Επιτροπή Πολιτών Λευκίμμης: Στα αδελφάτα τα σύμμεικτα και μεταφορά εκτός Κέρκυρας

Πρόταση «για την άρση του αδιεξόδου στη διαχείριση των απορριμμάτων» κατέθεσε προς τους συναρμόδιους φορείς του νησιού η Επιτροπή Πολιτών Λευκίμμης κατά της λειτουργίας του ΧΥΤΑ Νότιας Κέρκυρας.

Την πρόταση υπογράφει, εκ μέρους της Επιτροπής, ο Αριστοτέλης Κοτινάς και προβλέπει στο πρώτο στάδιο τη μεταφορά σύμμεικτων απορριμμάτων για τους επόμενους 9 μήνες σε οικόπεδο πλησίον των εγκαταστάσεων του Τεμπλονίου, φωτογραφίζοντας αυτό των αδελφάτων. Σε δεύτερο στάδιο τη μεταφορά σύμμεικτων εκτός Κέρκυρας, προτείνοντας το ΧΥΤΥ Κοζάνης.

Η πρόταση

Ολόκληρη η πρόταση έχει ως εξής: «Δέκα μόλις μήνες πριν από το έτος στόχο του Εθνικού Σχεδιασμού η κατάσταση στην Περιφερειακή Ενότητα Κέρκυρας στον τομέα της Διαχείρισης των Στερεών Αποβλήτων βρίσκεται στο σημείο μηδέν. Καμμιά από τις 37 Δράσεις (διαδικασίες και εγκαταστάσεις) που προβλέπει ο Περιφερειακός Σχεδιασμός (ΠΕΣΔΑ) δεν έχει ολοκληρωθεί, ενώ οι περισσότερες δεν έχουν καν δρομολογηθεί, με εξαίρεση την αποτυχημένη εναλλακτική συστοιχία Κινητών Μηχανημάτων της Ενδιάμεσης Διαχείρισης στο Τεμπλόνι και την απόπειρα λειτουργίας του παράνομου ΧΥΤΑ στη Λευκίμμη ως χωματερή. Μπροστά στο ΑΔΙΕΞΟΔΟ και την παρατεταμένη ΚΡΙΣΗ που ζούμε στην Κέρκυρα, η ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΟΛΙΤΩΝ, έχοντας επί χρόνια μελετήσει το ζήτημα, εισηγείται την ακόλουθη νόμιμη, εφικτή και βιώσιμη ΠΡΟΤΑΣΗ εξόδου από τη ΚΡΙΣΗ. Η ΠΡΟΤΑΣΗ αναγκαία κινείται στη στάθμη τεχνολογίας που έχει επιλέξει ο Εθνικός Σχεδιασμός (ΕΣΔΑ) μη, κάνοντας χρήση σύγχρονων υψηλών Τεχνικών ( Πυρόλυση, Εξάχνωση κ.α.) και απαρτίζεται από τρία ΣΤΑΔΙΑ.

Α΄ ΣΤΑΔΙΟ / Βραχυπρόθεσμο (διάρκεια έως 9 μήνες)

Έχει στόχο την μερική και άμεση εκτόνωση της κατάστασης με προσωρινή Αποθήκευση Δεματοποιημένων Συμμείκτων Απορριμμάτων, σε όμορη έκταση προς την Οργανωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) Κεντρ. Κέρκυρας, για την από κοινού χρήση των υφιστάμενων υποδομών και μείωση του κόστους μεταφοράς. Προϋποθέτει ισόχρονη λειτουργία του Δεματοποιητή, ενώ μας απαλλάσσει από την αναποτελεσματική Ενδιάμεση Διαχείριση του Μεσοδιαστήματος. Στη διάρκεια του Α’ ΣΤΑΔΙΟΥ θα μεταφερθούν προς Αποθήκευση κατά προτεραιότητα τα περισσότερα από τα συσσωρευμένα, στην περιοχή του Δεματοποιητή δέματα, για να δοθεί η δυνατότητα αποκομιδής και προσωρινής δεματοποίησης των καθημερινά παραγόμενων Αστικών Στερεών Αποβλήτων (ΑΣΑ) στη Κέρκυρα. Έτσι αποφεύγεται ο κίνδυνος παραμονής των απορριμμάτων στους δρόμους κατά την έναρξη της νέας τουριστικής σεζόν.

Κατά το πρώτο διάστημα του Α΄ ΣΤΑΔΙΟΥ θα εξασφαλιστεί η Περιβαλλοντική Αδειοδότηση της εγκατάστασης και θα υλοποιηθούν οι προβλεπόμενες υποδομές και κατά τους 6 τελευταίους μήνες θα μεταφέρονται τα δεματοποιημένα ΑΣΑ προς Αποθήκευση.

Η εκτιμούμενη αναγκαία ποσότητα δεματοποιημένων απορριμμάτων για προσωρινή Αποθήκευση ανέρχεται σε 30.000 tn περίπου.

Για την ταχύρρυθμη εξέλιξη του προγράμματος είναι σκόπιμο η διαδικασία Αποθήκευσης να καταταγεί στην Κατηγορία Β΄ του αρθ. 1 του Ν. 4014/2011, προκειμένου η Περιβαλλοντική Αδειοδότηση της εγκατάστασης να ακολουθήσει την απλοποιημένη διαδικασία των Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (ΠΠΔ) αντί της σύνταξης Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και έκδοσης Απόφασης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) (αρθ. 8 του Ν. 4042/2012). Για το σκοπό αυτό πρέπει η μέγιστη ημερήσια εναπόθεση να μην υπερβαίνει τους 50 tn και συνεπώς η εξαμηνιαία τούς 9.125 tn (α/α 8 της Ομάδας 4 του Παραρτήματος IV της Υπ. Απόφ. ΔΙΠΑ/οικ 37674/2016). Από τα εκτεθέντα συνάγεται ότι για την κάλυψη της συνολικής ποσότητας των 30.000 tn απαιτείται επίσπευση της διαδικασίας αδειοδότησης σε 3 παράλληλα ή κυλιόμενα προγράμματα των 10.000tn περίπου και η αναγκαία έκταση σε τρία συνεχόμενα γήπεδα των 4 στρεμμάτων το καθένα.

Η επιλογή της αποθήκευσης Συμμείκτων Απορριμμάτων είναι προφανής επειδή:

– Στη Κέρκυρα δεν παράγονται υπολείμματα.

– Υπάρχει πληθώρα συσσωρευμένων και πλημμελώς δεματοποιημένων συμμείκτων απορριμμάτων στην ΟΕΔΑ Κεντρ. Κέρκυρας.

– Καταργεί την ατελέσφορη συστοιχία Κινητών Μηχανημάτων του Μεσοδιαστήματος μαζί με το υψηλό κόστος λειτουργίας της και ελευθερώνει την υποκείμενη έκταση των 19.4 στρεμμάτων, συντομεύοντας υπέρμετρα το χρονοδιάγραμμα δημιουργίας της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων (ΜΕΑ).

– Ο θεσμικός χρόνος άλλωστε του Μεσοδιαστήματος τελειώνει κατά το Α΄ εξάμηνο του 2020 χωρίς δυνατότητα παράτασης.

Η διαδικασία ΠΠΔ προβλέπεται από την ΚΥΑ 171914/2013.

Το άμεσο και μακροπρόθεσμο όφελος που θα προκύψει από την συνολική εφαρμογή της Πρότασης, θα είναι πολύ μεγαλύτερο από την προσωρινή περιβαλλοντική επιβάρυνση της περιοχής Αποθήκευσης, που ούτως ή άλλως την υφίσταται.

Η έναρξη του Α΄ ΣΤΑΔΙΟΥ οφείλει να γίνει άμεσα.

Κατά τη διάρκεια του Α΄ ΣΤΑΔΙΟΥ πρέπει να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις του Β΄ ΣΤΑΔΙΟΥ.

Πρόβλημα αποτελεί η αδικαιολόγητη άρνηση του ΓΓ Συντονισμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων να χορηγήσει την προβλεπόμενη από το νόμο σύμφωνη γνώμη.

Β΄ ΣΤΑΔΙΟ / Μεσοπρόθεσμο (διάρκεια 3 χρόνων)

Προβλέπει την προσωρινή κατά παρέκκλιση μεταφορά συμμείκτων ή προοδευτικά προδιαλεγμένων συμμείκτων απορριμμάτων σε πλησιέστερο νόμιμο αποδέκτη (ΜΕΑ, ΧΥΤΑ/Υ).

Προϋποθέσεις για τη μεταφορά είναι η απουσία στην Ενότητα προέλευσης των ΑΣΑ νόμιμης ΜΕΑ ή ΧΥΤΑ/Υ ή χώρου προσωρινής Αποθήκευσης.

Όροι μεταφοράς είναι η επιλογή αποδέκτη με επάρκεια φέρουσας ικανότητας και ή συνεκτίμηση του κόστους μεταφοράς.

Χρόνος μεταφοράς είναι η τριετία δυνάμενη να παραταθεί για άλλα 2 χρόνια.

Η διαδικασία μεταφοράς προβλέπει τη σύμφωνη γνώμη του Γ.Γ. Συντονισμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων και την έκδοση σχετικής απόφασης του Συντονιστή της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή , όταν ο αποδέκτης υπάγεται σε άλλη Αποκεντρωμένη, κοινή απόφαση των δύο Συντονιστών.

Για όλα τα παραπάνω αρθρ. 158, Ν. 3498/2016.

Η δυνατότητα μεταφοράς εξασφαλίζεται από το αρθμ. 16 του Ν. 4042/2012 ο οποίος ενσωματώνει το νέο Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων/2008 στο εθνικό Δίκαιο. Αναγκαία είναι η δημιουργία κατάλληλα χωροθετημένου Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ).

Για την Κέρκυρα ισχύουν όλες οι προϋποθέσεις μεταφοράς επειδή:

– Δεν υπάρχει ΜΕΑ ή νόμιμος ΧΥΤΑ/Υ.

– Η υφιστάμενη απόφαση προσωρινής Αποθήκευσης Δεματοποιημένων υπολειμμάτων στον ΧΥΤΑ Νοτ. Κέρκυρας τελεί υπό αναστολή με προσωρινή διαταγή του ΣτΕ.

-Η προτεινόμενοι χώροι προσωρινής Αποθήκευσης προβλέπεται να κορεστούν πριν από την έναρξη του Β΄ ΣΤΑΔΙΟΥ.

Η μεταφορά των συμμείκτων ή προοδευτικά προδιαλεγμένων ΑΣΑ προτείνεται σε πλησιέστερο νόμιμο ΧΥΤΑ επειδή :

– Τα δεματοποιημένα σύμμεικτα που θα αποθηκευτούν κατά το Α΄ ΣΤΑΔΙΟ και όσα θα παραμείνουν δεματοποιημένα ή χύδην στην περιοχή του δεματοποιητή, δεν μπορούν να μεταφερθούν σε ΧΥΤΥ και λόγω της κατάστασής τους, ούτε σε ΜΕΑ, αλλά ούτε και να επιχωθούν νόμιμα σε νταμάρια, παρά μόνον σε ΧΥΤΑ.

– Τα προδιαλεγμένα ΑΣΑ που υπολογίζεται ότι θα προκύψουν το επόμενο χρονικό διάστημα δεν αποτελούν παράμετρο επιλογής του παρόντος.

Βέλτιστη επιλογή αποτελεί ο ΧΥΤΑ Κοζάνης χωρητικότητας 1.000.000 κυβικών μέτρων επειδή:

– Έχει επάρκεια φέρουσας ικανότητας.

– Το συνολικό κόστος θαλάσσιας και χερσαίας μεταφοράς και ταφής των 60.000 tn απορριμμάτων που ετησίως παράγονται στην Ενότ. Κέρκυρας, δεν υπερβαίνει το ποσόν των 4.000.000 € (λιγότερο από 70€/tn). Το κόστος αυτό είναι μικρότερο από το κόστος μεταφοράς σε ΜΕΑ, επειδή το τιμολόγιο παράδοσης είναι πολύ μεγάλο.

– Δεν προϋποθέτει επιστροφή με ποσόστωση των υπολειμμάτων από επεξεργασία σε ΜΕΑ με συνεπαγόμενη αδυνατότητα διάθεσης.

Αρνητικό στοιχείο είναι το προβλεπόμενο τέλος ταφής συμμείκτων, το οποίο μπορεί να μετριάζεται από την ετήσια μείωση των παραγόμενων ΑΣΑ, στα πλαίσια της Πρόληψης.

Για την περίπτωση της ΜΕΑ Ιωαννίνων εκφράζονται περεταίρω ενδοιασμοί επειδή, εκτός από το υψηλό κόστος, και την αδυνατότητα παραλαβής των υφισταμένων πολτοποιημένων συμμείκτων ΑΣΑ, δεν μπορεί επί του παρόντος να δεχθεί το σύνολο της παραγόμενης στην Ενότ. Κέρκυρας ποσότητας απορριμμάτων, μέχρι να εξασφαλιστεί ο στόχος της Διαλογής.

Η διάρκεια του Β΄ ΣΤΑΔΙΟΥ προβλέπεται σε 3 χρόνια και η έναρξη λειτουργίας του σε 9 το πολύ μήνες από την υιοθέτηση της Πρότασης. Το συνολικό διάστημα των τριών χρόνων και 9 το πολύ μηνών, των δύο πρώτων ΣΤΑΔΙΩΝ κρίνεται ικανοποιητικό για την εξασφάλιση των προϋποθέσεων του Γ΄ ΣΤΑΔΙΟΥ.

Πρόβλημα αποτελεί η επιδεικνυόμενη αρνητική στάση της Κυβέρνησης στο ζήτημα της μεταφοράς των ΑΣΑ.

Γ΄ ΣΤΑΔΙΟ/ Μακροπρόθεσμο (διάρκεια έως 20 χρόνια)

Εξασφαλίζει μακροπρόθεσμη λύση στο ζήτημα της Επεξεργασίας και ασφαλούς Διάθεσης των προδιαλεγμένων απορριμμάτων με την λειτουργία των προβλεπόμενων από τον ΠΕΣΔΑ εγκαταστάσεών της ΜΕΑ, στην ΟΕΔΑ Κεντρ. Κέρκυρας και του ΧΥΤΥ Κεντρ. Κέρκυρας.

Η καθυστερημένη επαναδρομολόγηση από τους υπόχρεους φορείς της ΜΕΑ, δυναμικότητας 30.000 tn/έτος, και η δρομολόγηση του ΧΥΤΥ θεωρούνται ορθές αν και εγκληματικά καθυστερημένες. Παράλληλα πρέπει να καλυφθούν οι στόχοι και να υλοποιηθούν οι λοιπές δραστηριότητες και εγκαταστάσεις του ΠΕΣΔΑ με κριτήριο προτεραιότητας τη βαρύτητά τους (Διαλογή, Ολοκληρωμένα Πράσινα Σημεία και Νησίδες κλπ).

Επειδή η προβλεπόμενη Περιφερειακή ΜΕΑ δεν εντάσσεται στο θεσμοθετημένο Εθνικό Δίκτυο Επεξεργασίας και Διάθεσης Απορριμμάτων/Ν. 4042/2012 και δεν ικανοποιεί όλες τις σχετικές Συστάσεις της Ευρ. Ένωσης/2017, οι αρμόδιοι φορείς οφείλουν να εξασφαλίσουν ολόκληρο τον προϋπολογισμό του έργου από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Οι προβλεπόμενες διαδικασίες υλοποίησης της ΜΕΑ είναι πολύπλοκες και προϋποθέτουν:

Κατάργηση της εναλλακτικής Διαχείρισης και απελευθέρωση της έκτασης των 19,4 στρ. στην ΟΕΔΑ Κεντρ. Κέρκυρας από άλλες ασύμβατες χρήσεις, για την χωροθέτηση της ΜΕΑ.
Τροποποίηση της ΑΕΠΟ Κεντρ. Κέρκυρας με Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) και Διαβούλευση με το κοινό και ενδιαφερόμενο κοινό.
Σύνταξη Κατασκευαστικής Μελέτης, Τευχών Δημοπράτησης και Προϋπολογισμού του έργου.
Εξασφάλιση χρηματοδοτικού σχήματος.
Δημοπράτηση και κατασκευή του έργου.

Ανάλογα ισχύουν για την παράλληλη υλοποίηση του ΧΥΤΥ Κεντρ. Κέρκυρας, με επιπρόσθετο μέλημα την εξεύρεση γηπέδου.

Τέλος η ΠΡΟΤΑΣΗ μπορεί να αφομοιώσει τα αρνητικά αποτελέσματα που ενδεχομένως θα προκύψουν από την έκβαση των τελευταίων ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσαν κάτοικοι του Τεμπλονίου.

Η ΠΡΟΤΑΣΗ καταργεί την αποτυχημένη εναλλακτική Διαχείριση του Μεσοδιαστήματος στο Τεμπλόνι, με προσωρινή εξαίρεση του Δεματοποιητή και την καταχρηστική λειτουργία του παράνομου ΧΥΤΑ Νοτ. Κέρκυρας. Εφ’ όσον ο Δήμος επιμείνει στην αδιέξοδη εναλλακτική Διαχείριση, οφείλει να προβεί στην άμεση μεταφορά της σε άλλο γήπεδο. Η διαδικασία είναι πολυπλοκότερη και πλέον χρονοβόρα, βραχυκυκλώνει το πρόγραμμα και το θέτει εκτός χρονοδιαγράμματος.

Επισημαίνεται ότι εάν η αρμόδια Περιφερειακή Αρχή χορηγήσει Άδεια Λειτουργίας στον ΧΥΤΑ Νοτ. Κέρκυρας αποκλείει οριστικά την δυνατότητα μεταφοράς των ΑΣΑ Ενότ. Κερκύρας, με απρόβλεπτες συνέπειες για το περιβάλλον, την δημόσια υγεία, την οικονομία και την κοινωνική συνοχή.

Για την θετική έκβαση της ΠΡΟΤΑΣΗΣ απαιτείται η συνεργασία όλων των υπόχρεων φορέων, υπηρεσιών και της Κυβέρνησης, με συναίνεση και συμμετοχή των κοινωνικών φορέων και συλλογικοτήτων.

Επιβάλλεται άμεση, παράλληλη και συντονισμένη δρομολόγηση των δράσεων.

Σκόπιμη είναι η επιβολή κατεπειγουσών διαδικασιών.

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ

ΑΕΠΟ: Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων

ΑΣΑ: Αστικά Στερεά Απόβλητα

ΕΣΔΑ: Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης (στερεών ) Αποβλήτων

ΜΠΕ: Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

ΟΕΔΑ: Οργανωμένη Εγκατάσταση Διαχείρισης Απορριμμάτων

ΠΕΣΔΑ: Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης (στερεών) Αποβλήτων

ΠΠΔ: Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις

ΣΜΑ: Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Μετά την πρόσφατη καταχρηστική και εξωθεσμική απόφαση, από το Γραφείο Περιφερειάρχη, χορήγησης υπό αίρεση Άδειας Λειτουργίας στον παράνομο, κακότεχνο, ημιτελή και εκτός προγράμματος Βέλτιστων Διαθέσιμων Τεχνικών ΧΥΤΑ Νοτ. Κέρκυρας, η ΠΡΟΤΑΣΗ μας καθίσταται ΕΠΙΚΑΙΡΗ και ΕΠΙΤΑΚΤΙΚΗ όσο ποτέ άλλοτε».