Επιστροφή στους Λουδίτες;

Μια φορά και έναν καιρό οι απανταχού καλοθελητές, μας επιβεβαίωναν πως η ταχύτατα αναπτυσσόμενη τεχνολογία θ’ απελευθέρωνε τον εργαζόμενο χαρίζοντας του ώρες για να ασχοληθεί με τη προσωπική του ζωή. Σήμερα αυτός ο στόχος προοδευτικά πραγματώνεται προς όφελος όμως των καπιτα-ληστών σε μια σειρά παραγωγικούς τομείς και όχι φυσικά των εργαζομένων που τις θέσεις εργασίας του καλύπτουν ηλεκτρονικά αυτοματοποιημένα συστήματα ή ρομποτικά «τέρατα», πετώντας τους στην ανεργία…

Το περασμένο Γενάρη η “Amazon” άνοιξε το “Amazon Go”, ένα πολυκατάστημα, χωρίς ταμεία και με ελάχιστους υπαλλήλους, στο Σιάτλ. Οι πελάτες παίρνουν τα προϊόντα που θέλουν και φεύγουν. Δεν χρειάζεται ούτε καν να τα σκανάρουν. Οι κάμερες του καταστήματος καταγράφουν τα προϊόντα στα καρότσια των πελατών και βγάζουν το άθροισμα χρεώνοντας τα σ’ έναν εικονικό λογαριασμό. Το “Amazon Go” είναι μια από τις πολλές θανάσιμες απειλές για εργαζόμενους που θα εκτοπισθούν από μια τεχνολογία στην υπηρεσία ενός παμφάγου παγκόσμιου καπιταλισμού. Ήδη είναι μια σοβαρή απειλή για τα 3,5 εκατομμύρια Αμερικανούς οι οποίοι εργάζονται μέχρι σήμερα ως ταμίες.
Σαρωτικές θα είναι οι αλλαγές που θα επιφέρει η τεχνητή νοημοσύνη γενικότερα στην παγκόσμια αγορά εργασίας και απέχουμε πολύ λίγο χρονικά από το  «κύμα» καταστημάτων και εργοστασίων που θα λειτουργούν με ρομπότ, πυροδοτώντας προβλέψεις για μαζική ανεργία. Τίτλοι δημοσιευμάτων όπως «Θα χάσεις τη δουλειά σου από ένα ρομπότ πολύ πιο σύντομα από ό, τι νομίζεις» αντικατοπτρίζουν τους φόβους ότι η τεχνητή νοημοσύνη και τα ρομπότ θα αντικαταστήσουν την ανθρώπινη εργασία σε μαζική κλίμακα και ότι οι υπολογιστές θα γίνουν πολύ πιο έξυπνοι και από τους κατασκευαστές τους ακόμα!
Είναι πολλοί εκείνοι που αμφισβητούν αν ο Νεντ Λουντ εργάτης υφαντουργίας από το Λέστερ έσπασε με ρόπαλο τον αργαλειό που του στέρησε τη δουλειά του και αν τελικά ήταν υπαρκτό πρόσωπο. Η εξέγερση όμως στο όνομα του το 1811-1813 ήταν υπαρκτή. Μια εξέγερση χιλιάδων εργατών στα Μίντλαντς, που κατάστρεφαν τα μηχανήματα θεωρώντας τα απειλή για τη συνέχιση της εργασιακής τους απασχόλησης. Αργότερα, ο Μαρξ θα καταδίκαζε με τη σειρά του αυτή την εξέγερση με το επιχείρημα ότι οι Λουδίτες δεν μπόρεσαν να κάνουν διάκριση ανάμεσα στη μηχανή και τη χρησιμοποίησή της από τον καπιταλισμό. Και σωστά έκανε, δεν ήταν βεβαίως δυνατόν ο Κάρολος να προβλέψει από τότε, πως και στον «υπαρκτό» τα μηχανήματα δεν θα απελευθέρωναν τελικά τον εργάτη, αλλά τη νομενκλατούρα που ιδιοποιήθηκε τον ιδρώτα του προλεταριάτου, όπως και στον καπιταλισμό τους ολιγάρχες του χρήματος!

Το “Foreignpolicy”, αλλά και πρόσφατες αναλύσεις του ΟΟΣΑ και του Διεθνούς Ινστιτούτου “McKinsey” προσπαθούν να δώσουν μια πολύ διαφορετική εικόνα. Είναι γνωστό πως είναι ταγμένα αυτά τα ευαγή «ιδρύματα» στο να εξωραΐζουν τη κόλαση που δημιουργεί η τάση για όλο και μεγαλύτερα καπιταλιστικά κέρδη… Οδηγώντας εκατοντάδες εκατομμύρια πρώην εργαζόμενους στην ανεργία αντικαθιστώντας τους με ταμειακά και άλλων ειδών ρομποτάκια, αδιαφορώντας και για την εκρηκτική μείωση των πελατών, εκτός αν το «σύστημα» στη συνέχεια επινοήσει και πελάτες… ρομπότ!

Το 2005 γεννήθηκε στην Ισπανία το ενημερωτικό δελτίο «Φίλοι του Λουντ», ενώ στη Γαλλία εκδίδεται το ένα βιβλίο μετά το άλλο για το ίδιο θέμα. «Δεν φοβόμαστε την τεχνολογία», λέει στη «Λιμπερασιόν» ο Σεντρίκ Μπιαζινί, εκδότης του βιβλίου «Τεχνολογική Τυραννία, κριτική της ψηφιακής κοινωνίας» (εκδ. L΄Εchappee). «Δεν θέλουμε να επιστρέψουμε στα κεριά. Το ερώτημα δεν είναι μόνο αν θέλουμε να χρησιμοποιούμε κινητά, αλλά τι κοινωνία θέλουμε».

Συμβολικά και μόνο «Φίλοι του Λούντ» Ναι! Γιατί αν αρχίσει το σπάσιμο ξανά, κερδισμένη θα είναι μόνο η υπερπαραγωγή των ηλεκτρονικών πάσης χρήσεως! Το πρόβλημα ήταν και παραμένει πάντα το ίδιο: αυτός που εξουσιάζει τη κόλαση μας ανεξάρτητα τι όνομα έχει, ποια ιδεολογική σημαία κρατεί και τι μάσκα φορεί…