ΦΕΚ: Συνέδριο – δείγμα τιμής στο Σπ. Μοντσενίγο

“Το συνέδριο του Μαρτίου που θα πραγματοποιηθεί στους χώρους της Φιλαρμονικής αποτελεί ελάχιστο δείγμα τιμής προς τον Σπύρο Μοτσενίγο, καθώς και φιλόξενο βήμα στους ερευνητές της Νεοελληνικής Μουσικής” αναφέρει η ΦΕΚ.

Το ενημερωτικό της ΦΕΚ

Σπύρος Μοτσενίγος
50 χρόνια από το θάνατο του πρωτοπόρου Κερκυραίου μουσικολόγου

Στις 17 Ιανουαρίου 2020 συμπληρώθηκαν πενήντα έτη από τον θάνατο του μουσικολόγου και τρομπετίστα Σπύρου Γ. Μοτσενίγου. Στον μισό αιώνα που πέρασε η μουσικολογία στην Ελλάδα αναπτύχθηκε και απέκτησε ευρύτητα προσεγγίσεων και κατευθύνσεων. Ωστόσο το έργο και η πρωτοποριακή προσφορά του Σπύρου Μοτσενίγου συνεχίζουν να αποτελούν σημεία αναφοράς και εφαλτήρια αναζητήσεων και αναθεωρήσεων. Με την ευκαιρία των 50 ετών από τον θάνατό του και με το μουσικολογικό συνέδριο που αφιερώνεται στον μαχητικό Κερκυραίο μουσικολόγο να πλησιάζει (οργάνωση: Εργαστήριο Ελληνικής Μουσικής του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου και Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας, 13 έως 15 Μαρτίου 2020), μια σύντομη σκιαγραφία του μοιάζει επιτακτική.

Ο Σπύρος Μοτσενίγος γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1911 και από νεαρή ηλικία μαθήτευσε στη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας, στην μπάντα της οποίας υπήρξε ενεργός και ταλαντούχος τρομπετίστας κατά τον Μεσοπόλεμο, καθώς και βιολονίστας στη συμφωνική ορχήστρα της. Το 1928 βρέθηκε στην Αθήνα για περαιτέρω σπουδές. Εκεί φοίτησε στο Ωδείο Αθηνών (τάξη Φιλοκτήτη Οικονομίδη) και στο Εθνικό Ωδείο (δίπλωμα τρομπέτας). Αργότερα με υποτροφία σπούδασε μουσικολογία στην Ιταλία. Μεταξύ 1942 και 1968 υπήρξε κορυφαίος μουσικός της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών και δίδαξε στο Ελληνικό Ωδείο της Αθήνας. Μάλιστα, ήταν εκ των αρχικών μουσικών που διορίστηκαν στο κορυφαίο κρατικό συμφωνικό σχήμα της χώρας μας. Παράλληλα συνεργάστηκε με την Εθνική Λυρική Σκηνή και συνδέθηκε με μπάντες της Αθήνας και του Πειραιά. Υπήρξε φίλος σημαντικών ανθρώπων της μεταπολεμικής μουσικής Ελλάδας, όπως του Γεώργιου Σκλάβου, του Μάριου Βάρβογλη, του Κωνσταντίνου Οικονόμου, του Αλέκου Ξένου κ.α. Επίσης, υπήρξε μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών.

Ο Σπύρος Μοτσενίγος ως μουσικολόγος ανέδειξε την ιστορική πορεία της νεοελληνικής μουσικής δημιουργίας, ιδιαιτέρως εκείνης των Επτανήσων. Προσέγγισε με ιδιαίτερη εμβρίθεια την εξέλιξη της μουσικής στο πλαίσιο του νεοελληνικού κράτους με ιδιαιτέρως κριτικό πνεύμα και καίριες έως σήμερα διαπιστώσεις. Κατέδειξε, επίσης, τη σημασία του εντοπισμού και της μεθοδικής εκμετάλλευσης των αρχειακών πηγών για την ορθή κατανόηση του μουσικού φαινομένου στη χώρα μας. Η πεποίθησή του αυτή οδήγησε στη δημιουργία του Μοτσενίγειου Αρχείου Ελληνικής Μουσικής, το οποίο συνεχίζει να αποτελεί κεντρικό κόμβο στη μουσικολογική έρευνα της πατρίδας μας. Για την προώθηση των «πιστεύω» του ο Μοτσενίγος διοργάνωνε διαλέξεις σε όλη την Ελλάδα και συνέλεξε με κόπο και δικά του έξοδα πάμπολλα μουσικά τεκμήρια της νεώτερης Ελλάδας. Το 1958 εξέδωσε το ακόμη επίκαιρο βιβλίο «Νεοελληνική Μουσική: Συμβολή εις την ιστορίαν της» και το 1967 εξέθεσε σειρά προβληματισμών στη «Μελέτη για ένα ιστορικό αρχείο νεοελληνικής μουσικής». Μάλιστα και στα δύο παραπάνω πονήματά του εξέφραζε την, ορθή όπως αποδείχτηκε, βεβαιότητα, ότι η δραστηριότητά του ως ερευνητή και συλλέκτη δεν ήταν παρά μόνο η αρχή προς την αποκάλυψη και την επαναπροσέγγιση της σημασίας της μουσικής στον ελλαδικό χώρο.

Μετά το θάνατό του το 1970 το αρχείο του δωρήθηκε στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος, όπου και συνεχίζει να είναι προσβάσιμο στους ερευνητές. Η χήρα του, Λίτσα Παπά-Μοτσενίγου, αθλοθέτησε δύο ετήσια βραβεία στο όνομά του, ένα στην Ακαδημία Αθηνών και ένα στη Φιλαρμονική Εταιρεία Κερκύρας, ίδρυμα από το οποίο ο Μοτσενίγος ξεκίνησε την πορεία του. Το συνέδριο του Μαρτίου που θα πραγματοποιηθεί στους χώρους της Φιλαρμονικής αποτελεί ελάχιστο δείγμα τιμής προς τον Σπύρο Μοτσενίγο, καθώς και φιλόξενο βήμα στους ερευνητές της Νεοελληνικής Μουσικής.