Ένα γράμμα στην γλώσσα των παιδιών για να γνωρίζουν πώς να προστατευτούν από το νέο κορωνοϊό SARS-CoV-2 από τους οδοντίατρο-προσθετολόγο Σπύρο Κουτάγιαρ και την παιδίατρο Χριστίνα Σπυρίδου.
Το κείμενο
Γειά χαρά!
Τα σχολεία έκλεισαν με μιας και σου είπαν “μείνε σπίτι” με την οικογένειά σου για λόγους προστασίας της υγείας εξαιτίας κάποιου, λέει, κορωνοϊού! Η ζωή σου, όπως όλων, άλλαξε πολύ γρήγορα, όπως γρήγορα έμαθες να κάνεις υπομονή, να “συναντάς” συγγενείς και φίλους μέσω Skype, να κάνεις διαδικτυακά μαθήματα μέσω Zoom και μια σύντομη έξοδο για άσκηση! Παρατηρείς μια διαφορετική πραγματικότητα που σου φέρνει δυσκολίες για να κάνεις αυτά που συνήθως σε ευχαριστούσαν, όπως τα χόμπι, οι παρέες και οι εκδρομές σου. Αυτός είναι και λόγος που έψαξες και ήδη βρήκες νέα ενδιαφέροντα στο σπίτι. Αντιλαμβάνεσαι, λοιπόν, ότι η πανδημία του κορωνοϊού, όπως λέγεται, είναι κάτι πρωτοφανές που μαζί σου βιώνει ολόκληρη η ανθρωπότητα και για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της η παραμονή στο σπίτι φαντάζει πιο αναγκαία από οτιδήποτε.
Αν σε αυτήν τη συγκυρία νιώθεις κάτι μέσα σου να σου λέει να μην παραμένεις θεατής σε όσα περνάνε από μπροστά σου στην τηλεόραση και στο internet αλλά θέλεις πολύ να γίνεις δραστήριος συμμετέχοντας ενεργά ώστε να αλλάξει αυτή η κατάσταση και να γίνουν όλα, ακόμα καλύτερα, από πριν, τότε έχεις ένα σπουδαίο καθήκον να επιτελέσεις που θα σε γεμίσει αισιοδοξία και δύναμη. Αυτό δεν είναι άλλο από το να μάθεις πώς “μένοντας σπίτι” μπορείς με ένα έξυπνο και δημιουργικό τρόπο να προφυλάξεις την υγεία σου και την υγεία των γύρω σου ώστε, όταν με το καλό όλα θα έχουν τελειώσει, να επιστρέψετε γεροί στους ρυθμούς της ζωής σας.
Οφείλεις να ξέρεις ότι αυτή η αρρώστια που προκαλεί ο κορωνοϊός είναι μια ίωση που έχει δυο πολύ δικά της χαρακτηριστικά, στα οποία πρέπει να δώσεις σημασία. Το πρώτο είναι ότι ο ιός αυτός μπορεί να σε μολύνει πολύ εύκολα και γρήγορα όταν σου μεταδοθεί από άλλους ανθρώπους που λέγονται θετικοί φορείς του ιού και που καλά-καλά δε γνωρίζουν ότι πάσχουν γιατί απλά δε παρουσιάζουν τα συμπτώματα αυτής της αρρώστιας, όπως πυρετός, ξηρός βήχας, δύσπνοια, κ.ά. Οι περισσότεροι γίνονται καλά, όμως ένα μικρό μέρος συνανθρώπων μας υποφέρει από πνευμονία που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποβεί μοιραία για τη ζωή τους. Αν όλοι αυτοί αρρωστήσουν με μιας, τότε κανένα κράτος στον κόσμο όσο ισχυρό και να είναι, όσα νοσοκομεία και να έχει, δεν θα μπορέσει να τους περιθάλψει μαζί. Η ιατρική επιστήμη δεν έχει ακόμα βρει την κατάλληλη θεραπεία και από ότι φαίνεται θα πάρει πάνω από 6 μήνες για να υπάρξει κάποιο φάρμακο και πάνω από ένα χρόνο για κάποιο εμβόλιο. Οπότε καταλαβαίνεις καλύτερα από όλους, ότι για το επόμενο μεγάλο χρονικό διάστημα είναι ανάγκη να μάθουμε και να ακολουθήσουμε κάποιους καθημερινούς τρόπους προστασίας. Και εδώ είναι το μεγάλο καθήκον που έχεις προς τον εαυτό σου και το κοινωνικό σύνολο, δηλαδή να προσέχεις ώστε να διατηρήσεις την υγεία σου και με αυτόν τον τρόπο να διακόψεις την μετάδοση του ιού στους άλλους. Αυτός άλλωστε είναι ο στόχος όλων μας και για να τον πετύχεις πιθανόν να σου είναι χρήσιμες κάποιες λίγες συμβουλές σαν αυτές που ακολουθούμε όλοι, μικροί – μεγάλοι…
Ειδικά όταν βρίσκεσαι σε εξωτερικό χώρο πρέπει να αποφεύγεις να έρχεται σε επαφή το πρόσωπο και τα χέρια σου με ότι θα μπορούσε να είναι μολυσμένο. Θα μπορούσε να είναι από μολυσμένες επιφάνειες τις οποίες ακούμπησες και μετά έφερες τα μολυσμένα χέρια στο στόμα σου ή από μολυσμένος αέρα που εκπνέει κάποιος που, όπως λέμε, είναι θετικός στον ιό κατά την αναπνοή, την ομιλία, το φτάρνισμα ή το βήξιμο. Ο ιός βρίσκεται μέσα στις σταγόνες του σάλιου που εκσφενδονίζονται σε μια απόσταση έως και 2 μέτρα και πέφτουν είτε πάνω σε κάποιον άνθρωπο είτε σε όποια επιφάνεια συναντήσουν, ή μέσα σε ακόμα μικρότερα σταγονίδια που αιωρούνται στον αέρα και στα οποία είμαστε εκτεθειμένοι για παραπάνω από 15-20 λεπτά. Καλό είναι λοιπόν να ακολουθείς κάποιες συμβουλές που μας έδωσαν οι ειδικοί γιατροί και λένε ότι:
1. Αν χρειαστεί να πας σε ένα κλειστό χώρο εκτός σπιτιού, όπως για παράδειγμα σε ένα κατάστημα τροφίμων, στο γιατρό, σε δημόσια κτήρια ή να μετακινηθείς με ένα μέσο μαζικής μεταφοράς ή ταξί, να φοράς πάντα και σωστά μια μάσκα. Τη μάσκα πρέπει να την τοποθετείς με τρόπο που να καλύπτει πλήρως το κάτω μέρους του προσώπου και της μύτης σου και να μην την αγγίζεις εξωτερικά. Όταν δεν την χρειάζεσαι πλέον ή επιστρέψεις σπίτι σου πρέπει να την αφαιρέσεις προσεκτικά από τα κορδόνια της και να την πετάξεις (προσοχή δεν ανακυκλώνεται!). Αν δεν έχεις μάσκα ένα μαντήλι, κασκόλ ή φουλάρι μπροστά από το στόμα και τη μύτη σου είναι πολύ καλύτερο από το να μην έχεις τίποτα, όμως μετά τη χρήση του θα πρέπει να πλυθεί σε ζεστό νερό.
2. Δεν χρειάζεται να φοράς μάσκα ή μαντήλι όταν περπατάς μόνος ή με τους δικούς σου στο δρόμο ή στην εξοχή. Αν όμως τύχει ή χρειαστεί να βρεθείς σε εξωτερικό χώρο με κάποιους άλλους φρόντισε να κρατάς μια μεταξύ σας απόσταση για τουλάχιστον δύο μέτρα. Επίσης, αν χρειαστεί να φταρνιστείς ή βήξεις χωρίς μάσκα μάθε να προφυλάσσεις τον απέναντι σου φέρνοντας μπροστά το μανίκι σου ή ένα χαρτομάντηλο.
3. Όπως γνωρίζεις, με τα χέρια σου θα πρέπει να αποφεύγεις την επαφή ειδικά το στόμα και τα μάτια σου γιατί μπορεί να έχουν έρθει σε επαφή με μολυσμένες επιφάνειες. Από την άλλη, όμως ο ιός επειδή έχει γύρω του ένα λεπτό στρώμα λίπους, με πολύ καλό σαπούνισμα των χεριών “διαλύεται” και έτσι δεν μπορεί να μας μολύνει πλέον. Για αυτό είναι σημαντικό η πρώτη σου ενέργεια κάθε φορά που επιστρέφεις στο σπίτι είναι να καθαρίζεις πάρα πολύ καλά τα χέρια και το πρόσωπό σου με σαπούνι και νερό τρίβοντάς τα για 1-2 λεπτά της ώρας. Το πλύσιμο των χεριών είναι απαραίτητο να το κάνεις αρκετές φορές μέσα στην ημέρα, ενώ αν χρησιμοποιείτε στο σπίτι αντισηπτικό υγρό να το βάζεις αμέσως μετά το πλύσιμο, δηλαδή πάνω σε καθαρά χέρια. Τέλος, επειδή τα νύχια σου μπορεί να “κρύβουν” ιούς χρειάζονται και αυτά φροντίδα, είτε καθαρίζοντάς είτε κόβοντάς τα.
4. Αν κατά τη διάρκεια κάποιας μετακίνησης γνωρίζεις ότι θα έλθεις σε επαφή με αντικείμενα ή επιφάνειες που μπορεί να είναι μολυσμένες π.χ. κατά την αγορά ειδών πρώτης ανάγκης, τότε είναι καλό να χρησιμοποιήσεις ένα ζευγάρι γάντια μιας χρήσης, τα οποία μετά τη χρήση, θα πρέπει να αφαιρέσεις τραβώντας το ένα μέσα στο άλλο και μετά, χωρίς να ακουμπήσεις την εξωτερική τους επιφάνεια, θα πρέπει να πετάξεις στα σκουπίδια (προσοχή επίσης δεν ανακυκλώνονται!). Σωστό είναι, και με τα γάντια, να αποφεύγεις να πιάνεις το πρόσωπό ή άλλα γυμνά μέρη του σώματός σου ή άλλων. Αν δεν έχεις γάντια, μπορείς ελεύθερα να χρησιμοποιείς πριν και μετά από όποια εργασία με γυμνά χέρια τα ειδικά αντισηπτικά υγρά χεριών τα οποία έχουν ήδη τοποθετηθεί παντού.
5. Για την σωστή υγιεινή του στόματός σου από όπου και εισέρχεται ο αέρας που αναπνέουμε, πρέπει να βουρτσίζεις τα δόντια και τη γλώσσα σου καθημερινά μετά τα κύρια γεύματα ενώ κάθε βράδυ να κάνεις χρήση οδοντικού νήματος και να κάνεις πλύσεις με ένα καθημερινό αντισηπτικό στοματοδιάλυμα.
6. Τέλος, είναι σημαντικό να προφυλάσσεις τα μάτια σου, αν έχεις να φοράς τα γυαλιά της όρασής σου και αν κάποια στιγμή χρειαστεί να τα τρίψεις, καλή ιδέα είναι η χρήση ενός χαρτομάντηλου το οποίο θα πετάξεις αμέσως μετά.
Όταν τα μικροσταγονίδια που μεταφέρουν τον κορονοϊό επικαθίσουν σε μία επιφάνεια ξηραίνονται με την πάροδο του χρόνου και οι ιοί παραμένουν ενεργοί για κάποιο διάστημα ανάλογα με την επιφάνεια. Όταν τα χέρια σου έλθουν σε επαφή με αυτές τις μολυσμένες επιφάνειες ο ιός προσκολλάτε στο δέρμα κα,ι επειδή οι περισσότεροι άνθρωποι αγγίζουμε το πρόσωπό τους κάθε δύο με πέντε λεπτά, η μόλυνση θα επεκταθεί. Κατά συνέπεια, όσο σημαντική είναι η υγιεινή των χεριών σου άλλο τόσο είναι και η καθαριότητα και απολύμανση των επιφανειών γύρω σου. Ο ιός μπορεί να παραμείνει για κάποιες μέρες πάνω σε μεταλλικές, γυάλινες ή και πλαστικές επιφάνειες για αυτό πρέπει πρώτα να πλένονται με απορρυπαντικά και μετά να απολυμαίνονται μέσα σε λίγα λεπτά με ειδικά απολυμαντικά υγρά που τα βρίσκει κανείς στο εμπόριο και έχουν βάση το οινόπνευμα (αιθανόλη), το οξυζενέ (υπεροξείδιο του υδρογόνου) και τη χλωρίνη (υποχλωριώδες νάτριο).
Για να απολυμάνεις μια μικρή επιφάνεια όπως για παράδειγμα μια λαβή, ή ένα μικροαντικείμενο μπορείς να την ψεκάσεις με το απολυμαντικό υγρό και να την σκουπίσεις ή κατευθείαν να την σκουπίσεις με μια υγρή με απολυμαντικό χαρτοπετσέτα. Στις ηλεκτρονικές συσκευές δεν επιτρέπεται η επαφή με υγρά και χημικούς παράγοντες και θα πρέπει να συμβουλευτείς κάποιον μεγαλύτερο γιατί χρειάζεται μεγάλη προσοχή και επιφανειακό καθαρισμό με ειδικά εμποτισμένα απολυμαντικά χαρτομάντηλα ή πανάκια. Οι μεγάλες επιφάνειες, όπως πατώματα και είδη υγιεινής συνήθως σφουγγαρίζονται με διαλυμένη χλωρίνη και ξεπλένονται.
Καλό είναι να γνωρίζεις ότι επειδή ιοί μπορεί να προσχωρήσουν στις πορώδεις επιφάνειες των ρούχων σου ή των σκεπασμάτων του κρεβατιού σου καλό είναι, για την αποφυγή της επιμόλυνσης του αέρα, να ζητήσεις από τους μεγαλύτερους να τα τινάζουν καθημερινά σε εξωτερικούς χώρους και να τα πλένουν συχνά στο πλυντήριο στους 60˚C έως 90˚C. Ο καθαρισμός και ο καλός αερισμός του δωματίου σου θα πρέπει επίσης να είναι μέσα στις καθημερινές σου ασχολίες γιατί ο υπαίθριος αέρας και το ηλιακό φως αποτελούν φυσικά απολυμαντικά.
Για οτιδήποτε συσκευασμένα τυποποιημένα τρόφιμα αγοράζετε ή έτοιμα φαγητά σε πακέτο παραγγέλνετε στο σπίτι σου, ένας καλός κανόνας είναι να αντιμετωπίζεις τη συσκευασία τους ως μολυσματική και, αφού τηρήσεις τους κανόνες απόστασης και υγιεινής με όσους τα μεταφέρουν, να την καθαρίζεις πριν την τακτοποίηση και να γνωρίζεις ότι φρούτα και λαχανικά πρέπει να πλένονται σχολαστικά. Αν βοηθάς στην προετοιμασία ή και το μαγείρεμά τους επιβάλλεται να τηρείς πολύ καλή υγιεινή στα χέρια σου καθώς σου στα μαγειρικά σκεύη που χρησιμοποιήθηκαν. Βεβαίως, θα πρέπει να μην ξεχνάς ότι, πριν και μετά από κάθε γεύμα σου, να πλένεις επίσης πολύ καλά τα χέρια σου.
Ολοκληρώνοντας αυτές τις συμβουλές, είναι σημαντικό για σένα που διαβάζεις όλα αυτά, να γίνεις φωτεινό παράδειγμα και να διαδώσεις τις καλές πρακτικές που ακολουθείς καθημερινά όταν επικοινωνείς με φίλους και γνωστούς. Οι δικοί σου άνθρωποι και εμείς θα νιώσουμε πολύ περήφανοι για σένα! #μείνε_ασφαλής