Ήρθαν και φέτος οι Σέρβοι στο Βίδο

Πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επισημότητα, στη νησίδα Βίδο, η εκδήλωση μνήμης γι’ αυτούς που χάθηκαν κατά την διάρκεια της παραμονής του Σερβικού Στρατού στην Κέρκυρα, την περίοδο 1916 – 1918.

Επικεφαλής της σερβικής αντιπροσωπεία, ήταν   ο Υπουργός Εργασίας Ζόραν Τζόρτζεβιτς.
Στην καθιερωμένη τελετή, μπροστά από το μαυσωλείο – οστεοφυλάκιο στο Βίδο, μετά την κατάθεση στεφάνων από την σέρβικη αντιπροσωπεία και τις τοπικές αρχές, ακολούθησε η ομιλία του Δημάρχου Κέρκυρας Κώστα Νικολούζου, ο οποίος αναφέρθηκε στους ισχυρούς δεσμούς φιλίας κι συνεργασίας μεταξύ των δύο Λαών, που ξεκίνησαν πριν από ένα περίπου αιώνα.
Μετά τη λήξη της τελετής, η σέρβικη αντιπροσωπεία πραγματοποίησε εθιμοτυπική επίσκεψη στο  Σέρβικο Μουσείο.

Η ομιλία Νικολούζου

Στην τελετή, ο δήμαρχος Κέρκυρας Κ. Νικολούζος μίλησε για τη σημασία της ημέρας: “Συνεπείς, όπως κάθε χρόνο, στο ιστορικό μας καθήκον, βρισκόμαστε σήμερα στο Βίδο για να αποτίσουμε φόρο τιμής στους Σέρβους στρατιώτες που χάθηκαν μακριά από την πατρίδα τους,  εδώ  στην Κέρκυρα, από το 1916 μέχρι το 1918, σε μια κρίσιμη φάση της πολιτικής ιστορίας της Σερβίας.
Σε αυτήν την ευαίσθητη γωνιά της Ευρώπης και σε μια ταραγμένη περίοδο, οι Κερκυραίοι και οι Σέρβοι σφυρηλάτησαν ακατάλυτους δεσμούς φιλίας και αλληλεγγύης, που παραμένουν ισχυροί μέχρι σήμερα.
Οι πρώτες δεκαετίες του περασμένου αιώνα ήταν χρόνια ανακατατάξεων και αιματηρών αναμετρήσεων για την Ευρώπη, χρόνια συγκρούσεων για τα Βαλκάνια και την ευρύτερη περιοχή που έγινε   θέατρο των δυο Βαλκανικών   και του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου.
Τα ιστορικά γεγονότα είναι γνωστά. Μετά την ήττα της Σερβίας, από την Αυστροουγγαρία, τη Γερμανία και τη Βουλγαρία, και την κατάληψη του Βελιγραδίου, στρατός και άμαχος πληθυσμός άρχισαν να μετακινούνται προς το νότο. Το Νοέμβρη του 1915 ξεκίνησε για τους Σέρβους μια οδυνηρή πορεία, μια σκληρή δοκιμασία μέσα σε βαρύ χειμώνα. Περνώντας  πεζοί  μέσα από το Μαυροβούνιο και τα αφιλόξενα αλβανικά βουνά, σε μιαν από τις μεγαλύτερες εξόδους του σερβικού λαού, και   αφήνοντας δεκάδες χιλιάδες νεκρούς σε αυτό το δρόμο της προσφυγιάς έφτασαν στα λιμάνια της Αδριατικής. Εκεί τους περισυνέλεξαν συμμαχικά πλοία που τους μετέφεραν στην Κέρκυρα.
Από τον Ιανουάριο μέχρι   τις 21 Φεβρουαρίου έφτασαν στο νησί μας  σχεδόν 150.000 Σέρβοι.  Ο τελευταίος   ήλθε στις 18 Απριλίου του ίδιου χρόνου. Στην Κέρκυρα. Στο ΝΗΣΙ της ΣΩΤΗΡΙΑΣ.
Περισσότερο από 2 χρόνια, συνυπήρξαν οι Κερκυραίοι και οι Σέρβοι,  έζησαν μαζί.  Σε μια δύσκολη για όλους εποχή. Που παρά τις απώλειες, έδωσε στη Σερβία τη δυνατότητα να σταθεί ξανά στα πόδια της και να ανασυγκροτηθεί. Για περίπου 2 χρόνια η Κέρκυρα ήταν ανεπίσημα η πρωτεύουσα της Σερβίας.
Το Δημοτικό Θέατρο της Κέρκυρας φιλοξένησε τις συνεδριάσεις του σερβικού κοινοβουλίου. Το ξενοδοχείο Bella Venezia τη σερβική κυβέρνηση. Εκκλησίες παραχωρήθηκαν για τις ανάγκες των Σέρβων. Σε  τυπογραφείο στο λιμάνι τυπωνόταν η εφημερίδα  «Σερβικά Νέα» και τα χαρτονομίσματα της εποχής.  Ιδρύθηκε σερβικό δημοτικό σχολείο με 290 μαθητές και προγυμνάσιο με 120 μαθητές. Συγκροτήθηκαν αθλητικοί σύλλογοι, άνοιξαν  σερβικά καφενεία, μανάβικα και παντοπωλεία.  Και μέσα από όλα αυτά δομήθηκαν ανθρώπινες σχέσεις και άρρηκτοι δεσμοί. Οι πρόγονοί σας, οι «φιλοξενούμενοί»  μας ενσωματώθηκαν στην κερκυραϊκή ζωή, έφτιαξαν φιλίες και οικογένειες και πολλοί από αυτούς παρέμειναν εδώ και μετά τη μεταφορά του σερβικού στρατού στη Χαλκιδική. Έκαναν το νησί μας δεύτερη πατρίδα τους, κρατώντας   με τον τρόπο τους, ζωντανή τη φλόγα της μνήμης. Και οι Κερκυραίοι, από τη δική τους πλευρά, στάθηκαν στο πλάι τους, τους στήριξαν και τους έδωσαν την ανάσα που χρειάζονταν μέχρι να ξαναγυρίσουν στα πάτρια εδάφη τους.
Η Κέρκυρα, και ειδικότερα η ανατολική πλευρά της,  είναι διάσπαρτη από τεκμήρια της παρουσίας  –   μακρινής χρονικά  και   τόσο κοντινής ιστορικά – των Σέρβων στο νησί. Νεκροταφεία (συνολικά 28)  και μνημεία, με συμβολικότερο όλων το Μαυσωλείο   στο Βίδο όπου μεταφέρθηκαν  τα οστά των Σέρβων λίγο πριν από το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εδώ που βρισκόμαστε σήμερα,  αναλογιζόμενοι το κοινό μας παρελθόν και όσα μας ενώνουν.
Πολύτιμος  μάρτυρας  της σερβικής παρουσίας της Κέρκυρας και αυτής της σελίδας της ιστορίας της Σερβίας είναι το Μουσείο Σερβικών Ενθυμημάτων, το Σέρβικο Σπίτι, που γνωρίζει ή θυμίζει στον επισκέπτη, μέσα από φωτογραφίες, έγγραφα κι άλλα εκθέματα την ιστορία του σερβικού έθνους, από το  Σεπτέμβριο του 1915 έως και τη λήξη του πολέμου το 1918….
Αγαπητοί φίλοι
Έναν αιώνα (και ένα χρόνο) μετά την έλευση του τελευταίου στρατιώτη στο νησί μας, η Κέρκυρα παραμένει σημείο αναφοράς  του σερβικού έθνους, ανεξίτηλα εγγεγραμμένη στο εθνικό συλλογικό υποσυνείδητό του.
Είναι μια σχέση ζωντανή που ενδυναμώνεται με κάθε ευκαιρία. Στον τελευταίο ευρωπαϊκό πόλεμο, τη δεκαετία του ‘90, αποστολή του πρώην Δήμου Κερκυραίων μετέφερε  στην αδελφοποιημένη πόλη του Κρούσεβατς  φάρμακα και είδη πρώτης ανάγκης.
Και μόλις πέρυσι υπογράψαμε την πρώτη φάση αδελφοποίησης με το Νόβισαντ της Σερβίας, που προστέθηκε σε σειρά άλλων πόλεων  με τις οποίες είμαστε αδελφοποιημένοι,   όπως είναι το Βελιγράδι, το Κρούσεβατς, το Αλεξάντροβατς, το Ζέμουν, η Τσαγέτινα και η Παλιλούλα. Σήμερα, με κάθε ευκαιρία, αντιπροσωπεία του Δήμου μας επισκέπτεται την πατρίδα σας. Σέρβοι μαθητές έρχονται εδώ κάθε χρόνο για να  γνωρίσουν ένα κομμάτι της ιστορίας τους. Και η Κέρκυρα αποτελεί υψηλή επιλογή για τους Σέρβους τουρίστες. Η σχέση μας έχει γερά θεμέλια.
Αγαπητοί φίλοι
Είμαστε περήφανοι που σταθήκαμε δίπλα σας σε εκείνα τα δύσκολα χρόνια. Είμαστε περήφανοι που αποτελούμε ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην ιστορία σας. Είμαστε περήφανοι που κι εσείς κι εμείς τιμάμε ανελλιπώς, με ειλικρινή σεβασμό,  κάθε χρόνο εκείνη την περίοδο, μεταφέροντας το μήνυμα της αλληλεγγύης μεταξύ των λαών, του ανθρωπισμού και της συνεργασίας.
Σήμερα, που το πρόβλημα των προσφύγων αποτελεί και πάλι ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα της εποχής, ταΐζοντας άθελά του το τέρας του φασισμού που νομίζαμε πως αποτελεί παρελθόν,
Σήμερα που οι καιροί αγρίεψαν και πάλι και η οικονομία έχει κατισχύσει της πολιτικής,
Σήμερα που οι πολιτικές λιτότητας αποδομούν αργά και σταθερά  ό,τι κεκτημένο οικοδομήθηκε τον περασμένο αιώνα,
Σήμερα που το μέλλον μοιάζει βγαλμένο από το πλέον σκοτεινό παρελθόν,
Ας αντλήσουμε δύναμη και διδάγματα από εκείνη την περίοδο για ένα καλύτερο μέλλον. Με οδηγό τη μνήμη, τη γνώση της ιστορίας και τις   αξίες του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης.