, αγαπητοί μου, μας υπενθυμίζει ακριβώς αυτήν την επιτακτική ανάγκη που πρέπει ο καθένας από εμάς να συναισθάνεται μέσα στην ψυχή και στην συνείδηση του.  Της συναίσθησης του οτι, η ιστορία μας δεν αναμασάται επετειακά παιανίζοντας εμβατήρια επειδή κάποιο μνημόσυνο μας το επιβάλλει αλλά οτι η ιστορία μας μελετάται, κατανοείται, εμπεδώνεται και τιμάται επειδή το μέλλον μας την προϋποθέτει!

   Αυτούς λοιπόν, τους ηρωικούς μας νεκρούς αλλά και όλους τους άλλους τους ζωντανούς νεκρούς της Κατοχής, της Πείνας, της Εξαθλίωσης, επώνυμους και ανώνυμους που πολέμησαν, που δολοφονήθηκαν, που ταλαιπωρήθηκαν, που θυσιάστηκαν και που αντιστάθηκαν σε κάθε μορφή κακού στο Αλεύκι μας, έχουμε χρέος να θυμόμαστε και να τιμούμε ως Θεματοφύλακες, ως Οδοδείκτες, ως Μεγαλομάρτυρτες, Αντιπροσώπους και Φορείς αυτής της ίδιας της Σπουδαίας Ιστορίας και των αγνών αξιών που γέννησε ο Τόπος μας.

   Η ταφή των νεκρών, και μάλιστα των πολεμιστών στις μάχες, αποτελούσε και πάντοτε αποτελεί  για εμάς τους Έλληνες ιερό χρέος και υπέρτατο καθήκον, εσωτερική ανάγκη και επιταγή. Είναι κάθε άλλο παρά μία απλή, τυπική διαδικασία. Οι νεκροί πρέπει να προσεγγίζονται με σεβασμό και ευλάβεια. Αναρωτιέμαι όμως αν έγινε κάτι ανάλογο με τους Λευκιμμιώτες νεκρούς του 1944.

     Ακόμη και άν όλοι μας τους αγνοήσαμε, οι ίδιοι οι τάφοι αυτών των οκτώ νεκρών και των υπολοίπων συντοπιτών μας που χάθηκαν με ανάλογο τρόπο τόσο άδικα κατά την διάρκεια του γερμανοϊταλικού φασισμού, περισώζουν και θα περισώζουν την τιμή του τόπου μας δίνοντας μαθήματα ηρωισμού και ανδρείας στον κάθε σύγχρονο άνθρωπο, στον κάθε ένα από εμάς! Τα άγια οστά τους, αυτά που παραμένουν μέχρι σήμερα διάσπαρτα και ξεχασμένα σε διάφορα σημεία της Λευκίμμης, θα αποτελούν και θα υπάρχουν πάντοτε, ως το πνευματικό και ηθικό λίπασμα που ποτίζει, που τρέφει και που θα δυναμώνει στους αιώνες τις ρίζες αυτού του αγέρωχου και ευλογημένου δέντρου που λέγεται Αλεύκι!

Ας αναπαύονται οι ψυχές σας στην αγκαλιά του Θεού Αθάνατοι Αλευκιμμιώτες αδελφοί και αδελφές μας!

Η μνήμη σας να είναι αιώνια!

Δείτε στους επόμενους συνδέσμους
αποσπάσματα από εκδήλωση που
πραγματοποιήθηκε στη Λευμίμμη στις 28/10/2018.

Σπύρος Σαμοΐλης – Αγγλικά αεροπλάνα χτυπούν λεωφορείο στη Λευκίμμη (13-02-1944)

Μιχάλης Κοτινάς – Αγγλικά αεροπλάνα χτυπούν λεωφορείο στη Λευκίμμη (13-02-1944)

Γεώργιος Γαστεράτος – Μαρτυρία Τέλη Κουλούρη (13-02-1944)

π. Γεώργιος Στασινούλας – Αγγλικά αεροπλάνα χτυπούν λεωφορείο στη Λευκίμμη (13-02-1944)