Τι είπε η Βάκη στο νομοσχέδιο για την κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης

Διαβάστε ή δείτε την ομιλια της Φ. Βάκη στο νομοσχέδιο για την κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.
Ομιλία της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ Φωτεινής Βάκη στην Ολομέλεια της Βουλής, κατά τη συζήτηση και ψήφιση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, «Ι) Κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Πρόληψη και τη Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας και προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας, ΙΙ) Ενσωμάτωση της 2005/214/ΔΕΥ απόφασης – πλαίσιο, όπως τροποποιήθηκε με την απόφαση – πλαίσιο 2009/299/ΔΕΥ, σχετικά με την εφαρμογή της αρχής της αμοιβαίας αναγνώρισης επί χρηματικών ποινών και ΙΙΙ) Άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
«Λιθοβολισμοί και εκτελέσεις, βάρβαροι ακρωτηριασμοί γυναικείων οργάνων εις το όνομα, αλήθεια, ποιας θρησκείας, ποιων άγραφων νόμων της κοινότητας και πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων; Ενδοοικογενειακή βία, ερμητικά κλειστή στους τέσσερις τοίχους του οίκου, που καταχωνιάζει στο ασυνείδητο η ντροπή του θύματος. Σεξουαλική κακοποίηση, εργασιακή εκμετάλλευση γένους θηλυκού, σεξουαλική δουλεία. Στην πολιτισμένη και διαφωτισμένη Ευρώπη μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική και σεξουαλική βία από την ηλικία των 15 ετών. Μία στις είκοσι γυναίκες έχει υπάρξει θύμα βιασμού. Πάνω από το 55% των γυναικών έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση. Το γυναικείο σώμα γίνεται πεδίο άσκησης βαθέων εξουσιαστικών σχέσεων, παραβίασης κανόνων, καταρράκωσης της αξιοπρέπειας του ανθρωπίνου προσώπου. Παύει να φέρει δικαιώματα και εκπίπτει στο βιολογικό γεγονός της ύπαρξης, κυρούται μόνον ως εμπόρευμα με ανταλλακτική αξία ή κτήμα όσων το εκμεταλλεύονται με αποκλειστικά δικαιώματα χρήσης».
Ολόκληρη η ομιλία:
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν σκοπεύω να αδικήσω ένα τόσο σημαντικό νομοσχέδιο αναφερόμενη και εγώ στις τροπολογίες και στις τερατολογίες που ακούστηκαν από την αντιπολίτευση. Επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως, σύμφωνοι. Ακούσαμε ουκ έστιν αριθμός για τη δήλωση του βουλευτή της συμπολίτευσης. Δεν θα μιλήσω εγώ για τη δήλωση αυτή, με την οποία προφανώς και διαφωνώ, αλλά η θέση της κυβέρνησης είναι γνωστή. Εμείς είμαστε κράτος δικαίου, έχουμε δημοκρατία, υπάρχει διάκριση των εξουσιών και η εξωτερική μας πολιτική, οι διεθνείς μας σχέσεις δεν εδράζονται ούτε σε καμία λογική ισχύος ούτε σε ‘ανατολίτικα παζάρια’ και συμψηφισμούς. Τελεία και παύλα.
Ως προς το θέμα που θέσατε για την τροπολογία του Υπουργείου Πολιτισμού, ας αναρωτηθούμε σε αυτή την αίθουσα ποια κυβέρνηση έφερε το καλοκαίρι, τον Ιούλιο του 2017, το νομοσχέδιο για τα πνευματικά δικαιώματα, ποια κυβέρνησε ανέδειξε ένα μεγάλο ‘πάρτι’, που γινόταν επί σειρά ετών στην ΑΕΠΙ και ποιοι μεριμνούν να εισπράξουν –και να υπάρχει μια δικαιοσύνη σε αυτό- οι δημιουργοί τα δικαιώματά τους. Νομίζω ότι αυτά είναι σαφή, έχουν καταγραφεί και έχουμε αφιερώσει πολλές ώρες σε αυτή την αίθουσα.
Θα ήθελα λοιπόν, επειδή θεωρώ πολύ σημαντική τη σημερινή μέρα, να μιλήσω αποκλειστικά και μόνο για τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης.
Η 25η Νοεμβρίου, η επέτειος της δολοφονίας των αδελφών Μιραμπάλ, αυτών των ‘πεταλούδων’, όπως αποκαλούνται, που δεν δίστασαν να τα βάλουν με το αιμοσταγές καθεστώς του δικτάτορα Τρουχίγιο στον Άγιο Δομήνικο και βασανίστηκαν μέχρι θανάτου, έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών. Οι πορτοκαλί μέρες, ήτοι το διάστημα μεταξύ της 25ης Νοεμβρίου και της 10ης Δεκεμβρίου, που τιμούμε την Παγκόσμια Ημέρα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, γίνονται η ηχηρή και οχληρή υπόμνηση της καθημερινής παραβίασης των συνταγματικά θεμελιωδών δικαιωμάτων της ελευθερίας και της ισότητας. Θραύουν σιωπές και φόβους, δίνουν φωνή στα βουβά πρόσωπα και καταγγέλλουν ένα διαρκές έγκλημα χωρίς τιμωρία.
Λιθοβολισμοί και εκτελέσεις, βάρβαροι ακρωτηριασμοί γυναικείων οργάνων εις το όνομα, αλήθεια, ποιας θρησκείας, ποιων άγραφων νόμων της κοινότητας και πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων; Ενδοοικογενειακή βία, ερμητικά κλειστή στους τέσσερις τοίχους του οίκου, που καταχωνιάζει στο ασυνείδητο η ντροπή του θύματος. Σεξουαλική κακοποίηση, εργασιακή εκμετάλλευση γένους θηλυκού, σεξουαλική δουλεία. Στην πολιτισμένη και διαφωτισμένη Ευρώπη μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική και σεξουαλική βία από την ηλικία των 15 ετών. Μία στις είκοσι γυναίκες έχει υπάρξει θύμα βιασμού. Πάνω από το 55% των γυναικών έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση. Το γυναικείο σώμα γίνεται πεδίο άσκησης βαθέων εξουσιαστικών σχέσεων, παραβίασης κανόνων, καταρράκωσης της αξιοπρέπειας του ανθρωπίνου προσώπου. Παύει να φέρει δικαιώματα και εκπίπτει στο βιολογικό γεγονός της ύπαρξης, κυρούται μόνον ως εμπόρευμα με ανταλλακτική αξία ή κτήμα όσων το εκμεταλλεύονται με αποκλειστικά δικαιώματα χρήσης.
Παρωδώντας κάποτε τον καπιταλισμό ως την επικράτεια της ελευθερίας της ισότητας και του Μπένθαμ, ο Μαρξ ήθελε να δείξει ότι τα περίφημα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη γίνονται τα ψιμύθια που καλύπτουν το άσχημο πρόσωπο της εκμετάλλευσης. Μιας εκμετάλλευσης που εδράζεται στην αγοραπωλησία της εργατικής δύναμης ως εμπορεύματος. Είμαστε ελεύθεροι να πουλήσουμε την εργασία μας, πλην όμως εξαναγκασμένοι υπό το βάρος της αδήριτης ανάγκης της επιβίωσης. Στον μετανεωτερικό και νεοφιλελεύθερο ανθρωποβόρο καπιταλισμό ακόμη και η φενάκη της ελευθερίας της ανταλλαγής της ανθρώπινης εργασίας εξαφανίζεται. Και η οπισθοδρόμηση στην ανθρώπινη δουλεία, στον άνθρωπο ως αποκλειστικό κτήμα κάποιου άλλου, ενδύεται τη μορφή του trafficking, αυτής της εξαιρετικά επικερδούς επιχείρησης, της μετανεωτερικής δουλείας, που παίρνει διαστάσεις πανδημίας από τη δεκαετία του 1990.
Η σημερινή Ολομέλεια είναι σημαντική και τιμά το Ελληνικό Κοινοβούλιο. Καλούμαστε σήμερα να κυρώσουμε τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, την οποία η χώρα μας έχει υπογράψει από το 2011. Καλούμαστε με καθυστέρηση επτά χρόνων να κυρώσουμε μία Σύμβαση που αποσκοπεί στην καταπολέμηση και εξάλειψη της άσκησης έμφυλης βίας οποιασδήποτε μορφής, μέσω πρόληψης, παρακολούθησης, προστασίας των θυμάτων και δίωξης των δραστών αλλά και κατοχύρωσης του δικαιώματος διεθνούς προστασίας. Θύματα έμφυλης βίας δύνανται να αναζητήσουν προστασία σε άλλο κράτος όταν το δικό τους δεν τους την παρέχει.
Καλούμαστε να κυρώσουμε μια Σύμβαση σήμερα, η ενσωμάτωση της οποίας στη νομοθεσία μας επιφέρει τομές σε αναχρονιστικές διατάξεις του Ποινικού μας Κώδικα. Επιτρέψτε μου να υπογραμμίσω κάποιες λίαν σημαντικές. Καταργείται η αναχρονιστική και καταγγελθείσα από τα εθνικά και διεθνή όργανα προστασίας ανθρώπινων δικαιωμάτων διάταξη του Ποινικού Κώδικα, που προβλέπει παύση της ποινικής δίωξης ή αποχή από αυτήν αν μεταξύ του δράστη αποπλάνησης ανηλίκου κάτω των δεκαπέντε ετών και του θύματος τελέστηκε γάμος. Στην εμπορία ανθρώπων περιλαμβάνεται και ο εξαναγκασμός σε γάμο. Ποινικοποιείται το ‘stalking’, αυτή η μορφή ψυχολογικής βίας που συνεπάγεται η συστηματική παρακολούθηση και η παραβίαση της ιδιωτικής σφαίρας του θύματος. Ποινικοποιείται, όμως, και η υποκίνηση σε ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων. Εκατόν πενήντα εκατομμύρια γυναίκες σε αφρικανικές, ασιατικές αλλά και ευρωπαϊκές χώρες υφίστανται ετησίως τη βάρβαρη πρακτική του ακρωτηριασμού των γεννητικών οργάνων. Έξι κορίτσια ανά λεπτό, ακρωτηριάζονται για να ελεγχθεί και να ενοχοποιηθεί η γυναικεία φύση και η γυναικεία σεξουαλική επιθυμία. Μολονότι θεσμικές και νομοθετικές παρεμβάσεις έχουν λάβει χώρα, ο νόμος γίνεται κενό γράμμα και οι έννομες συνέπειες επέρχονταν μόνο στις οδυνηρές περιπτώσεις επιπλοκών και τραυματισμών.
Συνακόλουθα με την παρούσα Σύμβαση, ο σεβασμός και η ανοχή στο άλλο, στο διαφορετικό, στο μη μεταφράσιμο στο δικό μας ιδίωμα, σταματά εκεί όπου παραβιάζονται τα δικαιώματα του ανθρώπου per se, η ελευθερία και η ισότητα, η αξιοπρέπεια και ο αυτοπροσδιορισμός. Η επίκληση της πολυπολιτισμικότητας, ο πολιτιστικός σχετικισμός, δεν μπορεί να γίνεται κάποιες φορές νομιμοποιητικό άλλοθι βάρβαρων πρακτικών που απάδουν προς θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Άγραφοι νόμοι, το έθος της κοινότητας, ο ζυγός της παράδοσης υποδούλωσαν και ενοχοποίησαν συλλήβδην το γυναικείο φύλο, θεωρώντας το κατώτερο και ανάξιο της ιδιότητας του ανθρώπου.
Η κύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης από το Ελληνικό Κοινοβούλιο, είναι μια μέρα τιμής για τη Δημοκρατία. Γιατί και η Δημοκρατία μας είναι γένους θηλυκού. Κακοποιημένη εσχάτως εντός του οίκου της, από τους αρνητές της. Από τους αρνητές της που εκμεταλλεύονται το βήμα και τα δικαιώματα που η ίδια τους έδωσε για να τη λοιδορούν. Και η Δημοκρατία περνά και μέσα από το φύλο.
Η σημερινή ημέρα, όμως, είναι και μια ελάχιστη οφειλή για κάποιες γυναίκες που αρνήθηκαν να σωπάσουν. Για την Γουόρις Ντίρι, ένα μοντέλο που έγραψε το «Λουλούδι της Ερήμου», ένα βιβλίο στο οποίο καταθέτει τη μαρτυρία της εκτομής που υπέστη. Για το βιτριόλι στο πρόσωπο μιας μετανάστριας εργάτριας της Κούνεβα. Διότι η εκμετάλλευση γένους θηλυκού δεν θέλει πρόσωπα.
Είναι και μια οφειλή όμως σε όσες κάλυψε το όνομα τους ο φόβος και η σιωπή. Οι πρόσφυγες από τη Συρία, που έπεσαν θύματα trafficing και όσες γνωρίσαμε μέσα από τη μυθοπλασία, το θέατρο και τον κινηματόγραφο. Η Ιρίνα και οι χιλιάδες Ιρίνες, του «Σας αρέσει ο Μπραμς» της Μάρως Δούκα, από την πρώην Σοβιετική Ένωση που πέφτει θύμα trafficking στις αρχές του 1990 και αναπολεί χαμένες πατρίδες και ανεκπλήρωτα όνειρα, με τις τελευταίες τις λέξεις από τον Τσέχοφ, «κάποτε θα έρθει μία μέρα που θα μάθουμε γιατί έγινα όλα αυτά, ποια είναι η αιτία για τόσο πόνο».
Η σημερινή Σύμβαση που καλούμαστε να κυρώσουμε, είναι όμως ένα ακόμη μικρό βήμα στη μακρά πορεία κατοχύρωσης δικαιωμάτων που θωρακίζουν τη Δημοκρατία. Και αυτή η κυβέρνηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, έδωσε ιθαγένεια στα παιδιά των μεταναστών. Νομοθέτησε το σύμφωνο συμβίωσης και το δικαίωμα της ταυτότητας φύλου. Καλωσόρισε τους πρόσφυγες και δημιούργησε τμήματα ένταξης στα σχολεία μας. Έκανε προαιρετικό το νομικό έκτρωμα που λέγεται Σαρία. Σε μια εποχή δυσανεξίας, καχεξίας της Δημοκρατίας, σε μια εποχή που το δημόσιο λόγο τρέφει το μίσος. Σε μια κοινωνία που δυστυχώς δίνεται άφεση αμαρτιών σε δημόσιες υποκινήσεις βίας, σε όσους ενδύονται τα άμφια και θα έπρεπε να κηρύσσουν το κήρυγμα της αγάπης του Ευαγγελίου. Σε μια κοινωνία που οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα κάθε φορά που νομοθετούμε δικαιώματα, με το φάντασμα της εθνικοφροσύνης και του ρατσισμού να πλανιέται κάποιες φορές δυστυχώς πάνω από το ναό της Δημοκρατίας. Σε μια κοινωνία που κηρύσσεται ένοχη μια παιδεία ανεξίθρησκη και διαφωτισμένη. Σε μια κοινωνία που οι επίγονοι του ναζισμού λιθοβολούν το σπίτι του Αμίρ και του κάθε Αμιρ και απαγορεύουν σε όσους δεν τρέχει ελληνικό αίμα στις φλέβες τους, στου αλλόθρησκους και σκουρόχρωμους, να κρατήσουν τη σημαία, έχουμε ακόμη πολύ δρόμο να διανύσουμε.
Σίγουρα τα δικαιώματα δεν είναι το διαβατήριο στο σοσιαλιστικό παράδεισο. Διαπαιδαγωγούν όμως πολίτες και διαμορφώνουν συνειδήσεις, που δεν τρέφουν αυταπάτες, όχι για μια κοινωνία χωρίς ανισότητες όπως κάποτε δήλωσε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά για το ακριβώς αντίθετο. Δεν είναι όμως, το δημοκρατικό ή αριστερό άλλοθι της συστημικής βίας που ασκεί η φτώχεια και η εκμετάλλευση. Τα δικαιώματα που θεσπίζουμε είναι προαπαιτούμενα και μαγιά μιας κοινωνίας ισότητας και κοινωνικής δικαιοσύνης.
Σας ευχαριστώ.