Ο Σταμάτης Βούλγαρης υπήρξε συμμαθητής του Ιωάννη Καποδίστρια, ο οποίος του ανέθεσε την ανοικοδόμηση του Ναυπλίου, ενώ συνετέλεσε στην πολεοδομική διαρρύθμιση της Τρίπολης, του Άργους και της Πάτρας.
Ο πρώτος πολεοδόμος της Ελλάδας ήταν ο Κερκυραίος, Σταμάτης Βούλγαρης, μια χαρισματική προσωπικότητα που συνέδεσε το όνομά του με την ανασυγκρότηση της νεότερης Ελλάδας κατά την Καποδιστριακή περίοδο.
Ο Βούλγαρης γεννήθηκε το 1777 στο Ποτάμι της Λευκίμμης. Γονείς του ήταν ο Αλέξανδρος Βούλγαρης και η Λουκία Πανδή. Επταετής φοίτησε στο σχολείο της Αγίας Ιουστίνης στην Γαρίτσα, όπου ήταν συμμαθητής με τον Ιωάννη Καποδίστρια, γεγονός που σημάδεψε αργότερα το μέλλον του.
Κατά τη διάρκεια πολιορκίας της Κέρκυρας από τους Ρώσους (1798), έσωσε από την καταστροφή το θέατρο του San Giacomo και από το θάνατο αρκετούς Γάλλους Δημοκρατικούς στρατιώτες. Για την ακρίβεια όταν έπεσε μια Ρωσική βόμβα εκείνος έτρεξε και απέσπασε τη θρυαλλίδα πριν εκπυρσοκροτήσει. Με αυτήν του την ενέργεια σώθηκαν και πολλά σπίτια που βρίσκονταν σε αυτήν την περιοχή.
Οι Γάλλοι αναγνωρίζοντας την αξία του, τον πήραν μαζί τους στο Παρίσι. Έτσι εξελίχθηκε αργότερα σε διάσημο άνδρα, μηχανικό και συγχρόνως ζωγράφο, αξιωματικό του Γενικού Επιτελείου του Γαλλικού Στρατού και πολεοδόμο.
Η στρατιωτική του πορεία
Το 1797 σε ηλικία 20 ετών ενώ ήταν ακόμη στην Κέρκυρα συνδέθηκε φιλικά με τον Γάλλο στρατηγό της Στρατιάς της Ανατολής, Vallogue. Ένα χρόνο αργότερα προάγεται σε υπολοχαγό της Γαλλικής ταξιαρχίας Brigade Franche, η οποία είχε συσταθεί για να υπερασπίσει τα Ιόνια Νησιά μετά την ήττα των Γάλλων από τον Νέλσονα στο Αμπουκίρ. Τον ίδιο χρόνο πήρε μέρος στην άμυνα της Λευκάδας και στην υπεράσπιση της Κέρκυρας κατά την πολιορκία της από Ρώσους και Τούρκους.
Τον Μάιο του 1799 τραυματίστηκε συμμετέχοντας στον βομβαρδισμό του Μπρίντιζι, ενώ αργότερα πήρε μέρος στην πολιορκία της Αγκόνα με την Στρατιά της Νεαπόλεως.
Στο Παρίσι
Το 1800 αποτάχθηκε από το στράτευμα και στη συνέχεια ο Σταμάτης Βούλγαρης πήγε στο Παρίσι όπου παρακολουθούσε μαθήματα στο College des Quatre Nations (αργότερα μετονομάστηκε École Centrale). Αυτό το κολλέγιο ιδρύθηκε το 1661 στον Πύργο Tours de Nesle, ο οποίος είχε φρικτή φήμη. Λέγεται ότι ο πύργος αυτός χρησίμευε ως άντρο ακολασίας της Ιωάννας της Ναβάρρας ή και τον πριγκιπισσών της Βουργουνδίας, Jeanne, Marguerite και Blanche, οι οποίες αφού παρέσυραν στον σκοτεινό πύργο ανύποπτους περαστικούς της αρεσκείας τους, στη συνέχεια τους έριχναν στον Σηκουάνα. Σε αυτό το κολέγιο μπορούσαν να εκπαιδευτούν 15 νέοι από Ιταλία, 15 από Αλσατία, 20 Φλαμανδοί και 10 νέοι από την περιοχή Ρουσιγιόν. Και οι 4 περιοχές είχαν περιληφθεί στην Γαλλική επικράτεια, όμως οι Δημοκρατικοί Γάλλοι στο διάταγμα του Μιλάνου (1797) είχαν προσδιορίσει ότι 30 θέσεις προοριζόταν για την εκπαίδευση νέων Κερκυραίων. Έτσι ο Σταμάτης Βούλγαρης βρέθηκε να παρακολουθεί τα μαθήματα του Ιακωβίνου ο οποίος ήταν και μέλος της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης.
Φυλακή στη Μάλτα κι επιστροφή στην Ελλάδα
Το 1808 ο Σταμάτης Βούλγαρης αποφοίτησε από το Depot ως δόκιμος μηχανικός γεωγράφος. Τον Ιούλιο του 1809 ο Βούλγαρης τοποθετήθηκε στο 6ο Σύνταγμα Πεζικού και αποσπάστηκε στο επιτελείο του Στρατηγού Δον Ζελό, Κυβερνήτη της Κέρκυρας. Κατά τη διαδρομή όμως από Οτράντο προς Κέρκυρα αιχμαλωτίστηκε από τους Άγγλους και παρέμεινε στις Φυλακές της Μάλτας ένα χρόνο. Στις 22 Φεβρουαρίου 1810 αφέθηκε ελεύθερος κατόπιν αμοιβαίας ανταλλαγής αιχμαλώτων και αποβιβάστηκε στην Κέρκυρα. Έγινε υπασπιστής του Δον Ζελό μέχρι το 1814, όπου τα νησιά παραδόθηκαν στους Άγγλους.
Κατά την περίοδο αυτή εκτελεί χρέη Γεωμέτρη (περιγραφή του δρόμου από Ιωάννινα μέχρι Βεράτι), όπως επίσης και διερμηνέως. Τον Σεπτέμβρη του 1815 αποτάσσεται με το ήμισυ της κανονικής αμοιβής του βαθμού του, όπως όλοι οι αξιωματικοί του Ναπολέοντος, οι οποίοι κατηγορήθηκαν για προδοσία από την Παλινόρθωση (τον Βουρβόνων).
Οι αποστολές του Καποδίστρια…
Ο υπουργός του συνέστησε την επιστροφή του στην Κέρκυρα. Το 1818 ο Σταμάτης Βούλγαρης αφού είχε ήδη πάρει την Γαλλική υπηκοότητα προβιβάστηκε σε λοχαγό του Γαλλικού Επιτελείου. Το 1823 πήρε μέρος στην εκστρατεία της Ισπανίας ενώ το 1825 κατά τη διάρκεια αποστολής του στις Αντίλλες αρρώστησε από κίτρινο πυρετό. Δύο χρόνια αργότερα ο Καποδίστριας του ανέθεσε μυστική αποστολή στην Πελοπόννησο και αμέσως μετά του ανέθεσε την ανοικοδόμηση του Ναυπλίου. Επίσης συνετέλεσε στην πολεοδομική διαρρύθμιση της Τρίπολης, του Άργους και της Πάτρας.
Τα τελευταία του χρόνια
Τον Αύγουστο του 1830 ο Βούλγαρης επιστρέφει στη Γαλλία άρρωστος και ένα χρόνο μετά προάγεται σε Ταγματάρχη. Στις 31 Δεκεμβρίου 1831 τέθηκε σε αποστρατεία μετά απο υπηρεσία 33 ετών, 7 μηνών και 7 ημερών και με 14 εκστρατείες. Του απονεμήθηκαν 2 παράσημα, ο Σταυρός του Τάγματος του Αγίου Λουδοβίκου και ο Τίτλος του Ιππότου του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής. Μετά τη συνταξιοδότηση του επέστρεψε στην Κέρκυρα. Πέθανε στις 7 Ιουλίου του 1842 και ενταφιάστηκε στον Ποταμό.
Γιώργος στο Μένουμε Ιόνιο: Δυο θέματα για το συμβούλιο λογοδοσίας…: “Συγχαρητήρια! Εξαιρετική προσέγγιση σ ένα θέμα που τέθηκε εκβιαστικά από την κυβέρνηση στους Κερκυραίους. Η όλη διαχείρισή του, δείχνει τον…” Φεβ 4, 15:49
