Εβδομάδα προϋπολογισμού η μόλις λήξασα. Ψηφίστηκε, Σάββατο βράδυ, από την κυβερνητική πλειοψηφία. Ωστόσο, ακόμα και οι συμμετέχοντες βουλευτές, στην πενθήμερη συζήτηση στη βουλή, λίγα, έως και ελάχιστα απεκόμισαν ως γνώση για τα πραγματικά μεγέθη του προϋπολογισμού τους κράτους για το 2022. Είναι αληθές, πως τα παρεμβαλλόμενα θέματα, της Μελέτης Τσιόδρα – Λύτρα, για τη θνητότητα στις ΜΕΘ, η επακολουθήσασα διαγραφή, του Παναγιώτη Κουρουμπλή, από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ, και άλλα τινά συναφή, εξέτρεψαν τη συζήτηση από το κύριό της θέμα.
Είναι σαφές, πως ακόμα και σε περιόδους οικονομικής ομαλότητας, – υπό Κ. Σ, όπως θα έλεγαν και οι φυσικοί επιστήμονες – , οι προϋπολογισμοί κρατών, επιχειρήσεων ή, και, νοικοκυριών αναθεωρούνται, είτε προς το θετικό, είτε προς το αρνητικό επί των προϋπολογισθέντων μεγεθών.
Άριστοι γνώστες, αυτής της κοινά αποδεκτής πραγματικότητας, οι συντάκτες του άρτι ψηφισθέντος προϋπολογισμού και των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της εποχής μας επίσης, θέτουν εκ προοιμίου τις εξής προϋποθέσεις για την πιστή υλοποίηση αυτού, του προϋπολογισμού /
- Ότι υποχωρεί η πανδημία,
- Ότι υποχωρούν οι ανατιμήσεις,
- Ότι, δεν συμβαίνουν γεωπολιτικές αναταράξεις.
Σε ότι, αφορά την πρώτη προϋπόθεση, την πανδημία, η επιστημονική κοινότητα, αδυνατεί να προβεί σε αισιόδοξη εκτίμηση.
Στην δεύτερη προϋπόθεση, αυτήν ων ανατιμήσεων, μεμονωμένοι οικονομολόγοι, έδρες οικονομικών ερευνών και οίκοι αξιολογήσεων, διχάζονται. Η πλειοψηφία αυτών, συγκλίνει στην άποψη, ότι οι ανατιμήσεις σε όλο το εύρος της οικονομίας, – καύσιμα, μεταφορές, προϊόντα και υπηρεσίες – , θα συνεχιστούν. Στην αιτία, δε, των ανατιμήσεων, προσθέτουν κι εκείνην των αγροτικών προϊόντων, η παραγωγή των οποίων μειώθηκε εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της. Η CITY BANK, με πολύ σκεπτικισμό, εκτιμά πως στα μέσα του 2022, θα είναι δυνατή μια πιο πειστική απάντηση στο ερώτημα…
Στην τρίτη προϋπόθεση, αυτή των γεωπολιτικών αναταράξεων, – τοπικοί πόλεμοι, συρράξεις, αλλαγή οικονομικών και στρατιωτικών συσχετισμών – , η Ελλάδα έχει ήδη πληγεί. Ακόμη και χωρίς πόλεμο ή άλλες γεωστρατηγικές αλλαγές, εν καιρώ ειρήνης, λόγω της τουρκικής προκλητικότητας, έχει ήδη υπογράψει συμβάσεις εξοπλισμών 15 δις, και σε περιόδους οικονομικής κρίσης και πανδημίας… , ποσό που προστίθεται στο ήδη γιγάντιο δημόσιο χρέος…
Πέραν, όλων τούτων, η χώρα μας έχει μόλις εξέλθει από μια δεκαετή περίοδο μνημονίων, με όλα τα επακόλουθα στην πραγματική οικονομία και με έναν παραγωγικό ιστό πλήρως αποσαρθρωμένο.
Τούτων, όλων δοθέντων, εύλογα νοείται πως η χώρα μας, θα ζητήσει τη στήριξη των εταίρων της… Θα την έχει…;;;
Κλείνει η περίοδος φτηνού δανεισμού
Η ΕΚΤ, στο προχθεσινό της Διοικητικό Συμβούλιο, και υπό τις ασφυκτικές πιέσεις των πλουσίων χωρών του ευρωπαϊκού βορρά, αποφάσισε να μην συνεχίσει, πέραν του μηνός Μαρτίου του 2022, το έκτακτο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, PEPP, το οποίο είχε ενεργοποιήσει λόγω της πανδημίας. Ταυτόχρονα, τελειώνει και η συνέχιση των αγορών ομολόγων από την ΕΚΤ υπό το κανονικό πρόγραμμα QE (APP), ΠΟΣΟΤΙΚΉ ΧΑΛΑΡΩΣΗ.
Πάντα ταύτα, για την Ελλάδα σημαίνουν ότι διαψεύδονται οι προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί αλλά και οι ελπίδες για συνέχιση αυτής της σημαντικής στήριξης που βοήθησε στη μείωση του κόστους δανεισμού της χώρας εν μέσω COVID-19 σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, διευκολύνοντας το Ελληνικό Δημόσιο να δανειστεί ακόμη και με αρνητικά επιτόκια μέσω των δημοπρασιών εντόκων γραμματίων.
Σύμφωνα με τους γνωρίζοντες τα τεκταινόμενα σε Βρυξέλλες και Φρανκφούρτη, η στήριξη της ΕΚΤ προς τη χώρα μας θα συνεχιστεί μόνο μέσω του προγράμματος επανεπενδύσεων, δηλαδή της τοποθέτησης των κεφαλαίων από τα ελληνικά ομόλογα –καθώς και άλλα ομόλογα χωρών της Ευρωζώνης– που λήγουν το διάστημα μετά τον Μάρτιο του 2022 και έως τουλάχιστον τα τέλη του 2023, σε άλλους ελληνικούς τίτλους.
Οι ίδιες πηγές επιμένουν, πως σε περίπτωση, και αν και εφόσον κριθεί ότι οι πιέσεις στην αγορά είναι ανεξέλεγκτες, η ΕΚΤ θα έχει στη φαρέτρα της και ένα υπόλοιπο 100 δισ. ευρώ από το PEPP, το οποίο και θα επανενεργοποιήσει, για να στηρίξεις τις ευάλωτες οικονομίες, δηλαδή την Ελλάδα και ίσως την Ιταλία (λόγω πιθανών πολιτικών αναταραχών).
Λίγοι, έως και ελάχιστοι, στην χώρα μας γνωρίζουν, ότι μπροστά σε αυτήν την αβεβαιότητα, που συνδέεται με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ΕΚΤ, αναφορικά με την λήξη του προγράμματος ρευστότητας και την μικρή παράταση που δίνει στις επαναγοράς των ελληνικών ομολόγων, υπήρξε μια εκρηκτική άνοδος των spreads στα ελληνικά ομόλογα. Μπροστά σ αυτήν στη σκληρή πραγματικότητα, που εν πολλοίς προσομοιάζει με εκείνη του 2009 – 2010, πολλοί έστερξαν να εκτιμήσουν ότι …, ‘’δημιουργούνται, ακόμα και σκέψεις για πρόωρες εκλογές την Άνοιξη’’…, δηλαδή, πολύ πριν ανοίξει ο ασκός του Αιόλου…
Πολλοί, κοντά στο πρωθυπουργικό περιβάλλον ευρισκόμενοι, συγκλίνουν στην άποψη, ότι, με τα οικονομικά δεδομένα…, ‘’όσο νωρίτερα γίνουν εκλογές τόσο καλύτερα, διότι όσο καθυστερούν υπάρχει κίνδυνος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, να πάθει ότι ακριβώς έπαθε ο Αντώνης Σαμαράς το 2012’’..
Τι σημαίνει ΟΧΙ φτηνός δανεισμός…;;;
Η δυνατότητα που έχει δοθεί στην χώρα μας για φτηνό δανεισμό, – μέσω των μηχανισμών της ΕΚΤ – , προς αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών που δημιούργησε η πανδημία του κορωνοίού, προσφέρει στην κυβέρνηση των Αθηνών, να δανείζεται φτηνά από τις αγορές χρήματος για να αμβλύνει τις συνέπειες των σκληρών μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Είναι σκληρή, η απάντηση που θα δοθεί σε όποιον ρωτήσει, πως και με ποιο τρόπο, σε αντίθετη περίπτωση η κυβέρνηση θα στηρίξει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κυρίως της εστίασης και του λιανικού εμπορίου, που κυριολεκτικά βουλιάζουν, διότι πρακτικά το πελατολόγιο τους έχει συρρικνωθεί λόγω των μέτρων για τον περιορισμό της πανδημίας.
Επιπλέον, στις επιχειρήσεις που θα χρειαστούν στήριξη από την πολιτεία, θα προστεθούν κι εκείνες του πρωτογενή τομέα καθώς και οι βιοτεχνίες καθώς η συντριπτική αύξηση του κόστους ενέργειας έχει επιφέρει βαρύτατο χτύπημα στην πρωτογενή παραγωγή και τις βιοτεχνίες.
Παρόλα ταύτα, ο αναπληρωτής υπουργός οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, εξακολουθεί να ελπίζει σε μία συνέχιση της ανοχής που δείχνουν οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και πρώτιστα η ΕΚΤ, στην κατάρρευση των δεικτών της ελληνικής οικονομίας καθώς το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα έχουν καταγράψει ρεκόρ όλων των εποχών.
Όλοι εύχονται, να εκπληρωθεί η αισιοδοξία του κ. Σκυλακάκη.
Διερωτήθηκε κάποιος…, τι θα συμβεί, σε περίπτωση, που δεν ικανοποιηθεί η αισιοδοξία του υπουργού…;;;.
Οι εκτιμήσεις των διεθνών Οίκων
Ο οίκος Moody’s, εξηγεί πως το τέλος του φτηνού δανεισμού για την Ελλάδα, τα τέλη Μαρτίου 2022, θα μπορούσε να προκαλέσει αστάθεια όπου η ζήτηση για ελληνικό χρέος στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα είναι χαμηλότερη από τη βέλτιστη για τις ανάγκες χρηματοδότησης του κράτους. Με απλά λόγια, θα έχει αντίκτυπο στο κόστος δανεισμού. Εξαιτίας αυτού, η κυβέρνηση πιθανότατα θα συσσωρεύσει εκδόσεις ομολόγων τους επόμενους τέσσερις μήνες όσο το πρόγραμμα είναι ακόμη ενεργό. Υπενθυμίζεται, ότι από τον Μάρτιο του 2020, όταν η ΕΚΤ άρχισε να αγοράζει ελληνικά ομόλογα για πρώτη φορά από την έναρξη της κρίσης χρέους, έχει αγοράσει 32 δισ. ευρώ (περίπου 18% του ΑΕΠ) ελληνικούς κρατικούς τίτλους. Αυτά τα δις. Προστίθεται στο ήδη καλπάζον ελληνικό δημόσιο χρέος.
Είναι γνωστό ότι, η Moody’s μπροστά σ αυτά τα ενδεχόμενα, αρνητικά για την Ελλάδα, ανέβαλε την νέα έκθεση αξιολόγησή της, που ήταν να γίνει στις 19 Νοεμβρίου, προκειμένου να προηγηθούν οι αποφάσεις της ΕΚΤ και στη συνέχεια να δημοσιοποιήσει τη δική αξιολόγησή της, για την ελληνική οικονομία, με συγκεκριμένα δεδομένα ανάλυσης.
Την ίδια τακτική, με τη Moody’s, αναβολής της αξιολόγησης τους για την ελληνική οικονομία ακολούθησαν και οι άλλοι τρεις από τους BIG FOUR, [ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ], Οίκους Αξιολόγησης…
Τυχαίο…;;;
Διόλου…