Ο Ν1264/1982 στο στόχαστρο του ΣΕΒ, του νεοφιλελευθερισμού και του εκσυγχρονισμού

Στις 30 Ιουνίου 1982, λίγους μήνες μετά τη θριαμβευτική νίκη του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της 10^ης Οκτωβρίου 1981, ψηφίστηκε, από την κυβέρνηση του αείμνηστου Ανδρέα Παπανδρέου, ο βασικός συνδικαλιστικός νόμος 1264/82, που επιγράφεται ως: «Νόμος για τον εκδημοκρατισμό του Συνδικαλιστικού Κινήματος και την κατοχύρωση των συνδικαλιστικών ελευθεριών των εργαζομένων». Στο άρθρο 4 παρ.1 καθορίζεται επακριβώς και ο σκοπός των συνδικαλιστικών Οργανώσεων, ως εξής:

«Οι συνδικαλιστικές Οργανώσεις έχουν σκοπό τη διαφύλαξη και προαγωγή των εργασιακών, οικονομικών, ασφαλιστικών, κοινωνικών και συνδικαλιστικών συμφερόντων των εργαζομένων».Ο νόμος αυτός διαμόρφωσε καθοριστικά τα πλαίσια λειτουργίας του συνδικαλισμού και τις σχέσεις εργαζομένων και εργοδοσίας.  Ένας εμβληματικός νόμος πλαίσιο, που η διάρκειά του στο χρόνο και ο βαθύς επηρεασμός του συστήματος, αποδεικνύουν ότι ήταν μία μεγάλη μεταρρύθμιση, μία επανάσταση για την εργασία και την κοινωνία.  Διόρθωνε αδικίες και στρεβλώσεις δεκαετιών, κάλυπτε υπαρκτές ανάγκες της κοινωνίας, εξουδετέρωνε την εργοδοτική αυθαιρεσία απέναντι στους εργαζόμενους, δημόσιου και ιδιωτικού τομέα και ενίσχυε την κοινωνική συνοχή!

Από την επομένη της ψήφισής του ο ν.1264 μπήκε στο στόχαστρο του ΣΕΒ, του συνδικαλιστικού φορέα των βιομηχάνων, οι οποίοι με κάθε ευκαιρία καταφέρονταν εναντίον του, με το επιχείρημα ότι υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα και την παραγωγικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων όπως και την ανάπτυξη. Οι ασύδοτοι και  κρατικοδίαιτοι βιομήχανοι, (χάριν των οποίων τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων κατατίθεντο άτοκα στην ΤτΕ, ώστε να αντλούν δάνεια με χαμηλό επιτόκιο, (τα γνωστά θαλασσοδάνεια),  απαιτούσαν μειώσεις μισθών, ελαστικοποίηση της εργασίας, στραγγαλισμό των απεργιακών ελευθεριών και κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Συμπαραστάτη στις επιδιώξεις τους είχαν εξ αρχής την δεξιά παράταξη, τη Ν.Δ., που καταψήφισε στη Βουλή το ν1264 και εν συνεχεία τον πολέμησε με κάθε τρόπο… Σκληρός πολέμιος του νόμου, αλλά και πιο εχθρικά διακείμενος έναντι των ίδιων των εργαζόμενων, υπήρξε ο Κων/νος Μητσοτάκης, που είτε ως αρχηγός της Ν.Δ., είτε ως πρωθυπουργός,  δεν έκρυψε ποτέ με ποια πλευρά συντασσόταν! Γι΄ αυτό, όταν ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, ένα από τα πρώτα του μελήματα ήταν να ανατρέψει βασικές αρχές του 1264/82, με τα γνωστά επιχειρήματα των βιομηχάνων! Δηλωτικό δε των προθέσεών του έναντι των εργαζόμενων υπήρξε η γνωστή του δήλωση ότι: «οι εργαζόμενοι πρέπει να μάθουν να δουλεύουν περισσότερο και να αμείβονται λιγότερο»! Πάνω σ αυτή την αντεργατική και νεοφιλελεύθερη λογική κινήθηκε η κυβέρνησή του, την 3ετία 1990-1993, στο μείζον θέμα των εργασιακών σχέσεων, ψηφίζοντας το Ν.1892/1990, για τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας, χωρίς όμως να τολμήσει να εισάγει την ατομική σύμβαση!  Σ΄ αυτή την 3ετία άνοιξε και την κερκόπορτα των ιδιωτικοποιήσεων, (βλ. τσιμέντα κλπ), ενώ στα χέρια του η ΄΄αγορά΄΄ -που τάχα αυτορυθμίζεται- έκανε πάρτι στην αισχροκέρδεια, στη φοροδιαφυγή και στις ανεξέλεγκτες συνεχείς ανατιμήσεις βασικών κοινωνικών αγαθών και ειδών πρώτης ανάγκης, στερώντας την εθνική οικονομία από τεράστιους πόρους, ενώ οι εργαζόμενοι και μισθοσυντήρητοι έχασαν κάθε δυνατότητα αξιοπρεπούς διαβίωσης, λόγω λιτότητας και καθήλωσης μισθών και συντάξεων.  Ποιος δεν θυμάται, εν προκειμένω, το περίφημο «0+0=14»;

Τη σκυτάλη  από τη Δεξιά και το Μητσοτάκη, εναντίον των εργαζόμενων και των κεκτημένων τους, πήρε ο Σημίτης και το εκσυγχρονιστικό ΠΑΣΟΚ, που με το καλημέρα, κατάφερε να ταπεινώσει τη χώρα με την ιστορία των Ιμίων και τα ευχαριστώ στους Αμερικάνους και ύστερα με τις γελοιότητες στο θέμα Οτσαλάν!

Στα εργασιακά, ο Σημίτης, εισάγει στην Ελλάδα την έννοια του “flexibility”. Ευελιξία στην εργασία! Λίγοι κατάλαβαν, τότε, τι κρυβόταν πίσω από τη νέα εργασιακή ορολογία και μεταξύ αυτών ο ΣΕΒ και ο Κων. Μητσοτάκης, που έτριβε τα χέρια του από ικανοποίηση…! Παράλληλα υποστηρίζει ότι κάθε εργαζόμενος πρέπει να αλλάξει στον εργασιακό του βίο εφτά δουλειές και μιλάει για τους insiders, τους outsiders και τους «απασχολήσιμους»! Συμπληρωματικά, ευνοεί την ανεξέλεγκτη εισαγωγή… εργατικών χεριών, που πυροδοτεί τη μαύρη εργασία, υπονομεύει τα Ασφαλιστικά Ταμεία, συμπιέζει προς τα κάτω μισθούς και ημερομίσθια και «εξυπηρετεί» τους μεγαλοεργολάβους των Ολυμπιακών έργων και κάθε άλλου δημόσιου έργου, που θησαυρίζουν, εις υγεία των κορόιδων! Αναφέρεται, επίσης, στις «διαρθρωτικές αλλαγές» και «μεταρρυθμίσεις», που δεν είναι τίποτε άλλο από περικοπή επιδομάτων, (όπως π.χ. των πολύτεκνων κ.α.), ιδιωτικοποίηση κερδοφόρων φορέων του δημοσίου μέσα από αναγκαστική μετοχοποίηση, και μεταβίβαση σε ιδιώτες έργου και αρμοδιοτήτων δημόσιων οργανισμών, με πολλαπλάσιο κόστος για το κράτος, αλλά μισθούς πείνας για τους εργαζόμενους των ιδιωτικών εταιρειών! (βλ. π.χ. εταιρείες καθαρισμού κλπ).  Διαρθρωτική αλλαγή, βαφτίζει και τη θέσπιση χαμηλότερων αποδοχών για νέους κάτω των 25 ετών, με επιδότηση των θέσεων εργασίας τους, οδηγώντας έτσι στην έξοδο χιλιάδες παλιούς εργαζόμενους. Παρεμβαίνει, επίσης, στο τραπεζικό σύστημα σε όφελος συγκεκριμένων τραπεζιτών, (βλ. π.χ. κλείσιμο ΙΟΝΙΚΗΣ & ΛΑΙΚΗΣ τραπ.),  και ενεργεί ως ντίλερ του χρηματιστηρίου που λεηλατεί το δημόσιο και αφελείς ιδιώτες! Παράλληλα, επιχειρεί την «αναμόρφωση» του Ασφαλιστικού Συστήματος, με πρόσχημα τη βιωσιμότητά του, χωρίς να αναφέρεται -εσκεμμένα- στη διαχρονική λεηλασία του από όλες τις κυβερνήσεις, (και τη δική του, φυσικά), ούτε στο πόσα χρωστάει συνολικά το Δημόσιο στο Ασφαλιστικό Σύστημα, το οποίο, βέβαια,  λεηλατήθηκε μετέπειτα  από τον Κώστα Καραμανλή με τα “δομημένα ομόλογα” και τον Β. Βενιζέλο, αντιπρόεδρο του Σαμαρά, με το περιβόητο “κούρεμα”!

Ωστόσο, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε την καταστρατήγηση και εκμετάλλευση των διατάξεων του ν.1264, από τους εργατοπατέρες των τριτοβάθμιων οργανώσεων ΓΣΕΕ και ΑΔΕΔΥ, αλλά και πολλών δευτεροβάθμιων των ΔΕΚΟ, που χωρίς ίχνος κοινωνικών ευαισθησιών, διεκδικούσαν προκλητικά, μέσω εκβιαστικών κινητοποιήσεων, ειδικά μισθολόγια, ειδικό συνταξιοδοτικό, ειδικές συνθήκες εργασίας, αυξήσεις μισθών και μονίμως προσλήψεις προσωπικού. Η αποθέωση της συντεχνίας και της συντεχνιακής αντίληψης και θεώρησης των πραγμάτων. Όμως, ο συνδικαλισμός που εκτρέπεται σε συντεχνιασμό, βάζει απέναντί του την κοινωνία που τον περιβάλλει και γίνεται εύκολη λεία όλων όσων έχουν άμεσα συμφέροντα από την αποτυχία του. Καταλαβαίνει κανείς πόσο βούτυρο άπλωναν… όλοι αυτοί οι -δήθεν- προστάτες των εργαζόμενων και τα λαμόγια που τους ακολουθούσαν, στο ψωμί του κάθε Μητσοτάκη… και των βιομήχανων!

Και αφού οι εργαζόμενοι υπέστησαν τα πάνδεινα τη 10ετία της οικονομικής κρίσης και των άθλιων Μνημονίων (βλ. ανεργία, λιτότητα, κατώτατος και υποκατώτατος μισθός, απολύσεις, απλήρωτη και αδήλωτη εργασία, ωράρια αποικιοκρατίας, εξώθηση σε μετανάστευση, κατασυκοφάντηση των εργαζόμενων, κλπ. κλπ.), έρχεται σήμερα ο υιός Μητσοτάκη, εν μέσω της νέας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, λόγω πανδημίας, να γκρεμίσει ό,τι έχει απομείνει θεσμικά για προστασία της εργασίας και των εργαζομένων. Μετατρέπει την πανδημία σε ευκαιρία και έρχεται, να κάνει στα εργασιακά ό,τι δεν κατάφερε ΄΄η δεν τόλμησε ο πατήρ Μητσοτάκης. Του το άφησε ευχή και κατάρα; Το ΄χει τάμα, για να ξορκίσει τη γκαντεμιά τους; Μπορεί. Γεγονός, πάντως, είναι ότι απέναντι στο δίπολο εργοδοσία – εργαζόμενοι, διακατέχεται από τις ίδιες φαρμακερές ιδεοληψίες με τον πατέρα του, ενώ παράλληλα επιδιώκει και κάτι άλλο. Θέλει να σβήσει από την ιστορική μνήμη και το κοινωνικό γίγνεσθαι το νόμο-μεταρρύθμιση 1264/82 και την πολιτική του αναφορά στο ΠΑΣΟΚ και στον ιστορικό ηγέτη του Ανδρέα Παπανδρέου. (Τυχαία περιμάζεψε, ένα σωρό από τα «ορφανά» του Σημίτη, δίνοντάς τους κυβερνητικούς θώκους;).  Μόνο που με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, φανερώνει τον κοινωνικό του κυνισμό και τις προκλητικές του πεποιθήσεις. Βάζει τον αδύναμο, έτσι κι αλλιώς, εργαζόμενο να συνδιαλέγεται και να διαπραγματεύεται με τον εργοδότη στον πυρήνα των εργασιακών σχέσεων που είναι η συλλογική διαπραγμάτευση, το 8ωρο, οι αμειβόμενες υπερωρίες, η άδεια και το επίδομά της, κ.ο.κ. Εκτελεστής του σχεδίου του ο εκ προμελέτης εκ ποιητής της χώρας κ. Χατζηδάκης, (βλ. διάλυση και ξεπούλημα ΟΛΥΜΠΙΑΚΗΣ, των 14 κερδοφόρων περιφερειακών αεροδρομίων, των λιμανιών, της ΔΕΗ κ.λ.π.), που ανέλαβε περιχαρής τη «δουλειά» και  δηλώνει ότι δεν αναγνωρίζει την αντιπροσωπευτικότητα των συνδικαλιστικών οργανώσεων και την ικανότητά τους να εκπροσωπούν τα συμφέροντα των εργαζόμενων! Ο εργαζόμενος, είναι πλέον, ισότιμος με τον εργοδότη του! Τέρμα οι Συλλογικές Διαπραγματεύσεις, ζήτω οι Ατομικές! Τέρμα και οι 96 ΄΄η οι 120 ώρες, (ανάλογα), ετήσιας υπερωριακής απασχόλησης. Τώρα, 150 για όλους και με μειωμένη αποζημίωση! Και, επί πλέον, νομοθετημένη αυξομείωση του ημερήσιου ωραρίου, από 6 έως 10 ώρες, με απλήρωτες υπερωρίες! Και άντε να βρουν δουλειά οι στρατιές των ανέργων! Και αυτό το βάφτισαν μεταρρύθμιση!  Μία αδιέξοδη εκδικητική αντίληψη ότι όλα τα προβλήματα στην οικονομία και την ανάπτυξη θα λυθούν με δραματική μείωση του εργατικού κόστους και στραγγαλισμό των συνδικαλιστικών ελευθεριών. Μία αντίληψη που θεωρεί ότι μπορεί η ρημαγμένη χώρα να ανακάμψει με τον ευκαιριακό συνδυασμό του Ταμείου Ανάκαμψης και τη βίαιη προώθηση στυγνών νεοφιλελεύθερων μεταρρυθμίσεων, σε όφελος και σε εξυπηρέτηση των συμφερόντων της επιχειρηματικής και βιομηχανικής ελίτ. Ξεχνούν ότι οι μισθοί ισοδυναμούν με αγοραστική δύναμη και άρα με κατανάλωση, που ενισχύει την επιβίωση εκατοντάδων χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων. (Μάλλον σε κάποιο ευρύτερο σχέδιο έχει ενταχθεί και η εξαφάνιση της μικρομεσαίας επιχείρησης!) Ξεχνούν ότι οι ασφαλείς και σταθερές θέσεις εργασίας δημιουργούν πιο παραγωγικούς εργαζόμενους. Αδιαφορούν αν οι πολιτικές απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων θα δημιουργήσουν εντονότατες κοινωνικές ανισότητες και υψηλά ποσοστά ανεργίας.

Με τον κόσμο στα κάγκελα λόγω του πολύμηνου εγκλεισμού του, την οικονομία στα κάτω της, την ανεργία να τρομάζει, με δεκάδες χιλιάδες νέους, και μη, να ζουν με επιδοματικά ψίχουλα, με χιλιάδες επιχειρήσεις διαλυμένες, η κυβέρνηση της Ν.Δ. επέλεξε την ώρα να επιτεθεί στους εργαζόμενους και τα συνδικάτα. Πιστεύει ότι αξιοποιώντας την πανδημία ως ευκαιρία, και με πρόσχημα κάποιες αυτονόητες προσαρμογές σε επί μέρους πτυχές των εργασιακών σχέσεων, όπως η τηλεργασία, η παρενόχληση, οι πατρικές άδειες κλπ., μπορεί να ξεγελάσει την κοινωνία  για τις πραγματικές προθέσεις της. Πλανάται, πλάνην οικτράν! Οι αντεργατικές και αντικοινωνικές πολιτικές δεν έχουν μέλλον. Τις ακυρώνει η ίδια η πραγματικότητα, η ίδια η ζωή.  Είναι βέβαιο ότι η κοινωνία θα αντιδράσει, όπως και το σύνολο των εργαζόμενων.