Κερκυραϊκός Τουρισμός, η μετά πανδημίας επανεκκίνηση

Ως γνωστό, τα αεροδρόμια Αθηνών και Θεσσαλονίκης άνοιξαν στις διεθνείς πτήσεις στα μέσα Ιουνίου ενώ από 1ης Ιουλίου αναμένεται να ανοίξουν και τα περιφερειακά, (νησιωτικά κ.α.), με αεροδρόμια χωρών οι οποίες έχουν κατηγοριοποιηθεί, με βάση υγειονομικά κριτήρια. Έτσι, από την αρχική λίστα με τις ‘επιτρεπόμενες’ χώρες, είχε εξαιρεθεί η Αγγλία, που αποτελεί τον στυλοβάτη του Κερκυραϊκού τουρισμού. Με αφορμή το γεγονός αυτό και επειδή στον δημόσιο διάλογο αναπτύσσεται καθημερινά ένας έντονος προβληματισμός για το τι πρέπει να προσδοκούμε ως τουριστικός προορισμός για το υπόλοιπο της σεζόν, τουλάχιστον σε επίπεδο όγκου αφίξεων, προσέφυγα στην ανάλυση της κίνησης στο αεροδρόμιο ΄Ι. Καποδίστριας¨ κατά το 4μηνο Ιουλίου – Οκτωβρίου των τελευταίων 10 ετών, η οποία με ελάχιστες αποκλίσεις αποτυπώνεται στα σχετικά στοιχεία των δύο τελευταίων ετών, 2018 και 2019, τα οποία και παρατίθενται.

ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΟ ΚΕΡΚΥΡΑΣ ¨Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ¨
Στατιστική Ανάλυση ΑΦΙΞΕΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
κατά το 4μηνο ΙΟΥΛΙΟΥ – ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ, των ετών 2018 και 2019.

Σύνολο Αφίξεων ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ
2018: 1.504.078 2019: 1.458.987

Ανάλυση 2018.

1. Μηνιαίες Αφίξεις Εξωτερικού 4μήνου Ιουλίου – Οκτωβρίου 2018:
ΙΟΥΛΙΟΣ: 331.126 αφίξεις
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ: 318.026
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ: 248.296
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ: 87.154

2. Συνολικές αφίξεις
4μήνου ΙΟΥΛΙΟΥ – ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2018: 984.602 επιβάτες, που
αντιπροσωπεύουν το 65,46% των ετήσιων αφίξεων.

Σημείωση:
Στις συνολικές Αφίξεις του 4μήνου συμμετέχει και η αγορά τη; Αγγλίας με 334.644 αφίξεις, που αντιπροσωπεύουν το 33,98% του 4μήνου.
Οι υπόλοιπες αγορές φέρνουν στο 4μηνο 649.358 επιβάτες, δηλαδή το 66,02% του 4μήνου.

Ανάλυση 2019.

1. Μηνιαίες Αφίξεις Εξωτερικού 4μήνου Ιουλίου – Οκτωβρίου 2019:
ΙΟΥΛΙΟΣ: 318.051 αφίξεις
ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ: 310.293
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ: 237.292
ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ: 89.615

2. Συνολικές αφίξεις
4μήνου ΙΟΥΛΙΟΥ – ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2019: 955.251 επιβάτες, που
αντιπροσωπεύουν το 65,47% των ετήσιων αφίξεων.

Σημείωση:
Στις συνολικές αφίξεις του 4μήνου συμμετέχει η αγορά της Αγγλίας με 348.044 επιβάτες, που αντιπροσωπεύουν το 36,43%.
Οι υπόλοιπες αγορές, φέρνουν στο 4μηνο 607.207 επιβάτες, δηλαδή το 63,57% του 4μήνου, με τις αφίξεις των κυριότερων εξ αυτών να έχουν ως εξής: Γερμανία 155.245, Πολωνία 65.893, Ιταλία 61.573, Γαλλία 46.128, Τσεχία 36.622, Ρωσία 33.249, Ολλανδία 31.643, Βέλγιο 20.131, Αυστρία 20.602, Ισραήλ 16.615, Ελβετία 14.978 & Ουγγαρία 14.682.

Ξεκινάμε λοιπόν την ‘κολοβή’ σεζόν, με «ανά χείρας» το ατού του πλέον ασφαλούς προορισμού στη λεκάνη της Μεσογείου και με δεδομένο ότι κατά μ.ο. στο 4μηνο Ιουλίου – Οκτωβρίου η Κέρκυρα δέχεται το 65,47% των ετήσιων αεροπορικών της αφίξεων. Όμως το 2020 δεν είναι 2019, ούτε 2018. Η πανδημία έχει φέρει τα πάνω, κάτω, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά στο σύνολο των χωρών που απαρτίζουν τον κατάλογο των τουριστικών αγορών, που τροφοδοτούν τον τουρισμό μας. Με βάση τα ανωτέρω, αλλά και την πρόσφατη απόφαση των Άγγλων για χαλάρωση των ταξιδιωτικών περιορισμών με τη χώρα μας από την 4η Ιουλίου, μέσω της εφαρμογής της περίφημης «αερορογέφυρας», ποιες μπορεί να είναι οι φετινές προσδοκίες σε αριθμό αφίξεων;
Κάποιοι, ειδικοί και μη, ισχυρίζονται ότι θα αντλήσουμε από όλες τις αγορές ένα ποσοστό που κυμαίνεται από 30%-50% των συνολικών αφίξεων του 2019. Ενώ άλλοι, ότι «η μπίλια θα κάτσει» στο 60%-70% των συνολικών αφίξεων του 4μήνου Ιουλίου – Οκτωβρίου 2019. Στην πρώτη περίπτωση μιλάμε για 450.000 – 750.000 αφίξεις. Περίπου τις ίδιες αφίξεις δίνει και η δεύτερη. Όλοι το ευχόμαστε. Όμως δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι ζούμε σ’ ένα κόσμο βαθιά διασυνδεδεμένο, όπου τα ‘εμπόδια’ των μετακινήσεων είναι πλέον πολλά και οι παρενέργειες από τη ‘μετάσταση’ του ιού στην οικονομία και στην ψυχολογία των κοινωνιών όλων των χωρών πολύπλοκες.
Σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη, όπως και στη χώρα μας, (εξ αιτίας του αναγκαστικού lockdown, των έκτακτων δαπανών, της μείωσης των κρατικών εσόδων και της κατακόρυφης πτώσης της κατανάλωσης), καταγράφεται μία απρόσμενη οικονομική ύφεση, που συνοδεύεται από έξαρση της ανεργίας και αβεβαιότητα για το αύριο, καθόσον μία ενδεχόμενη επανεμφάνισή της το Φθινόπωρο, κυρίως αν η διεθνής επιστημονική κοινότητα δεν κατορθώσει να καταπολεμήσει φαρμακευτικά -έστω- τον ύπουλο και θανατηφόρο ιό, όχι μόνο θα επιβαρύνει τις ήδη αρνητικές συνέπειες, αλλά θα υπονομεύσει και τις ό,ποιες προοπτικές και προσδοκίες του επομένου. Και σε ότι μας αφορά, υπάρχει σε όλους τους εμπλεκόμενους με τον τουρισμό ένας έντονος προβληματισμός για τον αντίκτυπο που θα επισύρουν φαινόμενα εντοπισμού φορέων του ιού στους αφικνούμενους στα αεροδρόμια και κυρίως στους διαμένοντας στα ξενοδοχεία και τα καταλύματα. Ήδη, αρκετές τουριστικές μονάδες, ξενοδοχείων και καταλυμάτων, ενδέχεται να μην ανοίξουν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόμενους.
Όμως, πέραν όλων αυτών, είναι σαφές ότι για να κινηθεί ο Τουρισμός πρέπει να έχει εξασφαλιστεί λειτουργικά και σε επάρκεια ο βασικός μοχλός κίνησής του, που λέγεται αεροσκάφος και κατ’ επέκταση, αερομεταφορές. Δεν θα επικεντρωθώ στην καθήλωση των αεροσκαφών εξ αιτίας του διεθνούς lockdown και στις οικονομικές και λειτουργικές συνέπειές της στις αεροπορικές εταιρείες, πολλές από τις οποίες αν και κολοσσοί του χώρου, κινδυνεύουν με λουκέτο. Ήδη, έχουν ανακοινωθεί τεράστιες μειώσεις προσωπικού και δρομολογίων, ενώ διαγράφεται έντονος ανταγωνισμός, λόγω δραματικής μείωσης της παγκόσμιας πίτας των αερομεταφορών, τόσο σε γραμμές εσωτερικού κάθε χώρας, όσο και στις γραμμές εξωτερικού, στις οποίες κυρίαρχο μερίδιο αποτελούν οι τουριστικοί προορισμοί. Θα προσεγγίσω, εν συντομία, το τεράστιο αυτό θέμα από την πλευρά του στρατηγικού ρόλου των αερομεταφορών και των βασικών φορέων τους, που είναι τα αεροδρόμια και οι αερομεταφορείς, στον τομέα του Τουρισμό. Ο ανταγωνισμός στο χώρο αυτό είναι πολύ μεγάλος, με τα έξοδα των αεροπορικών ταξιδιών -κυρίως για τους last time τουρίστες- να καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό την επιλογή προορισμού.
Για τη χώρα μας η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας στον τομέα των αερομεταφορών θα έπρεπε να αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα, γιατί η εθνική της οικονομία είναι άμεσα εξαρτώμενη από το Τουρισμό, ο οποίος σε ποσοστό 80- 85% διακινείται με αεροπλάνο! Δεν είναι πολλές οι χώρες που το 10% του ΑΕΠ τους εξαρτάται από τον Τουρισμό. Γι’ αυτό, άλλωστε, βαπτίστηκε και «βαριά βιομηχανία»! Η ανταγωνιστικότητα στον τομέα των αερομεταφορών είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις χρεώσεις των αεροδρομίων τόσο στα εισιτήρια, όσο και στα αεροσκάφη. Πρόκειται για τα γνωστά Τέλη τα οποία από μόνα τους συνιστούν παρέμβαση στην αγορά και εργαλείο ανταγωνισμού μεταξύ αεροδρομίων της ίδιας χώρας και μεταξύ μιας χώρας και άλλων, όταν μάλιστα αυτές αποτελούν ανταγωνιστές της στον Τουρισμό.
Ερχόμαστε λοιπόν στο παράδειγμα της χώρας μας, της οποίας τόσο το κεντρικό αεροδρόμιο, όσο και τα περιφερειακά λειτουργούν με καθεστώς μονοπωλίου. Και ενώ επιβάτης και αεροσκάφος πρέπει να χρεώνονται με ανταγωνιστικό τρόπο από αεροδρόμιο σε αεροδρόμιο, στερούνται αυτού του προνομίου, γιατί έτσι αποφάσισαν οι -κάθε πολιτικού και ιδεολογικού χρώματος- κυβερνήσεις, με το διαβόητο επιχείρημα ότι η εθνική οικονομία δεν άντεχε το κόστος του αναγκαίου εκσυγχρονισμού τους. Υπενθυμίζω εδώ, ότι με στοιχεία της ΥΠΑ το 2018 οι αναχωρήσεις από τα 14 περιφερειακά αεροδρόμια και το κεντρικό των Σπάτων ήταν 31 εκατ., ενώ το 2019 ξεπέρασαν τα 32,5. Τι σημαίνει αυτό; Ότι με το παλιό Σπατόσημο των 12 ευρώ ανά επιβάτη, το ελληνικό δημόσιο θα έβαζε στις τσέπες του 762 εκατ. ευρώ!
Εντός του 2019 η Ισπανία προχώρησε είτε σε πάγωμα, είτε σε κατακόρυφη μείωση των τελών των αεροδρομίων της, σε συνεργασία με τις αεροπορικές εταιρείες και ανάλογα με το που ήθελε να κατευθύνει -εσωτερικά- τον Τουρισμό της. Μπορεί η χώρα μας να ακολουθήσει το παράδειγμα της Ισπανίας, ώστε στη σημερινή συγκυρία να καταστήσει τα αεροδρόμιά της περισσότερο ελκυστικά; Ασφαλώς και όχι. Αυτό θα μπορούσε να το κάνει μόνο με κρατικά τα αεροδρόμια. Εξ άλλου, ποιος θα τολμούσε να ζητήσει ή να επιβάλλει στους διαχειριστές των αεροδρομίων μείωση τελών, ώστε να καταστούν ελκυστικά; Και γιατί, άλλωστε, να το δεχτούν; Πρόσφατα ακούστηκε και το εξής ωραίο. Να χρηματοδοτήσει το κράτος τους tour operators για τα τέλη στα αεροδρόμια, ώστε να είναι φθηνότερα τα εισιτήρια!! Δηλαδή, για να χρησιμοποιήσω μία έκφραση λαϊκής θυμοσοφίας, «κερατάς και ζημιωμένος, όλα τάπαθε ο καημένος», ο Έλληνας φορολογούμενος…
Με κρατικά αεροδρόμια και κρατικό αερομεταφορέα η χώρα θα μπορούσε να ασκήσει δική της στρατηγική αερομεταφορών, για την εθνικά επωφελέστερη υποστήριξη του Τουρισμού της και την ενίσχυση της εθνικής της οικονομίας, και όχι μόνον. Τα ξεπούλησαν και τα δύο, αφού φρόντισαν να τα απαξιώσουν λειτουργικά και κοινωνικά, οι υποτιθέμενοι υπηρετούντες το εθνικό της συμφέρον. Και σήμερα, τα τεράστια κέρδη των αεροδρομίων πάνε στο Γερμανικό δημόσιο, ενώ από την πάλαι ποτέ κραταιά Ολυμπιακή, που παραδόθηκε πανηγυρικά, αντί πινακίου φακής, σε ιδιώτη μεγαλοεπενδυτή της εποχής εκείνης μαζί με τα πανάκριβα slots της στα μεγαλύτερα αεροδρόμια του κόσμου, έχει μείνει το θρυλικό της λογότυπό να κοσμεί μερικά ελικοφόρα του επόμενου αγοραστή της.
Με βάση τα ανωτέρω, θεωρώ ότι σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να προσεγγίσουμε τα ποσοστά αφίξεων, που προαναφέρθηκαν. Οι ευρωπαίοι φίλοι μας υποφέρουν από τις τραγικές συνέπειες της πανδημίας και αγωνιούν για το αύριο, όπως κι εμείς. Φοβούνται την πανδημία όπως όλοι μας. Και η άλλοτε εύκολη απόφαση για διακοπές «ναρκοθετημένη»… Κι αν δεν πάει τελείως χαμένη η παρτίδα, αυτό θα οφείλεται στο «προνόμιο» του ασφαλούς προορισμού, που όλοι μας αναγνωρίζουν.
Να βάλλει, λοιπόν, ο Θεός το χέρι του να μην πάει στράφι και η επόμενη τουριστική σεζόν, γιατί, αφού πέσαμε -κράτος και ιδιώτες- με τα μούτρα στον τουρισμό της αρπαχτής, αφήνοντας, σε ό,τι μας αφορά, τον πρωτογενή τομέα της ελιάς, να δίνει εισόδημα μόνο από καυσόξυλα… θα πούμε το ψωμί – ψωμάκι…